Suy niệm Tin Mừng Chúa nhật 6 Thường niên và Tết Nguyên Đán Giáp Thìn 2024

Suy niệm 1
Mc 1, 40 – 45
Người mắc bệnh cùi trong xã hội Do Thái bị cả luật đạo lẫn luật đời xô xuống vực thẳm của nỗi đau và nỗi nhục.
Theo luật đạo, mắc bệnh cùi là mắc uế, mắc uế thì phải thanh tẩy. Bệnh cùi là bệnh nan y không chữa được, nên không được làm lễ thanh uế. Đành phải mang mặc cảm tội lỗi cho đến chết.
Theo luật đời, thì người cùi phải thoát ly gia đình, phải vào rừng dựng lều mà ở. Ai đụng đến người cùi hoặc quần áo, mùng mền, chăn chiếu của người cùi, thì cũng mắc uế. Bởi vậy, người cùi đi đường phải rung chuông, hoặc lấy tà áo che miệng hô “cùi”, để người ta biết mà tránh. Phải tránh xa tối thiểu là hai mét. Nếu người cùi nhớ nhà quá muốn về thăm thân nhân, thì phải lén lút về ban đêm. Nếu chẳng may bị lộ, sẽ bị láng giềng ném đá đuổi đi. Khổ đến thế là cùng!
Đức Giê su thì ngược lại. Ngài chủ trương người cùi là đối tượng của lòng thương xót. Phải kính trọng, phải yêu thương và an ủi họ để bù lại nỗi đau của thân xác. Cụ thể là hôm nay, Đức Giê su không đứng xa hai mét, mà còn đến sát bên, lấy tay đặt lên thân thể người cùi để cứu chữa anh.
Hiện nay, bệnh cùi không còn là nan y nữa, nhưng xã hội vẫn có cái nhìn thiếu thiện cảm với người cùi và cả với người cùi đã khỏi bệnh. Cụ thể là trên xe buýt nếu có người cùi, thì dường như ít có ai dám ngồi gần. Đó là điều ta phải xét mình và sám hối, phải coi thái độ xa lánh ấy là vi phạm nhân quyền, là chống lại giáo huấn của Đức Giê su.
Sau khi cho người cùi khỏi bệnh, Chúa dặn anh ta đừng cho ai biết. “Đừng cho ai biết” là một điệp khúc có vẻ vô lý mà Đức Giê su vẫn lặp đi lặp lại nhiều lần. Kể cả trường hợp cho con gái ông Giai rô sống lại, Chúa cũng bảo “Đừng cho ai biết”. Người cùi được khỏi, được tư tế cho chứng minh thư để về sum họp gia đình thì cả làng đều biết, không cần phải nói. Vậy tại sao Chúa lại cứ nhắc đi nhắc lại điều đó một cách vô ích như vậy? Điều đó chứng tỏ rằng:
1. Chúa muốn cứu nhân độ thế một cách khiêm tốn, âm thầm lặng lẽ. Đó là bản chất của Ngài.
2. Tiếng khen càng phổ biến bao nhiêu, thì công tác truyền giáo càng gặp khó khăn bấy nhiêu. Bằng chứng là khi người cùi kể chuyện Chúa chữa anh như thế nào, thì các ông Kinh sư và Pha ri sêu làm khó, khiến Chúa phải lui về miền quê thanh vắng không còn được giảng ở nơi thành thị đông người nữa.
Đó là một bài học cho thấy Chúa bị khổ vì người Pha ri sêu, lại còn bị khổ vì những người yêu Chúa. Họ yêu ngu, yêu dại làm khổ cho Chúa, mà không hay biết. Đó là điều ta nên biết để thương Chúa nhiều hơn và để giảm thiểu cho Chúa những cái khổ do ta gây nên, vì yêu ngu, yêu dại.
Một đám rước Mình Thánh linh đình làm cản trở giao thông: mình thấy là làm vinh danh Chúa, nhưng người ngoại sẽ giận và ghét Chúa. Như vậy là làm khổ Chúa đấy, là bắt chước anh cùi ca tụng Chúa um sùm, để Chúa phải lui vào vùng thanh vắng, tạm ngưng rao giảng một thời.
Piô Ngô Phúc Hậu

