Sau khi vào Đất Hứa, dân Chúa mừng lễ Vượt Qua.
Bài trích sách Giô-suê.
9a Sau khi dân Ít-ra-en vào Đất Hứa, Đức Chúa phán với ông Giô-suê: “Hôm nay Ta đã cất khỏi các ngươi cái ô nhục của người Ai-cập.”
10 Con cái Ít-ra-en đóng trại ở Ghin-gan và cử hành lễ Vượt Qua ngày mười bốn trong tháng, vào buổi chiều, trong vùng thảo nguyên Giê-ri-khô. 11 Hôm sau lễ Vượt Qua, họ đã dùng thổ sản trong xứ, tức là bánh không men và hạt lúa rang, vào đúng ngày đó. 12 Hôm sau, không còn man-na nữa, khi họ dùng thổ sản trong xứ ; thế là con cái Ít-ra-en không còn có man-na nữa. Năm ấy, họ đã dùng hoa màu của đất Ca-na-an.
Bài đọc 2: 2 Cr 5,17-21
Thiên Chúa đã cho chúng ta được hoà giải với Người, nhờ Đức Ki-tô.
Bài trích thư thứ hai của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.
17 Thưa anh em, phàm ai ở trong Đức Ki-tô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi. 18 Mọi sự ấy đều do bởi Thiên Chúa là Đấng đã nhờ Đức Ki-tô mà cho chúng ta được hoà giải với Người, và trao cho chúng tôi chức vụ hoà giải. 19 Thật vậy, trong Đức Ki-tô, Thiên Chúa đã cho thế gian được hoà giải với Người. Người không còn chấp tội nhân loại nữa, và giao cho chúng tôi công bố lời hoà giải. 20 Vì thế, chúng tôi là sứ giả thay mặt Đức Ki-tô, như thể chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà khuyên dạy. Vậy, nhân danh Đức Ki-tô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hoà với Thiên Chúa. 21 Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người.
Tin Mừng: Lc 15,1-3.11-32
Em con đây đã chết mà nay lại sống.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.
1 Khi ấy, các người thu thuế và các người tội lỗi đều lui tới với Đức Giê-su để nghe Người giảng. 2 Thấy vậy, những người Pha-ri-sêu và các kinh sư bèn xầm xì với nhau: “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng.” 3 Đức Giê-su mới kể cho họ dụ ngôn này:
11 “Một người kia có hai con trai. 12 Người con thứ nói với cha rằng: ‘Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng.’ Và người cha đã chia của cải cho hai con. 13 Ít ngày sau, người con thứ thu góp tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản của mình.
14 “Khi anh ta đã ăn tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta bắt đầu lâm cảnh túng thiếu, 15 nên phải đi ở đợ cho một người dân trong vùng ; người này sai anh ta ra đồng chăn heo. 16 Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho. 17 Bấy giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ: ‘Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói ! 18 Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha và thưa với người: ‘Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, 19 chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy.’ 20 Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng cha.
“Anh ta còn ở đằng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra, ôm cổ anh ta, và hôn lấy hôn để. 21 Bấy giờ người con nói rằng: ‘Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa...’ 22 Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng: ‘Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, 23 rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng ! 24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy.’ Và họ bắt đầu ăn mừng.
25 “Lúc ấy người con cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa, 26 liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì. 27 Người ấy trả lời: ‘Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì gặp lại cậu ấy mạnh khoẻ.’ 28 Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ. 29 Cậu trả lời cha: ‘Cha coi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè. 30 Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng !’
31 “Nhưng người cha nói với anh ta: ‘Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. 32 Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy’.”
=============
Suy niệm 1: ĐÃ CHẾT NAY LẠI SỐNG
Qua Lời Tổng Nguyện của Chúa Nhật Tuần 4 Mùa Chay Năm C hôm nay, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa đã sai Con Một giáng trần để thực hiện công trình kỳ diệu là cho loài người được hòa giải với Chúa. Xin Chúa ban cho toàn thể dân Chúa khắp hoàn cầu, được lòng tin sống động, mà hăm hở đón mừng Lễ Vượt Qua sắp tới.
Lòng tin sống động đón mừng Lễ Vượt Qua, tích cực tham dự vào chức vụ tư tế của Đức Kitô, như trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, sách Lêvi cho thấy: Nghi thức tấn phong các tư tế của Cựu Ước. Tư tế không chỉ là người dâng hy lễ, mà trên hết mọi sự, tư tế là người giữ kho tàng hiểu biết về Thiên Chúa, là tôn sư dạy người ta giữ Giao Ước, là người có trách nhiệm chủ yếu giúp cho Dân tiến lên. Trong khi, sứ mạng của ngôn sứ có tính thời vụ, thì, tư tế là bộ phận thường trực, đóng vai chuyển tiếp. Cuối cùng, tư tế là trung gian bình thường để xin và chuyển lại phúc lành của Thiên Chúa. Trong dòng tộc Lêvi, có nhiều người kế tiếp nhau làm tư tế, bởi vì họ phải chết, không thể giữ chức vụ đó mãi. Còn Đức Giêsu, chính vì Người hằng sống muôn đời, nên phẩm vị tư tế của Người tồn tại mãi. Chúa đã đề cao ông Aharon, đặt ông làm tư tế cho dân, ban cho ông được vinh quang, hạnh phúc.
