Các Bài Suy Niệm Chúa Nhật XVIII Thường Niên – Năm C

Suy Niệm I
“Chạy đua tìm kiếm nước trời”
-----------------------------------------------------

Ông chủ trang trại trong dụ ngôn hôm nay đã quá lo lắng kiếm tiền và không giành thời gian để làm giàu trước mặt Thiên Chúa. Chúa Giêsu không tố cáo ông có những thành đạt, làm việc nhiệt tình để làm cho cuộc sống trở nên tốt hơn. Chúa chỉ phê bình ông vì ông có tính ích kỷ, lúc nào cũng chỉ nghĩ về mình: tôi, tôi, tôi..”Tôi sẽ làm điều này, tôi sẽ làm điều kia, tôi sẽ xây lại kho lẫm, tôi sẽ tích trữ tất cả thóc lúa và của cải vào trong đó…”
Con người này tin rằng mình có tất cả và tự nhủ rằng: “hồn ta ơi, mình bây giờ mình ê hề của cải, dư sài nhiều năm. Thôi cứ nghỉ ngơi, cứ ăn uống vui chơi cho đã…”(Lc 12,19).  Nhưng Thiên Chúa nói với ông: “Đồ ngốc, nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai? …”(Lc 12, 20)
Cuộc sống của mỗi người chúng ta không thể có tất cả. Cần phải chọn lựa. Nếu quá quan tâm đến tiền bạc, của cải, quyền hành và danh vọng thôi, thì nhiều điều quan trọng khác có nguy cơ rất dễ bị quên lãng. Đây không phải là vấn đề đặt ra tiền bạc là xấu hay là tốt, nhưng vấn đề ở chỗ là cái gì phải ưu tiên hơn?
- Không có gì là xấu nếu chúng ta hăng say làm việc, nhưng chỉ có một điều là liệu tôi có thời gian để phục vụ gia đình bạn bè, sinh họat tôn giáo và những công việc từ thiện bác ái không?
- Không có gì là xấu nếu chúng ta xem chương trình TV hữu ích mỗi ngày 3 hoặc 4 tiếng đồng hồ, nhưng chúng ta cũng phải giành thời gian cho gia đình, cho con cái hoặc là giúp một việc gì đó cho họ đạo và cho giáo xứ.
- Không có gì là xấu nếu chơi thể thao mỗi ngày, nhưng đừng quên giúp đỡ và thăm viếng người hàng xóm ốm đau bệnh tật.
- Không có gì là xấu nếu hằng năm chúng ta phải tốn kém tiền của cho việc du lịch, nhưng đừng bao giờ quên chia sẻ tiền của cho những người nghèo hoặc những nhu cầu công ích.
- Không có gì là xấu nếu chúng ta đi tắm biển, nghĩ mát tại Sapa hoặc nghỉ cuối tuần, nhưng đừng bao giờ quên ngày của Chúa, ngày Chủ Nhật, chúng ta phải đi tham dự Thánh lễ.
Mở con tim chúng ta ra đối với những nhu cầu cần thiết của anh chị em chúng ta, là chúng ta đã trở nên giàu có trước mặt Thiên Chúa.