MỒNG MỘT TẾT
Suy niệm 1
TÂN NIÊN BÌNH AN CHÚA XUÂN

Giây phút đầu năm luôn khiến chúng ta bồi hồi, nô nức, nôn nao trong lòng. Với biết bao lo toan, vui buồn sướng khổ năm cũ đều khép lại, để hướng tới những gì tốt đẹp nhất, tích cực nhất trong năm mới. Ông bà cha mẹ anh chị thì xúng xính trong tà áo dài, bộ đồ mới, còn trẻ thơ đơn sơ tươi cười hớn hở, nô đùa, mong nhận được những bao lì xì dày cộm…
Hơn nữa, đã là người Công Giáo, không ai không đến với Chúa trong dịp đầu năm, ngõ hầu tạ ơn, tán tụng Chúa hằng yêu thương đồng hành suốt cả thời gian qua, cũng không quên cầu xin ơn bình an cho cả năm tới. Và lời ca nhập lễ của Thánh lễ Tân niên, hướng lòng chúng ta hân hoan đón chờ giây phút năm mới với bao niềm vui thấm đượm lòng tín thác, cậy trông vào Chúa xuân:
“Tiết đông nay đã qua rồi,                                   
Mưa phùn lạnh lẽo ngừng rơi bên thêm                                   
Ngàn hoa rực rỡ vươn lên                                   
Tỏa hương ngào ngạt khắp miền đồng quê                                   
Mùa vui hát lại trở về                                   
Tiếng chim gáy đã vẳng nghe thôn làng”.
Như chúng ta đều biết, có vô vàn tập tục ăn tết nguyên đán mừng xuân trên quê hương chúng ta. Nhưng có lẽ chẳng ai biết từ khi nào phong tục chúc tuổi, mừng tuổi, và lì xì khởi nguồn!Tuy ậy, cứ dịp xuân sang, tết đến, các con cháu tề tựu bên ông bà cha mẹ để mừng tuổi, và ông bà cha mẹ lại chúc tuổi, lì xì cho con cháu. Thời trẻ thơ, không ai không nhớ khoảnh khắc được nhận bao lì xì, được ăn biết bao nhiêu thức ăn ngon, được mặc áo đẹp, được bố mẹ dẫn đi chơi tết, và nhất là chẳng bị ai la rầy trong dịp tết!!!!
Cũng vậy, ngày đầu năm, người người đi chùa cầu duyên, cầu bình an cho gia khang; nhưng người Công Giáo thì nô nức đến với Chúa trong Thánh lễ trang nghiêm ấm cúng, để mừng tuổi Chúa và được nhận lì xì từ Ngài, đó là: 1 năm, 12 tháng, 52 tuần, 365 ngày, 8.760 giờ, 525.600 phút và 31.536.000 giây (nếu là năm nhuần thì được 366 ngày, 8.784 giờ, 527.040 phút và 31.622.400 giây). Ai ai cũng được Chúa ‘lì xì’ ngần ấy, dù đã lớn tuổi hay còn trẻ thơ, dù nam hay nữ, dù giàu hay nghèo, dù sang trọng hay đơn sơ chất phát…Không một ai được nhận nhiều hơn hay ít hơn cả! Sang năm mới, người lớn chúng ta mong được bình an, mạnh khoẻ hơn; bố mẹ thì mong gia đình, con cái ấm no, ngoan ngoãn; các sĩ tử mong thi đậu, gặt hái được thành quả trong học tập; thương gia, doanh nghiệp mong sao bớt lỗ, thêm lời, ngày càng phát triễn nhãn hiệu; trẻ thơ đơn giản chỉ mong nhận tiền lì xì, và được chơi đùa vui vẻ với nhau…Tuy nhiên, tất cả những điều trên đều được gói gọn trong thời gian - là ơn phúc mà Thiên Chúa tặng ban cho chúng ta. Vì vậy, chúng ta cùng nhắn nhủ với nhau rằng: khôn ngoan sử dụng thời gian để luôn sống tín thác vào Chúa, hơn là sa vào hội chứng cuồng tín; sử dụng thích hợp để biết phó thác vào chương trình yêu thương của Chúa, hơn là phó mặc cho thời cơ hoặc cho dòng đời đưa đẩy; vận dụng thời gian để hằng ký thác đời mình cho Chúa, hơn là trở thành người chỉ biết ‘ký sinh’ vào gia đình hoặc người khác, mà không chút nỗ lực phấn đấu.
Ngoài ra, thời gian sẽ không bao giờ ngừng lại để chờ đợi ai, hay nhắc nhở ai. Thời gian cứ thế trôi như dòng nước chảy, và chuyển giao thời khắc giữa các mùa với nhau theo chu kỳ xoay vần:
“Hạ nắng ghé sang nhà chơi                                   
Thu chờ gió mát à ơi ru chiều                                   
Đông tàn lạnh giá đìu hiu                                   
Xuân sang mang tới tình yêu cuộc đời” (cảm tác: tác giả bài viết này).
Vì lẽ đó, chúng ta cũng đừng quên ba tâm tình dựa trên 3 ký tự của hạn từ ‘TẾT’ như sau:
Tạ ơn. Tâm tình tạ ơn kết nối và làm cho chúng ta trưởng thành hơn về mọi mặt. Trước hết, tạ ơn Thiên Chúa, cám ơn ông bà tổ tiên, cha mẹ, và bạn bè thân hữu, cũng như những ai đã từng đi qua đời mình. Nhìn vào dân Is-ra-el thời Cựu ước, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra một trong những điều thiếu sót, sa ngã của họ đó là sự vô ơn, lãng quên Thiên Chúa. Chính vì vong ơn, nên họ thường xuyên rơi vào tình trạng phàn nàn, kêu trách Chúa, cũng như những người được Ngài kêu mời-chọn lựa để dẫn dắt dân như Mô-sê, A-a-ron, Gio-suê, các tiên tri lớn nhỏ…Ngược lại, với tâm tình tạ ơn như thể lối sống không thể tách rời nơi Mẹ Ma-ri-a nhắc chúng ta luôn biết gắn kết với Chúa, luôn biết đón nhận kế hoạch của Ngài, dù chúng ta chưa hiểu hoặc không hiểu vì giới hạn của con người trước sự vô hạn của Thiên Chúa.
Êm đềm. Ở đây ‘êm đềm’ không có nghĩa là yên vị, ngừng nỗ lực, cứ để “chuyện gì đến cứ đến”, hay chẳng biết cố gắng hết sức trong khả năng hạn định của bản thân; trái lại, hằng biết hài lòng với mình, biết yêu chuộng và sống bình an với bản thân cũng như mọi người, biết không ngừng nỗ lực xây dựng hoà bình trên tinh thần tôn trọng-tha thứ-yêu thương-sẻ chia.
Tri ân. Sau cùng, chúng ta biết dùng thời gian một cách khôn ngoan, ngỏ hầu sống biết ơn, sống trọn nghĩa tình thân, ‘nhớ cội nhớ nguồn’, ‘ăn quả nhớ kẻ trồng cây’. Người sống tri ân luôn luôn gặt hái niềm hoan lạc tâm can, và vững tâm tiến bước trên hành trình nên thánh, cũng như trong cuộc lữ hành dương gian này.
Nhân dịp xuân về, tết đến, xin ước nguyện và cầu chúc cho ông bà, anh chị và mọi người:            Tạ ơn Chúa muôn ngàn trùng           
Êm đềm yên ả tương phùng phúc vinh           
Tri ân sống trọn hy sinh           
Xuân sang chan chứa tâm tình con thơ.           
Nhân đây xin chúc quý sơ           
Mãi đời thánh hiến hằng mơ tinh tuyền           
Kính chúc quý cha nhân hiền           
Hăng say phục vụ, trước tiên đi đầu.           
Mỗi người thêm tuổi bớt sầu           
Gia tăng đức hạnh, nguyện cầu kính tôn.           
Mến chúc các bạn thêm khôn           
Ngoan hiền đẹp nết, ôn tồn nghĩ suy.           
Giáp Thìn năm mới lạ chi
Nhanh nhẹn tiểu hổ khác gì xưa nay!           
Hiền lành, bớt dữ lạ thay           
Tu thân tích đức ngất ngây cuộc đời.           
Xuân sang xin mượn đôi lời           
Tỏ lòng mến chúc muôn người hợp hoan.                                                           
Lm. Xuân Hy Vọng

Suy niệm 2
Lời Chúc Đầu Năm
(Mt 6, 25-34)

Quý Mão vừa qua, Giáp Thìn đã tới :

Kính dâng lời chúc đầu Xuân

Giáp Thìn Năm Mới thiên ân chan hòa

Xuân về hạnh phúc muôn nhà

An khang – thịnh vượng chan hòa nơi nơi

Phúc – Lộc – Thọ đến muôn người

Vạn sự như ý, lộc Trời như mơ.

Ngày Tết, mọi nhà ngoài bánh chưng bánh tét, hoa đào, hoa mai… có lẽ không gì nhiều bằng “lời chúc”. Vì thế, ai cũng muốn dành những lời chúc tốt đẹp nhất cho gia đình, người thân, bạn bè trong những ngày này và ngược lại, ai cũng muốn mình được nhận nhiều những lời chúc như:

Đầu xuân năm mới chúc BÌNH AN

Chúc luôn TUỔI TRẺ chúc AN KHANG

Chúc sang năm mới nhiều TÀI LỘC

Công thành danh toại chúc VINH QUANG

          Chúc nhau.                           

                             . Phúc, lộc, thọ.

                             . Phú, qúi, thọ, khang, ninh.

                            . Đa tử, đa tôn, đa phú qúi.

                            . Thăng quan tiến chức

                            . Buôn may bán đắt, nhất bán vạn lợi, một vốn bốn lời.

          Đối với các cha chúng ta thường chúc:

                            . Thánh thiện,

                            . Khôn ngoan,

                            . Khỏe mạnh.

Con cháu chúc ông bà

Sống lâu sức khỏe

Trẻ mãi không già

Yêu thương thuận hòa

Cửa nhà sung túc

Hạnh phúc khang an

Ơn trên thương ban

Suốt năm may mắn

Làm ăn phấn chấn

Phúc, lộc, thọ, tài

Ông bà hưởng trọn

Những câu chúc mà chúng ta trao cho nhau trong những ngày đầu xuân. Tất cả đều muốn hướng về một tiền đồ thật sáng lạn trong tương lai, đi kèm với một đời sống vật chất thật phong phú. Chìa khóa để những lời cầu chúc chúng ta dành cho nhau trở thành hiện thực là:

Hãy tin tưởng vào Chúa

Hôm nay là ngày đầu xuân mới, chúng ta cùng dâng lên Thiên Chúa lời cảm tạ chân thành nhất vì ngay lúc này Chúa vẫn cho chúng ta có được một khoảng lặng thật ý nghĩa để ngồi bên Chúa và được lắng nghe những Lời hằng sống của Người. Lời Chúa hôm nay sẽ trở nên nguồn năng lượng đích thực cho chúng ta trong năm mới này.