Lòng tin sống động đón mừng Lễ Vượt Qua, mau mắn sám hối quay trở về với Chúa, như trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Phêrô Kim Ngôn nói về: Ơn tha thứ của Chúa Cha… Lạy Chúa, xin thương xót và chữa lành con, quả thật con đắc tội với Ngài. Vâng, con biết tội mình đã phạm, lỗi lầm cứ ám ảnh ngày đêm. Lạy Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát, một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê.
Lòng tin sống động đón mừng Lễ Vượt Qua, cảm nghiệm được tình yêu và lòng thương xót của Chúa, đón nhận và công bố ơn hòa giải cho mọi người, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, trích sách Giôsuê: Sau khi vào Đất Hứa, Dân Chúa mừng lễ Vượt Qua. Trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 33, vịnh gia kêu gọi: Hãy nghiệm xem Chúa tốt lành biết mấy. Tôi sẽ không ngừng chúc tụng Chúa, câu hát mừng Người chẳng ngớt trên môi. Linh hồn tôi hãnh diện vì Chúa xin các bạn nghèo nghe tôi nói mà vui lên. Trong bài đọc hai của Thánh Lễ, thánh Phaolô nói: Thiên Chúa đã cho chúng ta được hòa giải với Người, nhờ Đức Kitô.
Câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay là: Tôi sẽ trỗi dậy, trở về với cha tôi và thưa người rằng: Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha. Trong bài Tin Mừng, người cha nói: Em con đây đã chết mà nay lại sống. Khi bỏ nhà đi hoang, xa lìa Cha và tình thương của Cha, là chúng ta lìa bỏ và tách mình ra khỏi sự sống; Khi sám hối quay trở về với Cha, là chúng ta lại được sống. Đức Kitô đã giáng trần để hòa giải chúng ta với Chúa Cha, đã nối kết lại tình thâm, mà tội lỗi đã làm cho chúng ta bị mất kết nối với nguồn sống. Ơn tha tội đã sẵn chờ, chỉ cần chúng ta bật công tắc, chỉ cần chúng ta quay gót trở về. Tội lỗi làm cho chúng ta đánh mất tư cách làm con, chứ, Thiên Chúa không bao giờ đánh mất tư cách làm Cha của Người: Tình phụ tử nôn nóng, muốn tha thứ, để sinh ra chúng ta một lần nữa. Chúng ta phạm tội, sẽ phải chết, nhưng, chúng ta sẽ lại sống, nếu biết quay về với Cha. Vừa nhìn thấy chúng ta quay về, mọi tội lỗi của ta, Cha đã quên sạch, lời kết án trở thành lời tha tội. Tình thương của Cha đủ mạnh, để bỏ qua mọi lỗi lầm, Cha đã lấy cái hôn mà tha thứ tội lỗi cho ta. Cha đã bao bọc ta bằng những cái hôn, để che lấp tội ác của ta. Nếu ta rơi vào vực thẳm của tội ngạo ngược bất kính và hư hỏng hoàn toàn, thì một lần nữa, ta hãy đứng lên, trở về với Cha. Cha đã sai Con Một giáng trần để thực hiện công trình kỳ diệu là cho loài người được hòa giải với Cha. Ước gì chúng ta có được lòng tin sống động, mà hăm hở đón mừng Lễ Vượt Qua sắp tới. Ước gì được như thế!
Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
=============
Suy niệm 2: ‘CON CÁI’ CHỨ CHẲNG PHẢI ‘NGƯỜI LÀM CÔNG’!
Bước vào Mùa Chay Thánh, chúng ta không ngừng được mời gọi ‘ăn năn, sám hối, trở về với Chúa’, ngõ hầu giao hoà với Ngài, với tha nhân, và với chính bản thân mình.
Tuy nhiên, qua dụ ngôn ‘Người cha nhân lành’ (trước kia là ‘Người con hoang đàng’), chúng ta không khỏi cảm động, trầm trồ trước tình yêu vô bờ bến của người cha - hình ảnh Thiên Chúa xót thương vô hạn; cũng như đồng cảm với tình cảnh ‘đi hoang’ của người con thứ - hình ảnh liên tưởng đến bản thân chúng ta khi lìa xa, phạm tội, quay lưng trước tiếng gọi thân thương trìu mến của Chúa, đã trót ‘tiêu xài hoang phí’ ân sủng, ơn thánh Ngài trao ban cho chúng ta; và thiết nghĩ Mùa Chay là thời khắc giúp chúng ta nhìn lại mình trong tư cách là con cái Chúa, hay vẫn chỉ là ‘người làm công/tôi tớ’ trong nhà Chúa không hơn không kém, như hình ảnh người anh cả đã minh chứng rõ ràng cụ thể trong đoạn Tin Mừng hôm nay.
