“Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14, 11)
Suy Niệm I Khiêm nhường và quảng đại
------------------------------
Bài Tin Mừng hôm nay mô tả Chúa Giêsu đến dự tiệc tại nhà một người Biệt Phái. Khi quan sát những khách được mời chỉ thích ngồi vào chỗ nhất, Chúa Giêsu muốn cho họ một bài học quý giá: vừa có tính cách xử thế để sống khiêm nhường, vừa có tính cách quảng đại để sống bác ái. Chúa tỏ ra cho họ thấy nếu không có 2 nhân đức này, thì không thể là người thánh thiện được.
Trong đời sống hằng ngày, chúng ta thường thấy một số người cho rằng mình là mẫu mực, mình là nhất. Ai cho mình như vậy, còn xấu xa hơn cả những người có tính khoe khoang kiêu ngạo, bởi vì họ muốn thống trị và lấn át người khác. Thế nhưng, cũng lại có những người khiêm nhường giả tạo bề ngoài để được người ta khen ngợi. Tục ngữ của người Dothái nói: “Quá khiêm nhường là kiêu ngạo một nửa”.
Vậy khiêm nhường là thế nào?
Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay yêu cầu chúng ta học biết sống khiêm nhường thực sự. Câu nói của Chúa Giêsu: “Ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên” không phải là một chiến lược để được thăng lên tốt hơn, nhưng đó là một ghi nhận đơn giản. Người phụ nữ không tên tuổi nhất lại là người được chúc tụng nhất, đó là Mẹ Maria.
- Tự phụ thường làm cho người khác khó chịu
- Khiêm nhường thường được người khác yêu mến.
- Kiêu ngạo đôi khi làm cho người được tiếng là khôn ngoan nhất, lại trở nên ngu dại và xa Thiên Chúa.
- Khiêm nhường là con đường dẫn đến sự thánh thiện. Ở đâu mà người ta biết sống khiêm nhường thì ở đó có sự thăng tiến về đời sống đạo đức.
- Kiêu ngạo sẽ làm cho những việc làm được coi là thành đạt nhất trở nên vô giá trị, trong khi đó khiêm nhường sẽ làm cho những hành động đơn sơ nhất trở nên giá trị.
Khiêm nhường để bắt chước Thiên Chúa. Khi có cái nhìn hướng về Thiên Chúa, chúng ta đều cảm thấy khiêm nhường là quan trọng, cần thiết và giá trị. Chúng ta là gì mà dám khoe khoang trước mặt Thiên Chúa?
- Thánh nữ Têrêsa nói: “Ôi Giêsu, chính sự yếu đuôí của con làm cho con táo bạo hiến dâng con làm của lễ tình yêu cho Chúa... Khi cảm thấy mình như một đứa con của Thiên Chúa không có khả năng bước lên cầu thang trọn lành, chúng ta chỉ có thể ném mình vào cánh tay Ngài.”
- Thánh Phaolo nói: “Nếu phải tự hào, thì tôi sẽ tự hào về những yếu đuối của tôi”.
Khi đối diện Thiên Chúa, con người sẽ hiểu rõ hơn sự khiêm nhường đích thực có giá trị cao cả như thế nào. Thiên Chúa là Tình Yêu: càng yêu thì càng khiêm nhường, càng khiêm nhường thì càng yêu. “Khiêm nhường là trang điểm cho bản tính Thiên Chúa”. Chúa Giêsu đã làm cho sự khiêm nhường của Thiên Chúa trở nên hữu hình. Vì vậy, lý do sâu xa để chúng ta tìm kiếm sự khiêm nhường, chính là để bắt chước Thiên Chúa.
- Thánh Ignatio nói: “Khiêm nhường hoàn hảo nhất là ở điều này: đó là bắt chước Chúa Kitô và trở nên giống Ngài. Tôi muốn và chọn những điều bị xỉ nhục cùng với Chúa Kitô vì chính Ngài đã bị xỉ nhục; tôi thích người ta cho rằng tôi như một người điên vì Chúa Kitô, vì chính Ngài là người đầu tiên yêu đến điên rồ…”
- Thánh Phaolo nói: “đừng làm chi vì ganh tị hay vì hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình. Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Chúa Giêsu Kitô: Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân”.