Tất cả chúng ta đều có chọn lựa riêng có giá trị trong cuộc sống, nhưng phải chọn lựa thế nào cho đúng. Bài học quan trọng của dụ ngôn hôm nay, đó là trong một thế giới đầy dẫy những tiện nghi, có nhiều thứ vui chơi giải trí và hữu ích, những quảng cáo làm chúng ta dễ xiêu lòng; lúc đó chúng ta dễ có thể nói với mình rằng: “chẳng có gì là xấu nếu tôi biết hưởng thụ cuộc sống, biết du lịch một cách tối đa, biết mua sắm nhiều thứ”. Nếu nói như thế lại là xấu…
Nhưng nếu chúng ta biết đặt vấn đề:” Liệu tôi có thể làm điều gì khác cao thượng hơn không?”, thì cũng chẳng có gì là xấu...”
Trong KINH THÚ NHẬN, chúng ta vẫn thường đọc: “tôi đã phạm tội nhiều trong tư tưởng, lời nói việc làm và những điều quên sót”. Trong đời sống chúng ta, có những quên sót vô trách nhiệm, quên sót nguy hiểm nhất, đó là quên Thiên Chúa, quên quan tâm đến nhu cầu cần thiết của người khác, sống một cuộc sống hưởng thụ không nghĩ đến ai. Lúc đó Thiên Chúa có thể khiển trách chúng ta vì đã bỏ quên bổn phận của người kitô: “Ta đói, các ngươi đã không cho Ta ăn, Ta khát các ngươi đã không cho Ta uống, Ta ốm đau hoặc ngồi tù các người đã không thăm viếng…”
Dụ ngôn người giàu có và ông Lagiaro nghèo trong Tin mừng cũng vậy. Người giàu không làm điều gì xấu nhưng ông không bao giờ quan tâm đến Lagiaro nghèo sắp chết đói tại cửa nhà người giàu mà trong khi đó người giàu ngày ngày mở tiệc linh đình.
Chúa Giêsu cho chúng ta một bài học quý giá: đừng để lãng phí cuộc đời chúng ta, cần làm cho cuộc đời chúng ta trở nên giàu trước mặt Thiên Chúa. Hãy mở một tài khoản trong ngân hàng của Thiên Chúa, nơi mà kẻ trộm không thể đến được, nơi mà tiền lãi suất luôn ổn định, không sợ phải hạ thấp đột ngột về kinh tế tài chính!
Chúa Giêsu mời gọi chúng ta đừng hành động ngu xuẩn như ông chủ trang trại thiếu khôn ngoan trong Tin Mừng hôm nay. Lúc nào ông cũng chỉ nghĩ về tiền bạc hơn là trở nên một công cụ để hiệp thông, chia sẻ và giúp đỡ người khác.
Bài Tin Mừng hôm nay là một cơ hội để chúng ta suy nghĩ về cái gì là quan trọng, là ưu tiên hơn thúc đẩy cuộc đời chúng ta, một cơ hội để chúng ta sử dụng tiền bạc, tài năng và thời gian của chúng ta như thế nào.
Chúa Giêsu muốn nhắc nhở chúng ta rằng, cuộc đời chúng ta phải biết chọn lựa cái gì là có giá trị và bậc thang của các giá trị đó. Không phải cái gì cũng là tốt…Chúa không nói tiền bạc là xấu, nhưng Chúa nhắc nhở chúng ta rằng: cần phải chia sẻ tiền bạc và tài năng của chúng ta cho người khác. Mở con tim chúng ta ra đối với những nhu cầu cần thiết của anh chị em chúng ta, là chúng ta đã trở nên giàu có trước mặt Thiên Chúa. Amen!