Thật sự, chúng ta dễ dàng liên tưởng bản thân đến hình ảnh người con thứ đòi cha chia tài sản cho bằng được, nhưng rồi thay vì sinh lợi từ đó, lại rơi vào cảnh ‘tiêu xài phung phí, ăn chơi trác táng’. Trên danh phận là người con trong gia đình, được cha hết mực yêu thương; ông sẵn sàng bỏ cái tôi, quyền định đoạt gia can của mình, mà ‘bấm bụng’ chia tài sản, mặc dù chưa phải lúc (theo văn hoá Do Thái nói riêng và Á Đông nói chung, chỉ chia tài sản trước khi nhắm mắt lìa đời qua di ngôn hoặc giấy thừa kế), và có thể ông cũng biết nó sẽ tiêu hết số tiền này. Nhưng nay, nó đã trở nên ‘danh tàn ma dại’, muốn bỏ vào mồm đồ ăn của heo/lợn mà cũng chẳng được (lưu ý: đối với người Do Thái, đây là loài động vật dơ bẩn, nên họ không ăn thịt heo/thịt lợn). Trong tình cảnh khốn cùng vì bất tuân phục cha, lìa bỏ gia đình, chạy theo đam mê hoang phí, người con thứ ‘mỏi gối chồn chân’, mơ về mái nhà xưa nào là rượu thịt ngon, người làm công được đối xử tử tế, chăm chỉ lao động, ăn no mỗi ngày. Hơn hết, nơi đó có người cha hằng yêu thương mình, mà sao giờ đây mình ra nông nổi thế này! Sau biến cố ăn chơi phung phí tài sản của cha, nó hồi tâm, tự nhủ và đứng dậy trở về nhà cha, chỉ dám nài xin cha đối xử với nó như một người làm công/tôi tớ, chứ không còn xứng đáng là con cha nữa.
Ngẫm nghĩ biết bao lần chúng ta như đứa con hoang này đã-đang phung phí ‘tài sản’ (những ân huệ, ơn phước, hồng ân, ơn thánh, tài năng, khả năng, v.v…) và trót lỗi phạm nhiều phen! Không thể không buồn vì điều đó, nhưng thông điệp cứu rỗi ngang qua Mùa Chay Thánh chính là hình ảnh người cha hằng ‘trông ngóng “chờ đợi từ đàng xa” (x. Lc 15, 20), nhìn thấy đứa con hoang trở về, chạnh lòng thương tha thứ, và phục hồi nhân cách người con cho nó’ (x. Lc 15, 22-23). Tắt một lời, Thiên Chúa luôn ‘trông đợi - tha thứ - trao quyền thừa kế (tư cách con cái)’ cho tất cả chúng ta, dù tội lỗi của ta đến đâu, nhưng sẵn sàng dốc lòng ‘ăn năn thống hối, đứng dậy trở về với Ngài, dám để Ngài biến đổi đời mình trở nên sạch trong’ thì sẽ được Chúa thứ tha, và được đón nhận trở về. Tương tự đối với người con thứ, tình yêu - lòng thương xót - sự tha thứ của người cha tuôn tràn chan chứa, nhanh hơn cả lời tự nhủ xưng thú tội lỗi của anh với cha khi lầm lũi trở về. Hơn nữa, tấm lòng khoan nhân, từ bi, bao dung của người cha vượt xa và vượt lên trên sự mong mỏi, lời cầu xin của anh!
Chúng ta đã quá tỏ tường rằng: Thiên Chúa là người cha đầy lòng luân tuất dường nào trước đứa con hoang đàng nhưng biết quay trở về, sám hối nhận mình tội lỗi, bất xứng, và đã được thứ tha như lời người cha tuyên bố “phải ăn tiệc và vui mừng, vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy” (Lc 15, 32). Thế nhưng, đáng buồn hơn cho chúng ta khi bị rơi vào tình trạng của người con cả: tuy sống với cha, sống bên cha, sống trong nhà cha, nhưng chưa/chẳng cảm nhận mình là con cái cha: “Cha coi, đã bao năm con hầu hạ cha, không hề trái lệnh cha một điều nào…” (x. Lc 15, 29). Mặc dù đích thân người cha luôn quả quyết từ trước đến giờ anh vẫn là con cái trong nhà: “Hỡi con, con luôn ở với cha, và mọi sự của cha đều là của con” (Lc 15, 31); nhưng tiếc thay anh vẫn xem mình là người làm công/tôi tớ, chứ chẳng phải là con cái của cha. Ngược lại, người em sau khi đi hoang, lầm lỗi, nhận mình không xứng đáng làm con cha nữa, chỉ xin cha đối xử với anh như một người làm công/tôi tớ, nhưng người cha đã tha thứ, bỏ qua trước tấm lòng ăn năn trở về của anh, và đã phục hồi tư cách làm con của anh.