Bài đọc I, trích sách Sáng thế cho chúng ta nhìn lại hình ảnh sáng tạo của Thiên Chúa. Thiên Chúa tạo dựng từ hư vô, nghĩa là Ngài chỉ cần phán bằng Lời thì muôn vật đều xuất hiện trong dáng vẻ thật tốt đẹp. Điều đó cho thấy Thiên Chúa chính là căn nguyên vạn vật, là Cha nhân từ ấy đã dành cho thế gian này một tình yêu thật lớn, và đặc biệt người Cha ấy đã dành tất cả những gì là tốt đẹp nhất và cao quý nhất của Ngài cho con người. Trong con mắt nhân từ ấy, con người luôn là những người con yêu dấu của Ngài. Cho nên Ngài dành trọn vẹn tình thương cho con người qua việc gìn giữ, chăm sóc và cảm thông với những gánh nặng của con người.

Ngày đầu năm mới, chúng ta cầu cho nhau được bình an và hạnh phúc. Tuy nhiên, cầu chúc bình an và hạnh phúc ở đây không chỉ là cầu cho có đủ cơm áo gạo tiền, để khỏi phải lo lắng: " Ăn gì, uống gì" (Mc 6,33). Nghĩa là: Thiên Chúa phải hiện diện ở chỗ ưu tiên trong con người và công việc của chúng ta, rồi mới đến công việc, của ăn và các mối tương quan khác. Nếu đảo lộn trật tự này tức là chúng ta đang đi ngược thánh ý Thiên Chúa và chương trình của Người.

Chúa mới chính là gia nghiệp, là cùng đích mà con người cần phải kiếm tìm và đó cũng chính là sự tồn tại của con người. Chúa Giêsu dạy chúng ta tin tưởng vào sự quan phòng của Cha trên Trời, Ðấng nuôi dưỡng mọi loài chim trời và điểm trang cho hoa huệ ngoài đồng, Ngài là Ðấng thấu biết mọi điều chúng ta cần. Chúa Giêsu dạy: "Các con chớ áy náy lo lắng mà nói rằng: Chúng ta sẽ ăn gì, uống gì lấy gì  mà mạc? Vì chưng, dân ngoại tìm kiếm những điều đó. Nhưng Cha các con biết rõ các con cần đến những điều ấy"(Mt 6, 31-32). Và Người mời gọi chúng ta hãy đặt lên hàng đầu việc "tìm kiếm nước của Thiên Chúa và sự công chính của Người, còn các điều đó, Người sẽ ban them cho"(Mt 6, 33). Niềm tin vào sự quan phòng không thế chỗ cho những nỗ lực chiến đấu để hướng đến một cuộc sống đúng với phẩm giá con người, nhưng giải phóng chúng ta khỏi những nỗi bận tâm về của cải và những nỗi sợ hãi trong tương lai.

Thế giới chúng ta đang sống là một thế giới mà đồng tiền thống trị và điều khiển mọi sự . Con người bị chi phối và nghiêng chiều về nó, sẵn lòng phàm hóa mọi sự, bỏ Chúa ra khỏi đời sống, chẳng tin tưởng vào Thiên Chúa nữa. Lời Chúa mời gọi chúng ta tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa tình yêu.

Chúa là hạnh phúc của đời ta

Phúc cho người nào nói được như tác giả Thánh Vịnh: "Duy có nơi Thiên Chúa, hồn tôi mong được an nghỉ, tự nơi Người, ơn tế độ cho tôi. Duy có Người là tảng đá, là ơn tế độ cho tôi, là đồn trú của tôi, tôi sẽ không hề mảy may nao núng!" (Tv 61, 2-3). Người ấy sẽ không thất vọng vì họ cậy dựa vào Đấng Toàn Năng. Điều này không có nghĩa là người ấy sẽ được chở che khỏi mọi thử thách, nhưng niềm tin vào Thiên Chúa đã đủ cho họ. Chìa khóa hạnh phúc rất đơn giản : hạnh phúc thật chỉ thấy ở nơi Thiên Chúa. Chúng ta phải can đảm đặt hy vọng tuyệt đối ở nơi Thiên Chúa, không phải nơi tiền của, nơi sự thành công thế gian, hay nơi người đời, nhưng là ở nơi Thiên Chúa. Chỉ có Thiên Chúa mới có thể lấp đầy những khát vọng sâu xa nhất của lòng người” (Thư gửi các bạn trẻ trường công giáo Twickenham).

"Các con chớ áy náy về ngày mai" (Mt 6, 34). Tương lai mỗi người đều nằm trong tay quyền năng và sự quan phòng của Thiên Chúa. Chúa luôn muốn mọi người nghĩ đến cùng đích của cuộc sống mình. Với tình thương và lòng nhân hậu của Chúa, chúng ta luôn tin tưởng và phó thác, bởi Ngài là người Cha luôn muốn những điều tốt nhất cho con cái.

Từ cái giây phút linh thiêng khi trời đất giao hòa, năm cũ bàn giao cho năm mới. Chúng ta họp nhau đâu để cầu xin Thiên Chúa tuôn đổ muôn vàn ơn phúc cho năm mới qua những lời chúng ta đã muốn cầu chúc cho nhau sức khỏe, điều lành, điều tốt. Và chính ngay lúc khởi đầu của Năm Mới, chúng ta muốn mọi sự cũ phải được qua đi, cái mới, cái đẹp phải loé rạng, tỏa sáng. Vậy thì trong thánh lễ Tân Niên nay, chúng ta hãy đặt tin tưởng, cậy trông và phó thác vào Chúa. Bởi tất cả mọi sự đều do Chúa, đều bởi Ngài như lời thánh vịnh viết: “Hãy ký thác đường đời cho Chúa, tin tưởng vào Người, Người sẽ ra tay” (Tv 36, 5).

Năm Giáp Thìn

Giáp Thìn đã tới. Trong 12 con giáp chỉ có Rồng là con vật chưa ai thấy tận mắt bao giờ. Rồng là một loài vật xuất hiện trong thần thoại phương Đông và phương Tây. Dù Đông hay Tây thì hình ảnh loài Rồng đều được biểu thị cho loài vật huyền thoại có sức mạnh phi thường. Rồng ở các nước Á Châu có nhiều khác biệt với Rồng ở các nước  Châu và Mỹ Châu. Rồng Á Châu được tôn thờ như thần vật. Rồng Tây phương bị coi là loài quái vật có hình hung dữ nên họ coi Rồng là biểu tượng của cái ác và sự hung dữ.

Chính vì Rồng là một huyền thoại, nên nó được tôn vinh lên mức huyền bí. Trong tứ linh: Long, Ly, Quy, Phụng. Nên người Việt Nam hãnh diện là "con Rồng cháu Tiên". Người Á Đông tin rằng Rồng là một linh vật mỗi khi xuất hiện thường đưa đến điềm lành cho hạ giới nên hay được dùng để đặt tên người và những địa danh.