Quảng đại. Quảng đại sẽ hướng tới sự thánh thiện. Chúa Giêsu nói với chúng ta: “khi anh em dọn bữa trưa hay tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, nhưng ngược lại hãy mời những người nghèo khó tàng tật bởi vì họ không có gì trả lễ”. Quảng đại là trao ban không tính toán. Tình yêu không tính toán mới là tình yêu quảng đại. Chúa Giêsu nói rõ cho chúng ta: nếu anh em cho để được nhận, thì còn công phúc gì?
Hãy đáp lại lời mời gọi của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay:
- Nếu bạn là người phục vụ trong khách sạn, trong cộng đoàn hay trong giáo xứ, thì phẩm chất của phục vụ không phụ thuộc vào tầm quan trọng của tiền thưởng hay lời khen ngợi.
- Nếu bạn là nhà giáo dục thì đừng kêu ca khi có một người trẻ mà bạn giúp đỡ đã quên ơn bạn.
- Nếu bạn là người cứu giúp một người nào đó, thì cũng đừng mong người đó cám ơn bạn, và có thể người đó không bao giờ nói lời cảm ơn đối với bạn.
- Nếu có người xúc phạm tới bạn, bạn cứ hãy tha thứ, đừng đợi họ phải xin lỗi bạn.
Tuy nhiên, dường như chúng ta không có thể trao ban một cách hoàn toàn miễn phí được. Chỉ mình Thiên Chúa mới có thể trao ban một cách tuyệt đối. Tự chúng ta không có thể đạt tới đỉnh cao của sự trao ban. Vì thế chúng ta phải cần Thiên Chúa giúp chúng ta. Thiên Chúa đổ tràn Thần khí của Ngài vào trong tâm hồn chúng ta.
Trong con người chúng ta vẫn có một sự cần thiết đích thực là phải cho đi. Thánh Gregoire Naziance nói: “Nếu ai đó có đầy đủ các nhân đức, nhưng thiếu sự cho đi, thì vẫn chưa phải là người tốt”. “Chúng ta chỉ làm chủ được mình nếu chúng ta biết cho đi. Chúng ta chỉ cứu được chúng ta nếu bằng lòng chịu mất mát”.
Cố gắng tìm dịp tốt để cho đi. Quan tâm đến người khác, cũng là cho đi. Khi vào nhà thờ đọc kinh hoặc dâng lễ, chúng ta hãy cố gáng ngồi tập trung, không tìm lợi ích riêng cho mình, cũng là cho đi. Khi lễ xong, đừng vội vã chen lấn người khác để về trước, cũng là cho đi. Đừng làm rác rưởi bẩn thỉu chung quanh nhà thờ cũng là cho đi.
Tuy nhiên, hãy đi tìm những điều khó hơn dù phải tốn công sức mà không tính toán hơn thiệt. Cho đi không tính toán, là không cậy dựa vào bất cứ sự thoả mãn nào của con người.
Khiêm nhường và quảng đại có một kết quả chung, đó là vui mừng. Khiêm nhường cũng chính là trao ban. Trao ban cũng là khiêm nhường không tự phụ. Nơi Thiên Chúa, tất cả là vui mừng vì tất cả là trao ban. Nơi con người, tất cả mọi công việc phục vụ phải vừa là khiêm nhường vừa là trao ban. Như thế, iất cả mọi công việc phục vụ đều trở thành niềm vui.
Thi sỹ Tagore viết: “Khi ngủ, tôi mơ thấy rằng cuộc đời chỉ là niềm vui. Khi thức dậy, tôi thấy rằng cuộc đời là phục vụ. Khi phục vụ tôi thấy rằng phục vụ là niềm vui”.
Lm. Gioan Đặng Văn Nghĩa
=================
Suy Niệm II
Chúa Yêu Thích Những Kẻ Khiêm Nhường
(Lc 14, 1a.7-14)
"Nhằm một ngày sabbat" (Lc 14, 1), chi tiết quan trọng này hé mở ra chân trời của Vương Quốc, nơi ấy Đức Giêsu chuẩn bị bữa tiệc dành cho chúng ta là những người được mời. Đây không phải là bữa tiệc bình thường, vì được diễn ra "trên núi Sion, thành trì của Thiên Chúa hằng sống là Giêrusalem trên trời", có sự hiện diện của "muôn ngàn thiên thần, và cộng đoàn các trưởng tử đã được ghi sổ trên trời" (Dt 12, 22). Là nơi chúng ta có quyền lợi ở đấy. Đó là điều Đức Giêsu muốn dẫn chúng ta trong Tin Mừng hôm nay.