Thật vậy, Mùa Chay Thánh gọi mời chúng ta mặc lấy tâm tình, thái độ của người em, cũng như tỉnh thức trước tình cảnh, tâm thế của người anh. Mùa Chay Thánh lột tả diện mạo khoan nhân, lân tuất, tha thứ của Thiên Chúa qua hình ảnh người cha đầy lòng xót thương, cũng như đánh động cõi lòng mỗi người chúng ta luôn cảm nhận mình vẫn là con cái của cha hằng ‘trông chờ - tha thứ - trao quyền thừa kế’ cho chúng ta, dù bao lần ngã sa, dù bao phen lầm lỗi, dù tội lỗi ngập tràn, nhưng biết ‘đứng dậy trở về - ăn năn sám hối - thay đổi cuộc đời’. Mùa Chay Thánh thúc giục chúng ta bỏ qua tính đố kỵ, ra khỏi lối suy nghĩ cứ khư khư cố cựu tâm thế của người làm công/tôi tớ không muốn dính bén đến sự thống hối trở về, biến cố đổi đời của anh chị em “đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy” (Lc 15, 24), không muốn chia vui với niềm hân hoan vỡ oà được thứ tha, được người cha mở rộng vòng tay đón về nhà. Mùa Chay Thánh tha thiết nhắc nhở chúng ta cảm nghiệm nhiều hơn sự hiện diện của Chúa trong đời sống ngang qua Đức Giê-su Ki-tô, vì “Thiên Chúa là Ðấng giao hoà thế gian với chính mình Ngài trong Ðức Ki-tô, nên không kể chi đến tội lỗi của loài người, và đặt lên môi miệng chúng tôi lời giao hoà (2Cr 5, 19), cũng như qua Giáo Hội, các thừa tác viên thánh chức: “Chúa phán cùng Giô-suê rằng: ‘Hôm nay, Ta đã cất sự nhơ nhớp của Ai-cập khỏi các ngươi!’” (Gs 5, 9a); và chớ hoài từ chối trước lời kêu mời trìu mến của Thiên Chúa: “Phải ăn tiệc và vui mừng, vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy” (Lc 15, 32), đừng ‘nổi giận nữa, nhưng hãy bước vào nhà mà chia vui với cha, với em con và với mọi người’.
Ôi lòng Chúa khoan nhân bao la,
Luôn thứ tha bao lần (con) ngã sa.
Trông chờ con quay bước trở về,
Sống niềm vui nghĩa tử của Cha. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng
=============
Suy niệm 3: NGƯỜI CHA HY VỌNG
Có người gọi đoạn Tin Mừng Lc 15,11-32 là “Dụ ngôn về người con phung phá”, vì khi đọc lên thấy sự hoang đàng của người con. Có người ta gọi là “Dụ ngôn về người cha nhân hậu”, bởi nó giúp ta khám phá khuôn mặt tốt lành của người cha. Quả thực, vai chính trong câu truyện không phải là người con (hoặc các người con, nếu kể thêm người con cả), mà là người cha, người cha hy vọng. Bởi qua cách hành xử của người cha, chúng ta dễ dàng nhận ra hình ảnh của Thiên Chúa qua người cha mà Luca trình bày là Người Cha Hy Vọng.
Năm hy vọng
Năm Thánh lệ thường 2025 với chủ đề “Những người Hành hương Hy vọng” là cơ hội để mọi người đặt niềm hy vọng vào Chúa là Người Cha hy vọng. Đồng thời hy vọng vào tình yêu và sự tha thứ của Chúa. Năm Thánh mời gọi chúng ta tái khám phá niềm vui của việc gặp gỡ Thiên Chúa là Cha chúng ta, mời gọi chúng ta đổi mới tinh thần và cam kết biến đổi thế giới.
Thế giới chúng ta đang sống thực sự cần hy vọng ngay lúc này. Có nhiều sự kiện đáng buồn, từ thiên tai, tai nạn, hoả hoạn, khủng bố, đến tội ác và bệnh dịch bí ẩn, đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh, bệnh viện và trường học bị đánh bom, trẻ em bị súng máy gây sát thương... tiêu huỷ nhiều công trình phúc lợi, cướp đi bao sinh mạng con người, khiến người ta nghi ngờ và tự hỏi: làm sao tương lai có thể tốt đẹp được. Không phải lúc nào cũng dễ dàng có hy vọng. Isaia mời gọi chúng ta Hãy đặt hy vọng vào Chúa, Chúa sẽ giúp cho: “Những ai trông vào Yavê, sẽ có sức mạnh luôn luôn đổi mới, chúng mọc cánh như những phụng hoàng; chúng chạy mà không mỏi, chúng đi mà không mệt” (Is 40, 31). Hay như thánh Phaolô, hãy xin Thiên Chúa là nguồn hy vọng, ban cho chúng ta chan chứa niềm vui và bình an nhờ đức tin, để nhờ quyền năng của Thánh Thần, chúng ta được tràn trề hy vọng. (x.Rm 15,13)
Người cha hy vọng
Người cha hay Chúa Cha đã chia gia tài và để con mình ra đi sống đời con muốn sống, và cũng chính người cha ngày ngày tựa cửa mong ngóng con trở về, nên “anh còn ở đàng xa, cha nó chợt trông thấy, liền động lòng thương; ông chạy ra ôm choàng lấy cổ nó và hôn lấy hôn để…” (Lc 15,20).