=============
Suy Niệm II
Hãy Chọn Cái Bền Vững Và Bỏ Cái Tạm Thời
 (Lc 12, 13-21)

"Hư không trên các sự hư không". Đây là lời của ông Côhelét con vua Đavít trong sách Giảng Viên, (Bài đọc I). Côhélet là một vị vua khôn ngoan, ông nhìn thế giới với cái nhìn hướng thượng và truyền lại cho các môn sinh. Một trong các môn sinh lấy lại lời dạy của Thầy và đào sâu hơn: "Hư không trên các sự hư không, và mọi sự đều hư không" (Gv 1,2). Sự khôn ngoan này đã trở thành cách ngôn dân gian để con người nhìn thế giới mình đang sống với sự tỉnh táo, không ảo tưởng, với hy vọng những cố gắng của con người sẽ không bị tiêu tan vô ích trong một thế giới thấp hèn!
Tuy nhiên, đây là dịp để chất vấn chúng ta về vị trí của mình trên trái đất này và cách thức chúng ta quản lý thế giới. Chính trong bối cảnh này mà Đức Giêsu ngang qua dòng người, ở giữa đám đông vây quanh Người, với tất cả khổ đau và kêu cứu. Một người trong nhóm họ lên tiếng thưa: "Lạy Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tài cho tôi" (Lc 12, 13). Đức Giêsu bỗng dưng bị đặt làm trọng tài giữa hai người trong tương quan nhân loại. Có người hỏi: vì lý do gì mà người kia lại thưa với Đức Giêsu một điều như thế, Người đâu phải là một quan tòa chuyên xử các vụ chia cắt gia tài của các gia đình? Tuy nhiên chúng ta không vội kết án người này. Anh ta có hai lần đúng khi chạy đến nhờ Đức Giêsu. Trước hết đối với Đức Giêsu không có gì vô nghĩa, thứ đến Đức Giêsu với tư cách là Thầy, Người hoàn toàn có quyền làm trọng tại để giải quyết cho anh vấn đề anh nêu ở trên, nên chạy đến Người cầu cứu!
Tuy nhiên Đức Giêsu nhanh chóng gạt đi và dứt khoát từ chối can thiệp vào những chuyện như thế: "Hỡi người kia, ai đã đặt Ta làm quan xét, hoặc làm người chia gia tài cho các ngươi? " (Lc 12,14). Đức Giêsu không can thiệp, nhưng Người lại chỉ cho cách cần phải giải quyết những vấn đề đó với tinh thần nào: "Các ngươi phải coi chừng, phải giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, vì không hễ ai được dư giả, thì mạng sống người ấy nhờ của cải mà được bảo đảm đâu" (Lc 12,15).
Trở lại bài đọc I ta thấy: "Kẻ này làm việc vất vả trong sự khôn ngoan, hiểu biết và lo lắng, rồi phải để sự nghiệp lại cho người ở nhưng không, thì thật là hư không và tai hại lớn lao" (Gv 1,3). Ở đây "kẻ làm việc vất vả trong sự khôn ngoan" phải kể đến là cha mẹ hai anh, nên hai anh có lý để tranh giành của cải họ được kế thừa.
Câu "Hư không trên các sự hư không" không thể hiện điều cam chịu nhưng mở ra con đường ân sủng cứu độ. Thật khôn ngoan khi biết rằng thế giới mà chúng ta đang sống không mang lại ý nghĩa tối hậu chúng ta tìm kiếm trong cuộc đời. Nhưng cũng thật sai lầm khi để mình bị giam hãm trong sự phi lí của thế gian này. Thánh Phaolô trong bài đọc II mời gọi chúng ta tìm kiếm những sự cao siêu trên trời (x.Cl  3,1).