Chỗ nhất trong bữa tiệc là một vấn đề thường gây tranh luận trong các trường học Do thái thời Chúa Giêsu. Thực ra, chủ nhà không có qui định chỗ ngồi cho thực khách, nên mỗi người phải chọn lấy cho mình một chỗ sao phù hợp với địa vị của mình so với thực khách khác. Có thể có nhiều khách sang trọng hơn ta đến vào giây phút cuối, lúc ấy, cần phải thận trọng nhường chỗ cho thượng khách đó. Họ có thể được mời vào chỗ vinh dự hơn, khi mà Chủ nhà ra dấu hiệu trong bữa ăn, vẫn còn nhiều chỗ trống, cũng có thế sớm muộn người ấy phải nhường chỗ cho người có chức quyền đến vào giờ áp chót.
Lời khuyên của Đức Giêsu không có gì là cách mạng, vì sách Châm ngôn đã từng dạy: "Trước long nhan, đừng lên mặt kiêu kỳ, chớ đứng vào chỗ của hàng vị vọng. Thà được người ta bảo: "Xin mời ông lên trên!" còn hơn bị hạ xuống" (Cn 25, 6-7). Thoáng nhìn, người ta có thể nghĩ, đơn giản chỉ là cách ứng xử thận trọng trong cuộc sống, nhưng quả thật, không dễ chịu chút nào khi thấy mình bị hạ xuống trước mặt mọi người. Hoặc là lịch sự so với các thực khách, vì họ xứng đáng vào chỗ nhất trong đám tiệc. Hoặc là chịu đựng có tính toán, hơi chút kiêu căng: tôi chọn chỗ rốt hết, với nụ cười trên môi thể hiện sự khiêm nhường, nhưng ẩn tàng hy vọng được mời bước qua trước mặt mọi người để lên ngồi chỗ nhất...
Đây không phải điều mà Đức Giêsu mong đợi chúng ta. Khi nói về Nước Trời; có lúc Người cũng thêm vào "Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống; ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên", người hạ bệ không ai khác ngoài Thiên Chúa, Ngài hạ bệ những ai quyền thế và nâng cao những kẻ khiêm nhường. Kẻ kiêu ngạo là "người tự hào cho mình là công chính mà khinh chê người khác" (Lc 18, 9), khi "sự thiện không có ở trong người ấy" (x. Rm 7, 18). Họ "tự cao tự đại, nên chẳng thấy tội mình mà chê ghét" (Tv 36, 3). Như người Pharisiêu trong dụ ngôn, ông tự phụ khoe khoang trước mặt Thiên Chúa và người đời : "Lạy Chúa, con cảm tạ Chúa, vì con không như những người khác" (Lc 18, 11). Ông ngửa mặt lên trời và xét đoán nghiêm khắc về tha nhân.
Trái lại, người khiêm nhường, trước Mạc khải tình thương của Thiên Chúa, họ ý thức về thân phận bụi đất của mình, nên "khiêm nhường". Như người thu thuế (Lc 18, 13), hay như vịnh gia, than vãn : "Xin rủ lòng thương con, lạy Chúa: con kêu con gọi Chúa suốt ngày. Lạy Chúa, xin làm cho con được vui thoả, vì con nâng tâm hồn lên tới Chúa. Lạy Chúa, Ngài nhân hậu khoan hồng, giàu tình thương với mọi kẻ kêu xin" (Tv 85, 3.5). Ý thức về thân phận tội lỗi của mình trước nhan Chúa, tin tưởng nài van và xưng thú tội lỗi cùng Ngài, là những điều căn bản của sự khiêm nhường.