“Anh còn ở đàng xa”, lời này muốn nói rằng người cha đã mòn mỏi đợi con trong hy vọng. Thiên Chúa của Đức Giêsu là Thiên Chúa hy vọng, Thiên Chúa của lời hứa, bảo đảm cho niềm hy vọng của chúng ta ; Ngài vui sướng và ăn mừng vì một người tội lỗi trở về. Như vậy dụ ngôn cho thấy những thái độ của Thiên Chúa, thể hiện qua những hành vi của người cha, có nguồn gốc sâu xa từ sự hy vọng. Chúng ta có thể gọi thái độ này là sự hy vọng của Thiên Chúa.
Hỏi: Lý do gì khiến chúng ta hy vọng vào Chúa ? Do đâu mà người cha đã chạnh lòng thương và chạy lại gặp con ?
Thưa: Do tấm lòng của người cha, của Thiên Chúa, một Thiên Chúa trung thành là sự bảo đảm cho chúng ta hy vọng. Là tình yêu đầy lòng trắc ẩn của Thiên Chúa luôn đợi chờ ta. Chúa yêu thương chúng ta bằng tình của người mẹ yêu thương con cái, một tình yêu nhưng không, một tình yêu chờ đợi, dù con người bội nghĩa, bất trung (x.Is 49,14-16 ; 63,16 ; Gr 31,20 ; Tv 131).
Quan sát cảnh người cha ngày ngày đứng chờ con mỏi mòn đôi mắt. Nên khi con ông còn ở đàng xa, chính ông đã nhận ra con trước, tình cha thúc ông chạy về phía con và ôm lấy con. Đúng lý ra, người con chạy tới và quỳ sụp dưới chân cha mới phải. Đàng này, người cha đã đi bước trước. Ở đây, chúng ta khám ra một người cha không sợ mất mặt, không ngại bị đàm tiếu hay những điều xấu nào đó có thể xảy ra cho mình. Uy tín của người cha không ở chỗ giữ một khoảng cách đối với con cái, nhưng ở chỗ yêu con và biết cách diễn tả tình cha con.
Chúa là niềm hy vọng của chúng ta
Khi thấy con trở về, người cha đã sung sướng như một đứa trẻ. Ông ôm hôn anh ta, bảo đầy tớ mặc cho anh ta áo đẹp nhất, xỏ nhẫn vào tay anh ta, xỏ dép vào chân anh ta, giết bê béo làm thịt ăn mừng anh ta (x.Lc ). Những việc đó là cách biểu lộ niềm vui và hy vọng của ông, một niềm vui đặc biệt với hy vọng con ông sẽ trở về, nên ông sắm sẵn cho con. Đó chính là niềm vui của Cha trên trời dành cho một người tội lỗi biết hối cải ăn năn, giúp chúng ta tin và hy vọng vào Thiên Chúa tình thương.
Lạy Chúa, con luôn đặt hy vọng vào Chúa và lòng con tin tưởng ở Chúa. Vì ngoài Chúa ra đâu là hạnh phúc, đâu là đường để con bước đi.
Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ
=============
Suy niệm 4: TÌNH CHA
Các người thu thuế và người tội lỗi đều lui tới với Đức Giêsu để nghe Người giảng. Nhìn cái cảnh gai mắt này, những người Pharisêu và kinh sư khó chịu mà dè bỉu: “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng”. (Lc 15,2). Để làm sáng tỏ khung cảnh gây khúc mắc và đánh giá xấu của họ, Đức Giêsu mới kể dụ ngôn nổi tiếng về một người cha với hai thằng con khác nhau của ông.