Kính chúc mọi một Năm Mới An Khang và Đầy Dũng Mãnh như Rồng với nhiều sức khỏe, khang an, thịnh vượng, phát đạt, thăng tiến về tinh thần cũng như vật chất nhờ hồng ân Thiên Chúa tặng ban. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Mt 6, 25-34; St 1, 14-18; Pl 4, 4-8
Ngày trước còn may đồ, tôi thấy khổ làm sao khi tết sắp đến, làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, tính từng ngày còn lại cố làm sao cho kịp. Người người, nhà nhà lo lắng chạy vạy tiền tài, sao cho đủ đồ ăn, đồ mặc, quà để đi tết, đủ thứ kẻo không kịp, tết đến nơi rồi! Bởi vậy trên mạng xã hội mới có bài viết “Tết ơi xin đến từ từ”…
Lời Chúa ngày mồng một tết hôm nay như đèn báo bật lên, làm khựng lại dòng chảy cuộc đời: “Vì vậy Thầy bảo cho anh em biết: đừng lo cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo cho thân thể: lấy gì mà mặc. Mạng sống chẳng trọng hơn của ăn, và thân thể chẳng trọng hơn áo mặc sao?... Hỏi có ai trong anh em, nhờ lo lắng, mà kéo dài đời mình thêm được dù chỉ một gang tay?” Với câu hỏi thách thức này chúng con nhận ra rằng, chúng con có thể tìm kiếm cơm ăn áo mặc, nhưng còn mạng sống, thân thể trọng hơn thì tự sức chúng con làm sao giữ được hay kéo dài thêm một gang tay? Nên chi bằng: “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.” Nước Thiên Chúa thì chúng con nghe rồi để đó từ từ, còn những thứ kia, nhất là tiền tài thì lại dốc sức theo lao. Nước Chúa như thế nào? ở đâu? Thánh Phaolô bảo: “Nước Thiên Chúa không phải là chuyện ăn chuyện uống, nhưng là sự công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần… Vậy chúng ta hãy theo đuổi những gì đem lại bình an”.
 Hôm nay là ngày cầu bình an cho năm mới. Phần đông chúng con hiểu bình an là ấm no mạnh khỏe, mọi sự được thái bình thịnh vượng, chứ không tìm kiếm bình an trong Chúa, có Chúa là Nước Trời hiện diện trong con người mình. Chúng con thường hiểu tìm Nước Chúa là chuyên chăm đọc kinh cầu nguyện, tham dự thánh lễ, lãnh Bí tích, tham gia hiệp hội đạo đức đầy đủ. Nhưng nếu chúng con nhận ra và đón nhận Nước Chúa là chính Chúa vào cuộc đời mình, chúng con sẽ thấy Nước Chúa đang hiển trị.  Sống gắn bó với Chúa, lòng chúng con sẽ tràn ngập bình an hoan lạc, dù khi làm việc hay nghỉ ngơi, khi ăn uống.... Bởi vậy nhu cầu thân xác chỉ còn là thứ yếu. Sống buông mình trong sự bảo bọc của Chúa mọi nơi mọi lúc thì an lòng, vì luôn có Chúa trong tôi mọi nơi mọi lúc, sẽ an bình no thỏa dù vẫn phải mưu sinh hay công việc đầy ứ, “ngày nào có cái khổ của ngày ấy” nhưng tôi vẫn bình an vui tươi, khó khăn đau khổ không đè bẹp được tôi. Thánh Phaolô giục giã: “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa. Tôi nhắc lại: vui lên anh em!” Bài đọc I, sách Sáng thế mô tả Thiên Chúa dựng nên ngày và đêm, các tinh tú. Chúa lập nên và làm chủ thời gian. Con người so với với tinh tú trên bầu trời thì chỉ như hạt cát bé nhỏ! Nhưng hạt cát này lại có trái tim hồng biết rung động,  yêu thương… nên được Ngài quan phòng yêu thương, chăm sóc cho những hạt bụi bé nhỏ li ti này! “Vậy nếu hoa cỏ ngoài đồng, nay còn, mai đã quẳng vào lò, mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho như thế, thì huống hồ là anh em”. Vậy thì trong mọi ngày tại sao không an vui phó thác mọi sự trong cánh tay yêu thương của Ngài?
Lạy Chúa! hôm nay đầu xuân năm mới, đất trời còn nở hoa, huống chi lòng chúng con, những đứa con yêu của Chúa. Xin cho chúng con luôn cảm nhận được hạnh phúc khi sống trong vòng tay yêu thương quan phòng của Chúa.
Én Nhỏ

Suy niệm 2
CHỚ QUÊN CỘI NGUỒN

Với lối sống thấm đượm ‘Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín’ trong tâm khảm, chúng ta chẳng thể nào lãng quên cội nguồn. Hơn nữa, ngày mồng hai Tết, Giáo hội dạy chúng ta dâng tấm lòng thành, kính nhớ tổ tiên, ông bà, những bậc đã đi trước chúng ta, đã sống đức tin và hằng đau đáu trong lòng khi còn sống, ngõ hầu để lại ơn sống đạo cho con cháu mai sau: “Ca tụng các bậc cha ông của chúng ta đã sống qua các thời đại” (x. Hc 44, 1. 10-15).
Theo dòng lịch sử, đạo Công Giáo bị gán với danh xưng ‘đạo bỏ ông bà, ông vải’! Thật sự, chúng ta không biết vì sao mà bị gán ghép một cách oan uổng như vậy. Có lẽ do chưa hiểu tường tận về đạo Công Giáo, cũng như tinh thần khép kín không muốn đón nhận giá trị đạo đức, luân lý Công Giáo, nên mới ra cớ sự như vậy!!! Tuy nhiên, với tâm tình biết ơn, tri ân, nhớ về cội nguồn, và hằng cầu nguyện-noi gương sống đạo của các ngài, chúng ta cùng nhau đào sâu Lời Chúa, thay vì chú trọng giải thích nguyên do trên.
Trước hết, Sách Huấn Ca quả quyết rằng: “Ai thảo kính cha sẽ được sống lâu dài” (Hc 3, 6). Thánh Phao-lô Tông đồ khuyên răn chúng ta: “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ, theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: Để ngươi được hạnh phúc và trường thọ trên mặt đất này” (Ep 6,1). Vậy đâu là bí quyết để những lời chúc này trở thành hiện thực? Lời giải đáp rất ư đơn giản và hết sức rõ ràng, đó là thực hành Lời Chúa dạy: “Hãy thảo kính mẹ cha” (Mc 7, 10). Ca dao tục ngữ Việt Nam cũng có rất nhiều câu thể hiện việc này:

                     “Vì cha nên mới có mình,

                     Mẹ cha đối đáp công trình biết bao

                     Ơn này sánh với trời cao

                     Trong lòng con dám lúc nào lãng quên”.

Thứ đến, việc ‘thảo kính mẹ cha’ không chỉ là lời khuyên răn, mà là một điều răn, một kết ước với Chúa (x. Thập điều), nghĩa là chúng ta phải sống, thực hành cụ thể trong suốt cuộc đời, như: biết tôn kính, phụng dưỡng, vâng phục, chăm sóc, cầu nguyện cho các ngài. Không ai trong chúng ta có thể quên câu: “Cây có cội, nước có nguồn, con người có tổ có tông, có cha có mẹ, có ông có bà”. Nào ai không thuộc nằm lòng những câu ca dao tục ngữ của người xưa răn dạy về đạo hiếu đối với mẹ cha:

                     “Công cha nghĩa mẹ cao dày,

                     Cưu mang trứng nước những ngày còn thơ.