"Những kẻ khiêm nhường" thực sự mới có thể nói lời "tạ ơn" đối với Thiên Chúa, vì vinh quang từ đâu đến để chúng ta có thể "tạ ơn" Đấng Tối Cao, nếu không phải đến từ Thiên Chúa? Chúng ta đón nhận vinh quang ấy thế nào nếu không phải là nhận lãnh Tin Mừng với lòng thống hối ăn năn ? Vì thế, ý tưởng của người khôn ngoan là lắng tai nghe, họ nghe tiếng Chúa gọi, và "hướng về Đức Giêsu, trung gian của Giao ước mới" (Dt 12), để đón nhận ơn cứu độ tự nơi Người.
Triết gia Nietzsche trách Kitô giáo là tôn giáo của những người yếu thế; thấp cổ bé họng; khi tán dương kẻ khiêm nhường ở dưới đất trong khi mong đợi tiến về trời cao. Một quan niệm về khiêm nhường như vậy thực sự mà nói quá thụ động với đòi hỏi của Tin Mừng. Tuy Đức Giêsu chịu đựng những điều lăng nhục trong cuộc Thương khó, nhưng Ngườii đã chọn lựa con đường này có suy nghĩ: "Ðức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự” (Ph 2, 6-8). Sự khiêm nhường tự hạ của Chúa Con biểu lộ đức ái cao cả, Người ấp ủ trong lòng ơn cứu rỗi các linh hồn và tôn vinh Thiên Chúa Cha trong họ. Khiêm nhường thật để duy trì hạnh phúc phục vụ anh em, "lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình" (Ph 2, 3). Đối với người yêu mến, thì phục vụ vô vị lợi là phần thưởng của họ: "Khi anh dọn tiệc mời khách, thì hãy mời những người nghèo; và anh sẽ hạnh phúc, vì họ không có gì để trả lại anh". Anh có thể có bác ái trong sự khiêm nhường, vì người khiêm nhường không qui chiếu về mình nhưng làm phúc vô vị lợi đối với tha nhân trong tình yêu. Thế nên, Tình Yêu vĩnh cửu của Thiên Chúa là khiêm nhường hoàn hảo nhất.
Lạy Chúa, xin đẩy xa tính kiêu ngạo xa con, dẫn con đi trên đường chân lý là khiêm nhường, để con coi người khác trọng hơn mình, và tìm thấy niềm vui khi phục vụ người khác. Xin đừng để sự tự cao, tự đại làm con thỏa mãn; nhưng ban cho con ơn nhận ra Chúa luôn khiêm nhường, ẩn mình trong Bí tích Thánh Thể, là Thiên Chúa toàng năng, trao ban chúng con tình yêu và sự sống. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
=================
Suy Niệm III
Thứ Nhất Khiêm Nhường
(Lc 14, 1a.7-14)
Khiêm nhường là một đức tính đáng quý, cần phát huy của mỗi con người. Khiêm nhường sẽ giúp con người thành công một cách vững chắc nhất. Chẳng thế mà trong lịch sử nhân loại đã không có ít bậc danh nhân vì chán ghét cảnh tranh chấp quan trường mà cáo quan về ở ẩn. Họ luôn giữ cho lòng mình trong sáng, tinh thần khiêm tốn, thanh cao. Thực tế, khiêm nhường là đặc điểm chung của các nhà lãnh đạo tuyệt vời, các vị cao sang đều mến chuộng đức khiêm nhường. Người ăn ở khiêm nhường chẳng những được người đời kính trọng mà cả Thiên Chúa cũng yêu thích kẻ khiêm nhường. Lời Chúa trong sách Huấn Ca dạy: "Con hãy hạ mình, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa" (Hc 3, 19-21. 30-31).
Hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta một bài học quan trọng là ở khiêm nhường. Người mời gọi chúng ta vượt qua thói háo danh để sống tự hạ và khiêm nhường. Nhiều khi chúng ta hiểu sai về khiêm nhường. Khiêm nhường không có nghĩa là tự coi mình không có giá trị gì, không phải là khinh rể bản thân hay thụ động, không dám nhận trách nhiệm. Khiêm nhường lại càng không phải là một mặt nạ để lôi kéo sự chú ý của người khác: tôi hạ mình xuống để được tôn lên.
Người khiêm nhường là người chấp nhận sự thật, nhận biết thân phận thụ tạo của mình, nhận mình là mình, có sao có vậy, những gì tôi có và cả con người tôi, đều bởi Chúa. Khiêm nhường là đón nhận đời mình như quà tặng Chúa ban, và dâng lại đời mình cho Chúa như một quà tặng. Khiêm nhường cũng là nhìn nhận sự thật về mình: tôi chưa hoàn hảo, có nhiều giới hạn, cần được tha nhân nâng đỡ, góp ý...