Đầu tiên là thằng con thứ “giời đánh thánh vật”, bất cần đời, xấu xa đê tiện hết chỗ nói. Sau khi bỏ nhà đi biệt xứ sống trác táng, tung phá hết sạch của cha cho, chẳng còn gì và lâm vào cảnh thân tàn ma dại, đói rách bẩn thỉu, cùng cực, nghèo nhất trong các người nghèo, thèm cả cám heo mà chẳng ai cho. Đến lúc này anh mới hồi tâm và quyết đứng dậy đi “về với cha” gọi là cho bớt khổ, chứ chẳng mong còn được gọi là “con”. Chao ôi! ai mà ngờ được cha anh đứng ngóng tự bao giờ, nhào đến mà hôn lấy hôn để, chẳng kể gì hôi hám bẩn thỉu, chẳng hỏi tội, tra xét tiền của đâu hết…? Cha còn huy động mang áo đẹp nhất, xỏ dép, đeo nhẫn (được lại sự trung tín, xác tín, lại thành quý tử) và còn hô hán mở tiệc để ăn mừng nữa chứ! Tại sao có chuyện bao dung tha thứ đến ngược đời như vậy? Chỉ có tình yêu mới lạ lùng như thế, chỉ có tình yêu mới có thể lý giải được.
Nhiều khi chúng con dùng tự do Chúa ban mà đi hoang. Khi muốn trở về lại không hiểu biết tình Cha yêu thương con đến rồ dại như thế, nên chúng con ngại ngần sợ hãi vì những lỗi tội, những xấu xa dơ bẩn, bất xứng của chúng con. Xin cho chúng con nhận ra tình yêu vô bờ của Cha mà mạnh dạn tìm về bên lòng Cha. Xin cho chúng con hiểu rằng: tình yêu của Cha ngàn lần vượt lên che lấp tội con. “Thần minh nào sánh được như Ngài, Đấng chịu đựng lỗi lầm. Đấng bỏ qua tội ác cho phần còn sót lại của cơ nghiệp Ngài? Người không giữ mãi cơn giận, nhưng chuộng lòng nhân nghĩa, Người sẽ lại thương xót chúng ta, tội lỗi chúng ta, Người chà đạp dưới chân. Mọi lỗi lầm chúng ta, Người ném xuống đáy biển”. (Mk 7,18-19).
Thứ đến là người con cả, ngày ngày ở bên cha, tiếng là ngoan ngoãn, hiếu nghĩa với cha. Thấy cảnh người cha vẫn mở rộng vòng tay yêu thương mà đón thằng em ăn hại mò về, anh nổi giận, oán hận cha xử sự bất công: “Cha coi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha… Còn thằng con của cha đó…” (Lc 15,29-30). Nghe những lời khó nghe như vậy của con mình, cha anh không quát mắng, vẫn một mực năn nỉ, lấy lời dịu dàng ngọt ngào và dạy anh phải biết thương em: “Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy.” (Lc 15,31-32). Chỉ có tình yêu mới làm người cha có thể đối xử tuyệt vời như vậy. Nghe đến đây không biết các bác Pharisêu và kinh sư đã rõ ra chưa nhỉ? Còn chúng con, nếu đang yên trí là mình tuân giữ đầy đủ, có lẽ cũng đang à ra mình cũng vậy thôi. Chúng con ở “trong nhà cha”, mà nhắm mắt chẳng nhận ra tình Cha yêu thương âu yếm mỗi ngày, thì lòng vẫn xa Cha vời vợi.
Chúa ơi! con sinh ra từ tình yêu Ngài, con lớn lên trong vòng tay Chúa. Xin giữ con để con thuộc về Chúa trong suốt đời con. Dù khi thất vọng, dù khi lỗi tội, xin giúp con khiêm cung trở về với tình yêu vô bờ của Cha.
Én Nhỏ
=============
Suy niệm 5: TRỞ VỀ
Những người biệt phái và kinh sư vẫn coi khinh những người thu thuế và tội lỗi. khi thấy Chúa Giêsu lui tới với những hạng người đó thì họ xầm xì khó chịu. Trước cái nhìn ngặt nghèo của nhóm biệt phái và luật sĩ, Đức Giêsu nêu lên dụ ngôn về Thiên Chúa như “Người cha nhân hậu”. Đó là người cha chấp nhận chia gia tài để người con thứ ra đi, dù biết nó sẽ rơi vào cảnh sa đà, trụy lạc, nhưng tin nó sẽ quay về sau khi vỡ mộng. Thế nên người cha từng ngày mong nó sẽ trở về, và chuẩn bị mọi thứ để đón rước. Thông thường, cha mẹ chỉ chuẩn bị đón rước và ăn mừng đứa con sắp thành tài, sắp thăng quan tiến chức; chứ ai lại mừng cho một thằng nghịch tử; một đứa con bất hiếu bao giờ!
Đúng như người cha đã dự đoán, sau một thời gian "sống phóng đãng, phung phí hết tài sản", rơi vào cảnh cùng cực, người con đã hồi tâm chuyển ý, thấy mình quá đắc tội với cha nên đã quay về. Tưởng đâu cha sẽ trách mắng, nghiêm phạt, ai ngờ khi vừa thấy bóng dáng con từ xa, thì ông động lòng thương, chạy ra ôm chầm lấy anh và hôn lấy hôn để. Lòng yêu thương và chờ đợi từng ngày khiến ông quên hết lỗi lầm của đứa con hoang đàng. Ông thật là một người cha phung phí vì đã chia gia tài cho một đứa con còn non lòng trẻ dạ. Và giờ đây ông lại đem áo mới, giầy mới, nhẫn vàng cho con. Hơn nữa còn vui mừng mở tiệc liên hoan, đàn ca múa hát để ăn mừng. Một cuộc đón tiếp quá nồng hậu, ngoài sức tưởng tượng của mọi người. Ông đã phung phí tình yêu thương cách quá độ đến mức vô lý. Đúng là "Con tim có những lý lẽ của nó mà lý trí không hề biết đến." (Pascal).