Câu hỏi được đặt ra: chúng ta đang bám víu vào ai và cái gì? Dụ ngôn Đức Giêsu kể trên dành cho chúng ta là những kẻ đang ngồi đây, đang tiêu tán cho những dự án và lo lắng mà không biết rằng thế giới này là hư không (ý nghĩa văn chương hư không có nghĩa là hơi nước đọng lại, phù du), chúng ta hy vọng sẽ thỏa mãn và ổn định lâu dài. Một ngày kia, người giàu tỉnh giấc, đau buồn vì của cải thế gian này không còn là của ông nữa.
Người nhà giàu bị trách, không phải vì ông thu góp của cải, những của cải, vật chất đời này không phải là xấu, nhưng tự bản chất, chúng không có giá trị bền vững. Xấu là ở chỗ lòng ông bám bíu trọn vẹn vào chúng, ông đã quên đi cái được cái mất và ý nghĩa cuộc đời. Ông muốn "nghỉ ngơi", ông muốn bình an "trong nhiều năm" (x. Lc 12,19). Liệu có phải là mục đích cuộc đời của ông không? Tại sao? Ông có chắc rằng ông có thể tự cho mình nghỉ ngơi vui chơi không? Những thứ mà ông đang sở hữu có mang lại bình an và niềm vui không?”. Đó chính là lý do Đức Giêsu cho ông là "kẻ ngu dại" (Lc 12,20). Vì hạnh phúc bền lâu không đến từ thế gian này mà đến từ Thiên Chúa. Ông đã nhầm khi chọn cái tạm bợ (đời này) làm chỗ dựa bền vững.
Mỗi lần "kẻ ngu dại" trong Tin Mừng xuất hiện là một lần Thánh Phaolô hỏi chúng ta về vấn đề này: trong cuộc đời, anh em có "bê tha, nhơ bẩn, dục vọng, ước muốn xấu và thèm khát hưởng thụ không ?" Chúng ta có chắc rằng "Hư không trên hết các sự hư không?" Trong đời ta có còn những thần tượng tạm bợ ở đời này không ? Đây là lúc chúng ta gạt bỏ "những thủ đoạn của người xưa", vì ngu dại chọn lựa sự hư không khi Đức Kitô trao ban cho chúng ta những phương tiện để xây dựng trên sự bền vững.
Phải chăng lời của ông Côhelét trong sách Giảng Viên: "Hư không trên hết các sự hư không" không phải là một tiếng kêu đầy thất vọng và chán chường sao? Tác giả của sách Giảng viên đã bày tỏ nỗi buồn và thất vọng của mình về sự đời, về những việc làm thuần túy nhân loại, vì chúng không mang lại lợi ích bền vững và không hề có giá trị tồn tại vĩnh cửu.
Đức Giêsu và tác giả sách Giảng viên nhắn nhủ chúng ta hay rằng, tất cả là hư không, là lầm lẫn khi con người chỉ lo tìm địa vị, quyền hành và đặt hết tin tưởng của mình vào những sự vật chóng qua, mà lại sao nhãng việc tích trữ các của cải thiêng liêng, thực thi các việc lành phúc đức bác ái, thì chỉ là những kẻ dại dột và thua thiệt. Vì một ngày kia, khi chết, chúng ta sẽ làm được gì với những thứ của cải vật chất chúng ta từng tích trữ cả đời? Chúng ta đã trang bị, sửa soạn cho mình được những gì khi phải ra trước tòa Thiên Chúa? Mọi vất vả khó nhọc của những kẻ sống như thế sẽ hoàn toàn hư không!
Đây là một lời dạy khôn ngoan luôn mang tính cách thời sự. Vì trong thời đại chúng ta, nhiều người đang bỏ quên đi các giá trị tinh thần vĩnh cửu và cố chạy theo tìm kiếm cái tạm thời mau qua và chóng hết.
Thánh Gioan Maria Vianey nói: "Không có gì vững bền cả. Đời sống sẽ qua đi... danh giá cũng sụp đổ, của cải rồi sẽ tiêu tan, sức khỏe cũng bị tấn công, chúng ta ra đi như làn gió. "
Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết tìm kiếm và tích lũy những thực tại của Nước Chúa. Amen.

Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

================
Suy Niệm III
CẨN TRỌNG KHI SỬ DỤNG TIỀN CỦA
 (Gv 1,2 ; 2,21-23; Cl 3,1-5.9-11; Lc 12,13-21)
 

Đã từ lâu đời, nơi xã hội loài người, con người luôn coi trọng đồng tiền. Đồng tiền nhiều khi đóng vai trò quyết định thành công hay thất bại... chẳng thế mà người ta thường nói:

“Đồng tiền là tiên là phật
Là sức bật của con người
Là nụ cười của tuổi trẻ
Là sức khỏe của tuổi già
Là cái đà danh vọng
Là cái lọng che thân
Là cán cân công lý…!”.

Và còn có những người mạnh miệng hơn khi tuyên bố rằng: “Có tiền mua tiên cũng được”.
Tuy nhiên, phụng vụ Lời Chúa hôm nay chỉ ra sự giới hạn của đồng tiền. Đồng thời cũng dạy cho chúng ta bài học về cách sử dụng tiền của sao cho hợp lý, để nó không chỉ có ích cho cuộc sống, mà còn có lợi cho phần hồn và ơn cứu chuộc.

1. Thái độ của con người về tiền bạc

Khi diễn tả tâm lý của con người về sự quý chuộng đồng tiền, người ta đã đúc kết qua một câu nói: “Đồng tiền liền khúc ruột”. Bởi vậy, nhiều người đã dành cả một cuộc đời cặm cụi kiếm tiền, tìm mọi cách để giữ tiền và không chịu rời bỏ đồng tiền. Khi phải sử dụng hay mất mát, họ cảm thấy như mất đi một phần cuộc sống, chẳng khác gì: “Của đau con xót”. Thực ra, việc kiếm tiền và giữ tiền tự bản chất không xấu. Tuy nhiên, sử dụng tiền làm sao cho hợp lý mới là điều đáng lưu tâm.
Đáng buồn thay, trong thực trạng xã hội hiện thời, người ta coi trọng đồng tiền đến độ tôn thờ nó như ông chủ. Họ sẵn sàng sử dụng đồng tiền để làm cho cán cân công lý bị lệch chuẩn cũng như đổi trắng thành đen...
Thật vậy:
                                      “Đồng tiền không phấn không hồ,
                              Đồng tiền khéo điểm, khéo tô mặt người”.
Chính vì lẽ đó, mà thi sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm đã thốt lên một cách chua chát:
                                      “Nếu không điều lợi khôn thành dại,
                                      Đã có đồng tiền dở cũng hay”.
Nếu sử dụng đồng tiền cho tốt thì nó sẽ trở thành tên đầy tớ trung thành, còn nếu sử dụng sai, nó sẽ là ông chủ bất nhân và lẽ đương nhiên, ta trở thành nô lệ cho nó.
Kinh nghiệm cuộc sống của mỗi người đã dạy cho chúng ta bài học về đồng tiền. Thật vậy, đồng tiền nó cũng có thể trang điểm cho chúng ta vinh quang, danh dự và giúp chúng ta trở thành con người có nhân nghĩa với anh chị em đồng loại. Nhưng ngược lại, đồng tiền nó cũng nhấn chìm chúng ta xuống tận bùn đen và nó tước hết tất cả những gì là danh thơm tiếng tốt nơi mỗi người nếu đặt để chúng sai vị trí!

2. Thái độ và lời dạy của Đức Giêsu về tiền bạc 

Bài Tin Mừng hôm nay, thánh Luca cho thấy thái độ của Đức Giêsu về vấn đề tiền bạc và làm toát lên lời dạy của Ngài cho người đương thời biết sự giới hạn của đồng tiền.
Câu chuyện được khởi đi từ việc có hai anh em đến nhờ Ngài phân chia tài sản, bởi lẽ, trước mắt họ, Đức Giêsu là một bậc thầy rabbi có uy tín trong dân, nên việc nhờ Ngài phân chia tài sản là điều cần thiết.
Tuy nhiên, trước lời đề nghị này, Đức Giêsu đã thẳng thắn từ chối vai trò trung gian. Ngài từ chối, không phải vì Ngài thờ ơ, lạnh lùng với thực trạng cuộc sống của hai anh em này. Nhưng qua đó, Ngài muốn khẳng định rằng: sứ vụ Thiên Sai của Ngài không phải là để làm những chuyện như thế, mà là loan báo ơn cứu độ và phần rỗi của con người. Vì thế, Ngài đã trả lời khi được đề nghị: “Này anh, ai đã đặt tôi làm người xử kiện hay chia gia tài cho các anh”?.
Nhân dịp thuận lợi này, Đức Giêsu đã dạy cho hai anh em này bài học: hãy tránh xa mọi thứ tham lam, bởi lẽ những của cải chiếm dụng được sẽ không đảm bảo cho được sống đời đời. Vì thế, đừng cậy dựa vào chúng quá lẽ.
Như một sự chứng minh, Đức Giêsu đã kể cho họ nghe dụ ngôn nhà phú hộ giàu có, nhưng đã không biết sử dụng tiền của cách chính đáng và hữu ích.
Lý do, ông phú hộ này khi có tiền của dư thừa, đã chè chén say sưa, xây dựng đền đài kho lẫm khổng lồ; ăn chơi phung phí, không hề nghĩ đến việc chia sẻ cho người nghèo và mưu cầu sự sống mai sau, tức là phần hồn. Ông ta coi những thứ đó như là một thứ đảm bảo cho cuộc sống của ông. Vì thế, ông ta đã ngủ mê trên sự giàu có, nhưng thực ra, đến ngày tận cùng, sự giàu có đó đã tố cáo ông và làm cho ông trắng tay. Kết thúc câu chuyện, Đức Giêsu đưa ra giả thiết: “Đêm nay người ta sẽ đến đòi linh hồn ngươi” thì lúc đó: “Những của cải ngươi tích trữ sẽ để lại cho ai”? (Lc 12,20).