                     Nuôi con khó nhọc đến giờ,

                     Trưởng thành con phải biết thờ song thân” (về lòng tôn kính các bậc sinh thành).

                     “Khi ấm lạnh ta hầu săn sóc

                     Xem cháo cơm thay thế mọi bề

                     Ra vào thăm hỏi từng khi

                     Người đà vô sự, ta thì an tâm.”

                               (Nguyễn Trãi, Gia Huấn Ca, nói đến tâm tình phụng dưỡng mẹ cha)

và hết lòng vâng lời mẹ cha:

                     “Dạy sao cho được con hiền

                     Để cho cha mẹ khỏi phiền về con

                     Một niềm phép tắc nết na

                     Biết sống biết kính mới là khôn ngoan”.

Chăm sóc cha mẹ khi còn sống, cũng như biết cầu nguyện cho linh hồn các ngài khi đã qua đời không đơn giản là một chọn lựa tuỳ hỷ, mà là trách vụ của một người Ki-tô hữu, như đâu đó có câu:

                     “Một nén hương nồng nàn lặng lẽ

                     Nỗi lòng con gửi gắm những niềm thương

                     Dù bao năm dù có hóa vô thường

                     Công sinh dưỡng vẫn là công lớn nhất” (Kim Liên).

Thật ra, chẳng có bố mẹ nào đòi buộc con cái mình phải phụng dưỡng, trả công nuôi dạy sinh thành cả; nhưng nét tập tục tốt lành này đã ăn sâu vào tâm khảm của con cái, đó là: biết sống hiếu thảo với ông bà, tổ tiên, cha mẹ. Nhờ các ngài, chúng ta được Chúa cho chào đời. Nhờ công ơn nuôi dưỡng, dạy dỗ mà chúng ta nên người, trở thành con cháu hiếu hoà:

                     “Con nợ mẹ cha những ngày vui bất tận

                     Rong rủi suốt cuộc đời không định hướng tương lai

                     Con nợ những chiếc hôn còn nóng hổi vành môi

                     Trong cơn điên loạn giữa bạc tiền mến mộ.

                     Khi rời xa mới biết ý nghĩa của gia đình

                     Mới biết niềm vui trong từng cử chỉ

                     Mới biết hạnh phúc phải đâu nào xa xỉ

                     Vì chỉ một nụ cười cũng đủ ấm con tim…” (Kim Liên);

Hơn thế,       “Giữ mãi gia đình trong một góc riêng

                     Để nhớ để mong để âm thầm cầu nguyện:

                     Xin nỗi buồn đừng hằn trên mắt mẹ

                     Và nụ cười đừng chia cách môi cha…” (Kim Liên).

Sau cùng, năm cũ đã qua với bao nhiêu tiếc nuối, bao nhiêu thiếu sót của những người con đối với cha mẹ còn sống cũng như đã qua đời. Có lẽ không thiếu lỗi lầm lớn nhỏ khiến cha mẹ phiền lòng, già đi vì chúng ta. Tuy nhiên, năm mới đến, sắc xuân tươi trẻ và với ơn Chúa, chúng ta cùng nhủ nhau rằng: sống thảo hiếu với cha mẹ, vâng phục, tôn kính, chăm sóc các ngài, đừng sống bất hiếu, đừng làm những chuyện thất đức, đáng xấu hổ với tổ tông như “liệt tổ, liệt tông”, cũng đừng làm cho cha mẹ bất an, lo lắng cho chúng ta, để khỏi phải cảm thấy nuối tiếc về thời gian cạnh bên cha mẹ, đã không làm tròn phận vụ người con, khiến cho các ngài khổ tâm, âu sầu, buồn tủi. Thế nên, ai đó muốn quay ngược thời gian như trong chuyện tranh Đô-rai-môn của Nhật Bản:

                     “Thời gian thấm thoắt trôi đi,

                     Tìm đâu một vé trở về tuổi thơ?

                     Một thời lém lỉnh ngây ngô,

                     Sống trong đùm bọc bến bờ yêu thương” (khuyết danh).

Và đâu đó, tiếng nức nở tiếc nuối của những người con mải miết với ‘cơm áo gạo tiền’, quên mẹ cha hằng thương nhớ, lo toan cho mình:

                     “Bài học đầu đời thật vất vả mẹ cha ơi!

                     Xin cho con im lặng để mắt con cay

                     Xin cho con lạnh lùng để con không bật khóc

                     Xin cho con góp nhặt để còn chút lương tâm

                     Xin cho con chuộc lỗi dù biết đã muộn màng” (khuyết danh).

Nhân dịp mồng hai Tết, xin cầu chúc quý cha, quý sơ cùng quý thầy, ông bà, anh chị em, các bạn trẻ và mọi em thơ:

Năm mới kính chúc quý cha

Dạt dào ơn thánh, bao la tình người

Tận tâm phục vụ vui tươi

Cho đoàn con nhỏ mãi cười hợp hoan

Cầu chúc ông bà bình an

An vui hạnh phúc bên đàn cháu con

Gia đình tình mến sắt son

Vợ chồng khăng khít núi non không dời

Con cái hiếu thảo một đời

Nam thanh nữ tú chơi vơi bớt phần

Hăng say dâng hiến ân cần

Ra đi phục vụ thánh ân tuôn tràn

Xuân sang tín thác hân hoan

Cậy trông nơi Chúa, lo toan tan dần

Trọn niềm phó thác canh tân

Xin thương tuôn đổ phúc ân miên trường….Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng

=================

Suy niệm 3
THỜ CHA KÍNH MẸ
Mt 15, 1-6
Hôm nay Mồng Hai Tết, Giáo Hội dành để kính nhớ tổ tiên ông bà cha mẹ. Có thể nói rằng, là người Việt Nam, dù thuộc bất kỳ một tôn giáo nào, không thể chối bỏ là mình đã được dìm sâu trong cái gọi là “Đạo Hiếu” của truyền thống Dân tộc, còn gọi là “Đạo ông bà”, “Đạo gia tiên”, vì luôn đặt nặng tình nghĩa và ơn nghĩa lên trên hết  Những câu ca dao tục ngữ đã ăn sâu vào tâm trí và đời sống mỗi gia đình như:
Công cha như núi Thái sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Tuy nhiên, xưa nay vẫn có một sự hiểu lầm là người Công giáo coi thường việc thờ cúng ông bà tổ tiên. “Theo Đạo là bỏ Ông Bà”. Xem ra sự ngộ nhận này vẫn còn tồn tại trong tâm thức của một số người. Cần xác định ngay rằng: Đạo Hiếu theo Kitô giáo không chỉ là một hành động luân lý, đạo đức xã hội, hay truyền thống dân tộc, mà đó còn là một giới luật được Thiên Chúa truyền dạy, một giới răn chỉ đứng sau ba giới răn dành riêng cho Thiên Chúa. Hiếu thảo với ông bà cha mẹ đặt trên nền tảng là niềm tin vào thiên Chúa. Vì biết rằng đó là điều làm đẹp lòng Thiên Chúa, là điều Thiên Chúa muốn mọi người phải thi hành, chứ không phải chỉ là tập tục riêng của con người.
Ngay từ xa xưa, Kinh Thánh Cựu Ước đã nói rất nhiều về việc hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ. Qua sách Xuất hành, Thiên Chúa đã tuyên phán: “Ngươi hãy thờ cha kính mẹ, để được sống lâu trên đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, ban cho ngươi” (Xh 20, 12). Sách Đệ nhị luật đã xác định rõ ràng trong điều răn thứ tư của Thiên Chúa: “Ngươi hãy thờ cha kính mẹ, như Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, đã truyền cho ngươi” (5,16). Tiếp theo, các sách khác như sách Lêvi, sách Châm ngôn, sách Huấn ca, cũng đã bàn đến rất nhiều về việc thờ cha kính mẹ, và đặc biệt là cầu nguyện cho người đã chết (Macb12,44).
Trong bài Tin Mừng hôm nay, chính Đức Giêsu nhắc lại luật hiếu thảo từ sách Xh 20, 12 và Lv 20, 9: “Bất cứ người nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử. Nó đã nguyền rủa cha mẹ, thì máu nó đổ xuống đầu nó”. Ngài phản đối một truyền thống bày đặt bởi người Pharisêu, đó là khi một người con lấy số tiền lẽ ra dành để nuôi cha mẹ mà dâng cúng cho đền thờ làm lễ phẩm thì anh ta khỏi phải dùng tiền đó mà nuôi cha mẹ nữa. Làm như thế là nhân danh một truyền thống của con người mà “vi phạm điều răn của Thiên Chúa” và “hủy bỏ lời của Thiên Chúa”. Đức Giêsu bênh vực quyền lợi của cha mẹ. Ngài không chấp nhận lối hành xử vô lý như vậy, và đòi người ta phải giữ điều răn thứ tư là thảo kính cha mẹ trong việc săn sóc và phụng dưỡng các ngài.
Tiếp nối theo Đức Giêsu, thánh Phaolô cũng đã dạy: “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là điều đẹp lòng Chúa” (Cl 3, 20). Trong thư gửi tín hữu Êphêsô, ngài còn nhắn nhủ thêm:“Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: để ngươi được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này” (Ep 6, 1-3). Tuy nhiên, việc thờ cúng tổ tiên ông bà cha mẹ của người Công giáo có sự khác biệt với anh em lương dân. “Bàn thờ” tổ tiên bao giờ cũng đặt dưới bàn thờ Chúa, và có hai điều không được phép: đó là đốt vàng mã và tin tổ tiên về ăn đồ cúng. Sự thật đời sau không như đời này, và đối với những người đã khuất, điều họ cần không phải là ăn uống mà được yêu mến, kính nhớ, cầu nguyện. Điều họ đói khát không phải là vật chất mà là sự sống tinh thần, là sự hiệp thông và viên mãn trong tình yêu. Vì thế, người Công giáo không chỉ kính nhớ đến người quá cố qua vài nghi lễ giỗ chạp hàng năm, mà còn qua việc cầu nguyện và dâng lễ hàng ngày.
Tóm lại, “Đạo Hiếu” trong Kitô giáo là để sống chứ không phải để giữ. Sống “Đạo Hiếu” để chúng ta biết thông truyền chính sự sống ấy cho những người khác từ thế hệ này đến thế hệ kia, dù người ấy là ai và thuộc tôn giáo nào. Đặc biệt đối với chúng ta là những Kitô hữu, nếu không hiếu thảo với ông bà cha mẹ, thì làm sao chúng ta có thể hiếu thảo với Thiên Chúa được? Lòng hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ dưới đất là sự phản ảnh và là thước đo lòng hiếu thảo của chúng ta đối với Cha trên trời. Cũng vậy, khi càng yêu mến Chúa thì ta càng biết thể hiện tình yêu ấy qua việc sống hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ, cũng như sẵn sàng cống hiến cuộc sống mình cho anh chị em.
Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu!
Khi mang thân phận làm người thế,
Chúa sống hiếu thảo thật sâu xa,
ba mươi năm dưới mái nhà,
kính yêu vâng phục mẹ cha trọn tình.
Lớn lên trong tình nghĩa gia đình,
Chúa đã thành hình con yêu dấu,
học nơi Thánh Cả cao sâu,
và nơi Mẹ Thánh nhiệm mầu khiêm nhu.
Học biết yêu thương và cầu nguyện,
mỗi ngày càng nên giống mẹ cha,
trái tim rộng mở bao la,
để rồi cất bước mở ra Tin Mừng.
Sẵn sàng sứ mạng Cha giao phó,
với một tình yêu rất dạt dào,
một đời hết mực dâng trao,
hy sinh nghèo khó với bao cơ cầu.
Nhìn Chúa Giêsu sống đẹp mầu,
tình cha nghĩa mẹ thật gương mẫu,
nên con tôn kính cúi đầu,
một đời cảm mến ân sâu đáp đền.
Dù nay cha mẹ không còn nữa,
thì lòng kính nhớ vẫn đầy dư,
cầu xin Chúa cả nhân từ,
cho cha mẹ sớm an cư thiên đàng.
Bằng hy sinh việc lành bác ái,
của đoàn con cái kính Chúa đây,
nhất là thánh lễ hằng ngày,
nguồn ơn cứu độ tràn đầy phúc vinh.
Cúi xin Chúa Cả Thiên Đình,
ban cho cha mẹ an bình thiên thu. Amen.
Lm. Thái Nguyên.

Suy niệm 4
Làm Con Phải Hiếu 

Theo tập tục vẫn có từ đời cha Đắc Lộ, để thánh hóa ba ngày Tết Nguyên Đán, Hội Thánh đã chỉ định Ngày Mồng Một Tết, là Ngày cầu cho thế giới được hòa bình, quốc thái dân an, gia đình ấm êm hạnh phúc. 

Hôm nay Ngày Mồng Hai Tết, ngày kính nhớ tổ tiên ông bà, cha mẹ, những người đã cộng tác với Thiên Chúa để sinh thành, dưỡng dục chúng ta thành người. 

Thứ bốn thảo kính cha mẹ

Thiên Chúa dạy chúng ta: “Hãy thảo kính cha mẹ” (Mc.7, 8-13).  Ý tưởng của Lời ca nhập lễ nhắc nhớ chúng ta: “Nhớ cầu cho bậc tổ tiên, khắc ghi công đức một niềm tri ân...”. Lời nguyện tiến lễ mới đẹp làm sao: “Cúi xin Chúa vui lòng chấp nhận mà tuôn đổ hồng ân xuống trên tổ tiên và ông bà cha mẹ chúng con, để chúng con cũng được thừa hưởng phúc ấm của các ngài”.

Việc “đền ơn đáp nghĩa” là một nghĩa vụ thiêng liêng và cũng là bổn phận của kẻ làm con. Nhớ đến công ơn sinh thành, dưỡng dục, tất cả chúng ta đều phải biết sống hiếu thảo, vâng lời, giúp đỡ cha mẹ lúc sinh thời cũng như khi đã khuất bóng.

Ước muốn sống lâu, sống hạnh phúc trên địa cầu này là lời cầu chúc trên cửa miệng của chúng ta trong ngày đầu năm mới, bởi ai cũng mơ sống hạnh phúc, khang an và trường thọ. Chúa dạy: “Ai thảo kính cha sẽ được sống lâu dài” (Hc 3,6). Thánh Phaolô Tông đồ khuyên chúng ta “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ, theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: Để ngươi được hạnh phúc và trường thọ trên mặt đất này” (Ep 6,1).