Người anh cả đi làm về thấy cảnh tượng như vậy liền nổi giận, không chịu vào nhà, nặng lời trách móc cha già, vì hành xử như vậy là bất công với anh ta. Anh cho cha thấy bao nhiêu công lao của mình đối với cha mà chưa từng được khen thưởng, đang khi “thằng con của cha đó", nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về thì lại ăn mừng. Anh không thể vui với cha, nên càng không thể vui với em. Anh tức giận vì thấy quyền lợi mình bị xâm phạm. Anh đối chọi với cha và không muốn vào nhà để gặp em. Anh nghĩ cha đã sai lầm khi thưởng kẻ đáng phạt mà không thưởng người đáng công.
Người cha phải ra tận cổng phân trần và năn nỉ anh ta vào nhà chung vui với ông “vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy". Nhưng xem ra người anh không chấp nhận cho em trở về, vì sợ chiếm mất những gì thuộc về mình. Người cha đã khẳng định với cậu rằng: "Tất cả những gì của cha đều là của con" (Lc 13,31). Hoá ra cả hai người con khác nhau về cách sống bên ngoài nhưng lại rất giống nhau về tâm thế bên trong, vì cả hai đều ở ngoài trái tim của cha, người con thứ vô tình, mà người con cả cũng vô tâm, không cảm nhận được tình yêu thương của cha mà chỉ muốn sống thỏa mãn theo ý riêng mình. Cả hai đều có lối sống như người làm công chứ không phải làm con. Người anh xem ra còn nặng tội hơn em, vì không chấp nhận cha mà cũng không chấp nhận em. Người anh cả phải chăng đại diện cho nhóm Pharisêu và các kinh sư, luôn tự hào về đời sống đạo đức của mình, và muốn cho những kẻ tội lỗi phải chết hơn là được cứu chữa.
Người cha có hai đứa con thật éo le. Người con thứ như tượng trưng cho lối sống của những kẻ đang chạy theo tiền bạc và của cải vật chất, đang tôn thờ ngẫu tượng, đang sống trong ảo tưởng về cuộc đời này. Đó cũng là những người đang mất dần đức tin, không còn sống hiệp thông trong Giáo hội; là những người trẻ bỏ gia đình đi bụi đời; là những thanh niên đang chạy theo tiền tài danh vọng; là những thiếu niên đang nghiện ngập và lo tìm thỏa mãn đam mê dục vọng.
Phải chăng người anh cả cũng tượng trưng cho những người giữ đạo để cho mình được an thân yên vị, chứ không vì tình yêu mến. Không có tình yêu với Chúa nên cũng chẳng có tình yêu với nhau, nên không gần gũi, không thân thiện, không chia sẻ, không cảm thông, và càng không muốn tha thứ. Người con cả phải chăng là những tín hữu xưng mình là đạo gốc nhưng đã tróc gốc mà không hay biết. Đó là những kẻ lười biếng trong việc thờ phượng Chúa, đầy tự ái, kiêu căng, ích kỷ?
Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót. Ngài yêu chúng ta bằng một tình yêu mà lý trí không tài nào hiểu được. Hãy để cho tim mình ra mềm mại và tan chảy trước tình yêu cao siêu đó. Hãy vào hưởng niềm vui của một đứa con hiếu thảo với Cha và đầy tình huynh đệ với nhau.
Cầu nguyện
Lạy Cha là Thiên Chúa tình yêu!
dù đời con đã bao lần sa lạc,
nhưng Cha vẫn nâng đỡ và thứ tha,
con cảm thấy bước chân Cha vội vã,
khi đón con đã sa ngã trở về.
Cha chẳng nề khi thân con ô uế,
giang tay ôm với tình thương tràn trề,
vẫn như xưa con từng được yêu quí,
nhưng dại dột con đã bỏ ra đi.
Tình thương Cha chẳng thể nào sánh ví,
thế mà con có những lần ganh tị,
khi có người bị sa lạc trở về,
con lại tìm mọi cách để khinh chê.
Con quên rằng tình Cha luôn cao cả,
mỗi người có một chỗ trong tim Cha,
Cha yêu con chỉ vì con là con,
cho dù con ngoan hiền hay hư hỏng.
Xem ra con cũng như người anh cả,
ở trong nhà nhưng lòng đã lạc xa,
chưa hiểu nổi mối tình Cha sâu thẳm,
nên chỉ nhắm công bằng và hợp lý,
mà không sống với tất cả trái tim,
quả thật con đã thấy mình thâm hiểm.