3. Thái độ của người Kitô hữu về việc sử dụng tiền bạc 

Lời cảnh tỉnh trên của Đức Giêsu đã là một sự cảnh báo cho mỗi người chúng ta hôm nay.
Vì thế, với tư cách là Kitô hữu, chúng ta phải chọn sao cho trọn. Tức là trước khi lựa chọn, chúng ta hãy xét đến sự ưu tiên.
Sách Giảng viên trong bài đọc I đã đưa ra lời nhắc nhở: “Phù vân, quả là phù vân. Phù vân quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vân”.
Sang bài đọc II, thánh Phaolô tiếp nối tư tưởng đó để khuyên bảo tín hữu của ngài khi đã trở nên thụ tạo mới, mặc lấy Đức Kitô và thuộc về Ngài qua Bí tích Rửa Tội, thì: “Hãy hướng lòng trí  về những gì thuộc thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới”. 
Và, như một sự mặc khải, Đức Giêsu đã chỉ dạy thật rõ ràng: “Đừng thu tích của cải trần gian cho mình mà hãy lo làm giàu trước mặt Thiên Chúa”.
Nhưng oái oăm thay! Nhiều người trong chúng ta không mảy may đến những lời cảnh báo trên, mà ngược lại, chúng ta đã thượng tôn đồng tiền đến độ tôn thờ chúng. Coi chúng như gia tài. Giữ chúng như kho báu. Nên đã tìm mọi thủ đoạn để chụp giật được đồng tiền, đôi khi bán rẻ cả lương tâm để có được đồng tiền. Khi có nó, chúng ta đã phung phí cách thỏa thích nơi các cuộc ăn nhậu vô bổ, hút chích cũng như những việc làm bất chính khác...!
Trước những thái độ trên, hẳn là chúng ta đã đi vào vết xe đổ của nhà phú hộ ngu ngốc trong bài Tin Mừng hôm nay.
Sứ điệp Lời Chúa dạy chúng ta rằng:
Nhiều tiền lắm bạc không phải là tội hay xấu xa, nếu đồng tiền được làm ra bởi công khó của mình. Mặt khác, giàu có mà biết sử dụng đúng mục đích thì thật là hữu ích không chỉ cho phần xác, mà còn cả phần hồn. Vì thế, giàu có trước mặt Thiên Chúa không hệ tại ở đồng tiền, mà là ở cách sử dụng đồng tiền.
Cần nhớ rằng: “Chúng ta đã chẳng mang gì vào trong thế gian, và chúng ta cũng không thể mang bất cứ cái gì ra khỏi đó” (1Tm 6,7).
Vì thế, đừng bám víu quá lẽ vào tiền bạc, mà hãy: “Sắm lấy túi tiền chẳng bao giờ cũ rách, một kho tàng chẳng thể hao hụt ở trên trời, nơi trộm cắp không bén mảng, mối mọt cũng không đục phá” (Lc 12,33), đó là sự sẻ chia cho người nghèo.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con hiểu rằng: chỉ có sự cho đi thì mới là gia tài của chúng con. Bởi vì khi nằm xuống, những gì chúng con đang có, cũng phải trả lại cho đời. Những gì thuộc về chúng con thì từ nay không còn nữa. Chỉ những gì đã cho đi vì lòng mến thì mới thuộc về chúng con và nó sẽ theo chúng con đến trước tòa phán xét để bênh vực chúng con mà thôi. Amen.

 Jos. Vinc. Ngọc Biển