Ngoài việc sống vui sống hạnh phúc, kẻ tôn kính mẹ cha còn được tha thứ tội lỗi: “Ai thờ cha thì bù đắp lỗi lầm” (Hc 3,2). Được nhận lời khi cầu xin: “Ai hiếu thảo với cha mẹ, khi cầu xin họ sẽ được lắng nghe” (Hc 3,5b). Được con cái báo đền: “Ai thờ cha sẽ được vui mừng vì con cái” (Hc 3,5a). Vì “Sóng trước đổ đâu, sóng sau theo đấy”. Người bất hiếu với cha mẹ sẽ bị con cái đối xử tàn tệ hơn. Người có hiếu với cha mẹ cũng sẽ được con cái đối xử tốt đẹp. Được ơn lành tích trữ trong kho tàng: “Ai kính mẹ thì tích trữ kho báu” (Hc 3,4).

Triết lý chữ hiếu qua chiếc bánh chưng xanh

Thật phù hợp với đạo lý dân tộc Việt Nam, chiếc bánh chưng, một sản phẩm cổ truyền, một chứng tích của đạo lý, chúng ta làm để ăn ngày Tết nhắc nhớ chúng ta mang nặng nghĩa mẹ tình cha.  

Bánh chưng hình vuông, màu xanh, tượng trưng trái Đất, âm. Bánh dầy hình tròn, màu trắng, tượng trưng Trời, dương, thể hiện triết lý Âm Dương, Dịch, Biện chứng Đông Phương nói chung và triết lý Vuông Tròn của Việt Nam nói riêng.

Bánh chưng âm giành cho Mẹ, bánh dầy dương giành cho Cha. Bánh chưng bánh dầy là thức ăn trang trọng, cao quí nhất để thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn, nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục to lớn, bao la như trời đất của cha mẹ. Theo truyền thuyết, bánh chưng bánh dầy có từ thời vua Hùng Vương thứ 6, sau khi phá xong giặc Ân.Vua muốn truyền ngôi cho con, nhân dịp đầu xuân, mới hội các con mà bảo rằng: ”Con nào tìm được thức ngon lành để bày cỗ có ý nghĩa hay thì ta truyền ngôi cho”.

Các con trai đua nhau kiếm của con vật lạ, hy vọng được làm vua. Người con trai thứ mười tám của Hùng Vương thứ VI là Lang Lèo (tên chữ gọi là Tiết Liêu), tính tình thuần hậu, chí hiếu, song vì mẹ mất sớm, không có người mẹ chỉ vẽ cho, nên rất lo lắng không biết làm sao, bỗng nằm mơ thấy Thần Đèn bảo: ”Vật trong trời đất không có gì quí bằng gạo, là thức ăn nuôi sống người. Nên lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình vuông, để tượng trưng Trời Đất. Lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột để tượng hình cha mẹ sinh thành”.

Lang Lèo (sau có người gọi Lang Liêu) tỉnh dậy, mừng rỡ làm theo lời Thần dặn, chọn gạo nếp, đậu xanh thật tốt, thịt lợn (heo) ba rọi dày thật tươi.

Đến hẹn, các lang (con vua) đều đem cỗ tới, đủ cả sơn hào hải vị. Lang Lèo chỉ có bánh Dầy bánh Chưng. Vua lấy làm lạ hỏi, ông đem thần mộng tâu lên. Vua nếm bánh, thấy ngon, lại khen có ý nghĩa hay, bèn truyền ngôi cho Lang Lèo, tức đời vua Hùng Vương thứ 7.

Ngày Tết, cầm bánh chưng lên ăn, làm chúng ta nhớ đến tổ tiên để tỏ lòng hiếu thảo như: thăm viếng, chúc tết, giúp đỡ là một lẽ, chúng ta còn phải xin lễ cầu nguyện cho những người đã khuất. Tất cả đều là những nghĩa cử cần thiết, không thể thiếu được. Chỉ gói gọn trong chiếc bánh chưng xanh thôi là cả một Đạo Hiếu đáng ghi nhớ. Nó đã thoát khỏi đơn thuần là vật chất, móm ăn bình thường nhưng chứa đựng một triết lý sâu sắc đạo làm người.

Làm con phải lấy chữ hiếu làm đầu

Từ lâu nhân loại đã luôn ca tụng về những tấm gương hiếu hạnh. Có thể thấy, dù ở thời đại nào, con người vẫn đề cao sự hiếu kính và báo đáp công ơn nuôi dưỡng của các đấng sinh thành.

Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Một lòng thờ mẹ kính cha

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con

Không phải ngẫu nhiên mà hình ảnh núi Thái Sơn cao vời vợi và nước trong nguồn vô tận kia được đem ra so sánh với “công cha, nghĩa mẹ”. 

Mỗi lần nhắc tới ơn cha nghĩa mẹ, thì y như rằng ta có lớn, có già lụm cụm cũng vẫn là trẻ con trước mắt mẹ cha, rồi nước mắt ngắn dài, cha thương mẹ xót. Thương vì cái ơn quá lớn chưa có đền đáp được bao nhiêu, xót vì có lúc nghịch ngợm, và có khi đã từng là... nghịch tử, cãi cha mắng mẹ! Người ta nói xã hội xuống cấp về đạo đức, lòng người trở nên vô cảm, lạnh lùng, nhưng nếu quả tình họ vô cảm, lạnh lùng với cả cha mẹ mình thì... chẳng còn gì để nói.

Làm con phải lấy chữ hiếu làm đầu, nếu không mọi việc làm tốt đều vô nghĩa. Thờ không phải chỉ lúc chết mới cúng giỗ linh đình mà phải thương, kính ngay từ thuở người còn sống. Kính vì ơn nghĩa sinh thành, dưỡng dục ví tựa “Thái sơn”, tựa “nước trong nguồn chảy ra”. Đỗ Trung Quân thì khẳng khái ví quê hương như là mẹ. Và mỗi người chỉ một, nên phải nhớ, nhớ để “lớn thành người”.

Tôn kính    Công cha nghĩa mẹ cao dày,

Cưu mang trứng nước những ngày còn thơ.

Nuôi con khó nhọc đến giờ,

Trưởng thành con phải biết kính thờ song thân.”

Phụng dưỡng    Còn nữa, phận làm con đối với cha mẹ:

“Khi ấm lạnh ta hầu săn sóc

Xem cháo cơm thay thế mọi bề

Ra vào thăm hỏi từng khi

Người đà vô sự ta thì an tâm.”

                      (Nguyễn Trãi, Gia Huấn Ca)

Vâng lời      Dạy sao cho được con hiền

Để cho cha mẹ khỏi phiền về con

Một niềm phép tắc nết na

Biết sống biết kính mới là khôn ngoan

Có một số người, không biết sống đạo gì mà lại đối xử nhất trọng nhất khinh. Bởi vì đối với người Việt Nam, tương quan với họ hàng gia tộc là điều quan trọng. Lấy vợ, lấy chồng không chỉ là lấy một người mà “lấy” cả họ hàng nhà chồng, nhà vợ. Cách cư xử với họ hàng bên chồng hay bên vợ không chỉ liên quan đến bản thân mà còn liên quan đến cả họ hàng bên mình.