Xin cho con một trái tim cháy sáng,
để biết sống tình yêu Cha vô hạn,
một trái tim tha thứ rất dịu dàng,
cách ứng xử nhẹ nhàng và thanh thoát,
không sợ gì những lo toan mất mát,
để mọi người được vui sống bình an. Amen.
Lm. Thái Nguyên
=============
Suy niệm 6: VỀ NƠI NÓ THUỘC VỀ
“Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng!”.
“Người cha ‘cứu chuộc’ con trai mình bằng những nụ hôn! Ông ngã vào cổ đứa con và hôn nó! Người cha đã chữa lành vết thương cho con mà không để lại một vết sẹo hay một vết thâm nào. Nó phải về nơi nó thuộc về!” - Phêrô Kim Ngôn.
Kính thưa Anh Chị em,
“Nó phải ‘về nơi nó thuộc về!’”. Chiêm ngắm hình ảnh Thiên Chúa nơi người cha nhân hậu của Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay, vị thánh thế kỷ thứ 5 đã để lại cho Giáo Hội những bút tích tuyệt vời đến thế! Đó là bút tích đã lôi kéo bao linh hồn về với Chúa!
‘Với nụ hôn’, người cha phán xét và sửa dạy đứa con ngỗ ngược. Ông không đánh đập, không la rầy, mà ‘chỉ hôn!’. Và bởi những nụ hôn ‘ngỡ rằng mơ’ ấy, đứa con nghẹt thở; nó phải bỏ dở ‘vở diễn soạn sẵn’ ngay câu đầu tiên! Sức mạnh tình yêu trong trái tim cha nó đã phủ lấp tất cả những gì nó vi phạm. Ông không nhớ những gì đã xảy ra, không tưởng những gì sẽ xảy đến; ông chỉ biết hiện tại, rằng, con ông đã ‘về nơi nó thuộc về!’. Và sẽ chẳng bất ngờ khi Tin Mừng cho biết, ông lập tức mở tiệc ăn mừng!
Điều tương tự đã xảy ra với Israel. Sau 40 năm lưu lạc trong sa mạc, Giosuê hướng dẫn dân cử hành tiệc Vượt Qua ‘đầu tiên’ khi họ đã vào Đất Hứa - bài đọc một. Israel đã ‘về nơi nó thuộc về!’. Cũng thế, “Ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi!”. Cái mới đó là “Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta”, để đưa chúng ta về với Thiên Chúa - bài đọc hai. Thật thâm trầm, “Hãy nghiệm xem Chúa tốt lành biết mấy!” - Thánh Vịnh đáp ca.
“Chúa tốt lành biết mấy” một lần nữa được Chúa Giêsu cho thấy qua dụ ngôn Tin Mừng. Lý do là vì những người biệt phái cho rằng, “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng!”. Vậy mà trong thực tế, thật thú vị, tuyên bố của họ hoá ra là ‘một thông báo kỳ diệu!’. Rằng, Chúa Giêsu cũng sẽ thường xuyên tiếp đón ‘phường tội lỗi’ và dùng bữa với họ! Trong mọi Thánh Lễ, Ngài vui mừng chào đón tội nhân dự tiệc Vượt Qua mỗi ngày, nơi Ngài hiến mình vì yêu. Đây là tuyên bố có thể ghi trên mọi cửa nhà thờ, “Ở đây, Giêsu chào đón những người tội lỗi và mời họ vào bàn ăn của Ngài!” - Phanxicô.
Anh Chị em,
“Nó phải ‘về nơi nó thuộc về!’”. Nhưng về ‘vì phải về’ thì mất hết ý nghĩa! Chúa muốn chúng ta tự nguyện về từng ngày, từng phút để Ngài có thể ôm hôn mỗi người từng phút từng giây, hầu những lở loét do tội gây nên được chữa lành. Mùa Chay, mùa trở về nơi chúng ta thuộc về! Nhưng tôi thuộc về ai? Thuộc về Chúa, ma quỷ hay thế gian? Thánh Thể, nhà tiệc mở rộng chào đón; ở đó, Chúa Giêsu ngóng đợi để mặc áo, đeo nhẫn, xỏ giày mới… trả lại cho chúng ta phẩm giá, địa vị đã mất. Bí tích Giải Tội chữa lành bằng ‘những nụ hôn’ mà không để lại vết sẹo nào. Đừng lần lữa hầu niềm vui của Thiên Chúa có thể vỡ oà! Dẫu thế nào đi nữa, bạn và tôi vẫn không bao giờ ‘không phải là con’. Hãy về, Chúa đang đợi!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, con không trở về nổi trừ khi Chúa đến tìm con ngay trong vùng đất xa xôi phiêu bạt của con. Xin chữa lành con bằng những nụ hôn của Bí tích Hoà Giải!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
=============