Giữa một thế giới tự cao tự đại, kiêu ngạo, giả hình, háo danh, đề cao quyền lực và lợi nhuận, say mê thống trị và chiếm đoạt, bè phái và chia rẽ, thái độ công kích, đối đầu vẫn thường bị nhầm lẫn là sức mạnh thì người khiêm nhường không được đánh giá cao; bởi người ta đánh đồng khiêm nhường với yếu đuối.
Bằng dụ ngôn khách được mời tới dự tiệc cưới, Chúa Giêsu dạy chúng ta hãy khiêm nhường dành chỗ nhất, chỗ trọng cho người khác: "Đừng tìm kiếm chỗ nhất ". Chúa biết chúng ta thường thích chỗ nhất ở nơi công cộng, trong nhà cũng như ngoài phố, nơi hội họp cũng như bàn ăn… Người biết ý định của chúng ta, nên Người khuyên chúng ta: "Khi anh được mời đi ăn cưới, thì đừng ngồi vào chỗ nhất" (Lc 14,8).
Chỗ nhất là chỗ quan trọng nhất. Ta chọn ngồi chỗ nhất là vì ta thấy mình quan trọng, xứng đáng được hưởng vinh dự đó... Tiếc thay, chỗ nhất chỉ có một chứ không có nhiều, nên người ta phải tranh giành nhau bằng mọi thủ đoạn để chiếm được và giữ được chỗ nhất cho mình. Những cuộc tranh giành như thế vẫn diễn ra nơi gia đình, trong cộng đoàn, trong nhóm, trong giáo xứ, giữa các quốc gia... Ở đâu có hai người trở lên là có đụng chạm, chỉ vì có một chỗ nhất. Vì thế Chúa Giêsu khuyên bảo ta: "Phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên" (Lc 14,11). Ai tôn mình lên, dù lộ liễu hay kín đáo, sẽ bị Thiên Chúa hạ xuống. Ai thực tâm hạ mình xuống qua việc phục vụ, sẽ được Thiên Chúa tôn lên. Ai tự nâng mình lên thì không có giá trị gì. Ai được người khác nâng lên, tuy có giá trị đó, nhưng rất mong manh. Ai được Thiên Chúa nâng lên, giá trị đó mới thực cao quý và bền vững. Chúa hạ bệ những ai quyền thế, còn ai tự hạ thì rồi được tôn.
Vì muốn chọn chỗ nhất, nên ngươi ta thường thích giao du với người có thế giá, có học, có của, để dễ nhờ vả khi cần. Chính vì thế mà xã hội vẫn còn nhiều người bị bỏ rơi, vì nghèo túng, vì kém cỏi về mọi mặt. Chúa Giêsu cũng nhắn nhủ ta trong việc chọn khách để mời ăn, nên mời những kẻ nghèo khó, tật nguyền, hơn là mời những người ruột thịt, thân quen, giàu có. Người đưa ta vượt qua óc tính toán vụ lợi, để đi vào thế giới của những người bất hạnh, giảm bớt sự kiêu căng, nâng cao đức khiêm nhường.
Khiêm nhường sẽ giúp cho bản thân mình nhận ra rằng còn điều gì thiếu sót mà mình phải hoàn thiện, học hỏi được từ người khác nhiều điều mà mình không có. Kẻ ăn ở khiêm nhường sẽ khắc phục được rất nhiều khuyết điểm, và hoàn thiện được bản thân. Khiêm nhường luôn đi liền với sự hòa nhã, hòa đồng với mọi người, vì tinh thần không ngừng cố gắng học hỏi. Còn kẻ tự mãn thì luôn thấy người khác là thấp hơn mình, không đáng học hỏi. Bởi vậy đức khiêm nhường vô cùng quan trọng, giúp cho mỗi con người chúng ta có thể thấy được rằng không có điều gì là đủ, là thừa. Càng khiêm nhường, chúng ta càng học được nhiều điều.
Lạy Mẹ Maria, xin dạy chúng con biết ăn ở khiêm nhường để xứng đáng được Chúa yêu thương. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