Trong tác phẩm “Gia Huấn Ca” Nguyễn Trãi đã đề cao đạo đức, và chữ hiếu được nhấn mạnh rất rõ:

“Dù nội ngoại bên nào cũng vậy,

Đừng tranh dành bên ấy, bên này,

Cù lao đội đức cao dày,

Phải lo hiếu kính đêm ngày khăng khăng.”

(Nguyễn Trãi, Gia Huấn Ca)

Khi cha mẹ qua đời

Con cái tỏ lòng hiếu kính bằng cách lo an táng chu đáo, cầu nguyện và xin lễ cho cha mẹ. Không những cầu nguyện cho cha mẹ, con cái còn xin cha mẹ cầu nguyện cho mình trước mặt Chúa, như khi còn sống, các ngài vẫn cầu nguyện cho mình.

Hội Thánh Công giáo nhìn nhận đó là một hình thức tốt đẹp để bày tỏ lòng tưởng nhớ công ơn tiền nhân. Hội Thánh khuyến khích các tín hữu phát huy những tinh hoa trong văn hoá dân tộc.

Trong ngày Mồng Hai Tết năm nay chúng ta hãy nhìn qua lại lòng hiếu thảo của chúng ta đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ để mà yêu mến, biết ơn, vâng lời và giúp đỡ các ngài khi còn sống và đã qua đời. Đồng thời Lời Chúa nhắc cho chúng ta phải thi hành bổn phận thảo hiếu của chúng ta.

Xin Chúa trả công bội hậu đời này và đời sau cho những bậc đã sinh thành dưỡng dục chúng con, và giúp chúng con luôn sống cho phải đạo đối với các Ngài. Amen.

Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

=================
Suy niệm 5
KÍNH NHỚ TỔ TIÊN VÀ ÔNG BÀ CHA MẸ
Hc 44,1.10-15; Ep 6,1-4.18-23; Mt 15,1-6
Hôm nay là mồng hai tết, ngày kính nhớ tổ tiên, ông bà cha mẹ. Ngày đầu xuân năm mới, trong cảnh ấm êm hạnh phúc gia đình, con cháu sum họp bên cha mẹ ông bà,  Giáo Hội mời gọi con cái tưởng nhớ, nhìn lại và thực hành đạo hiếu với các ngài, dù các ngài còn tại thế hay đã khuất bóng.
Trong Tin Mừng hôm nay, những người Pharisêu và kinh sư khéo “mượn” chuyện trò để trách móc Thầy: “Sao môn đệ ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa?” Đức Giêsu dựa vào điều răn của Thiên Chúa để bác bỏ luận điệu giữ luật về thảo kính cha mẹ cách hời hợt của họ. “Còn các ông, các ông lại bảo: ai nói với cha mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm cho Chúa rồi, thì người ấy không cần phải thờ cha kính mẹ nữa”. Ngày hôm nay cũng có những người con nghĩ rằng cứ cung cấp cho cha mẹ tiền bạc vật chất là xong nhiệm vụ, mà không về thăm nom hay hỏi han cha mẹ ra sao. Thảo kính không chỉ là cung cấp tiền của vật chất, mà còn là sống mối tương quan gần gũi, thăm hỏi, hiện diện gần bên, chăm sóc, an ủi, đỡ đần,  nghe lời cha mẹ dạy bảo nữa. Có những người con luôn ở bên đỡ nâng cha mẹ từng bước đi, chỉ lo được những bữa cơm thanh đạm hàng ngày, hay sớm tối viếng thăm đã làm ấm lòng cha mẹ. Khi cha mẹ về già trở thành người chân yếu tay run, mắt mờ, trí khôn thiếu minh mẫn, lẩm cẩm, bệnh tật nằm trên giường… làm cho người con thấy khó để cảm thông, thảo kính vâng lời. Nhưng hơn lúc nào hết, lúc này cần làm sao những đứa con thảo kính, báo hiếu công ơn trời bể của các ngài. Thư gửi tín hữu Êphêsô nhắc nhủ: “Kẻ làm con, hãy vâng lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: để ngươi được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này.” Hôm nay Đức Giêsu chỉ cho các kinh sư thấy rõ: “Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử”.
Khi ông bà cha mẹ còn khỏe mạnh, con cháu còn được cậy dựa nương nhờ, xem ra con cháu dễ thảo kính vâng lời hơn. Đến khi cần báo hiếu hơn bao giờ hết, thì lại thấy khó khăn với đủ thứ lý do. Những ai đã từng làm mẹ cha sẽ biết lòng cha mẹ. Nhưng một khi có đủ đức mến với các ngài, thì con cháu sẵn sàng “chịu đựng tất cả”, sẽ hết lòng yêu mến, khi các ngài còn sống và còn mãi thương khi các ngài đã lìa xa cõi thế về đời sau.
Chúa ơi! chính Chúa đã sống thảo hiếu ở giữa gia đình Nazarét năm xưa. Phút cuối trên Thánh giá Chúa còn trao phó Mẹ cho thánh Gioan cho tròn chữ hiếu mới an lòng trút hơi, khi chỉ còn lại Mẹ. Thánh Gioan đã đón Mẹ về nhà mình chăm sóc. Xin cho chúng con vì lòng yêu mến Cha trên trời, cũng trở thành những con cháu ngoan hiền thảo kính ở giữa gia đình hiện tại, và còn mãi tỏ lòng biết ơn khi các ngài đã khuất bóng.
Én Nhỏ

MỒNG BA TẾT
Suy niệm 1
NẾU KHÔNG CÓ CHÚA, CHÚNG CON LÀM ĐƯỢC GÌ?
Phụng vụ Thánh lễ mồng ba Tết nguyên đán mời gọi mỗi người chúng ta mặc lấy tâm tình tạ ơn Thiên Chúa đã thương trao ban mọi sự cần thiết, đã đồng hành, đặt để con người “trồng tỉa và coi sóc” (x. St 2, 15), cũng như chúc lành cho mọi nỗ lực của chúng ta. Đồng thời, từ tận đáy lòng, sâu thẳm trong tâm hồn, chúng ta nguyện xin Chúa thánh hoá hết thảy ngày sống của mỗi người, để rồi với lòng tín thác, cậy trông và yêu mến, chúng ta cố gắng từng ngày trong sự hiện diện đầy quyền năng và hết sức gần gũi của Ngài.
Ai trong chúng ta, nếu được phép, chắc hẳn sẽ hỏi: Chúng con làm được việc gì, nếu không có Chúa chở che nâng đỡ? Lời giải đáp thật giản dị xúc tích mà tác giả Thánh Vịnh đã nêu lên trong tâm tình vừa phó thác vào Chúa, vừa nỗ lực cộng tác với ơn Ngài hằng ngày:

                     “Bạn có thức khuya hay dậy sớm,

                     khó nhọc làm ăn cũng hoài công.

                     Còn kẻ được Chúa thương dầu có ngủ,

                     Ngài vẫn ban cho đủ tiêu dùng” (Tv 127, 2).

Quả thế, dẫu con người có cố gắng hết sức mình, mà không biết tin tưởng phó thác vào Chúa, chỉ một mực cậy dựa vào sức lực, tài nghệ của bản thân, thì “khó nhọc làm ăn cũng hoài công”. Ngược lại, Chúa sẽ “ban cho đủ tiêu dùng” đối với những ai sống cậy trông vào Ngài, đồng thời cố gắng lao động mỗi ngày. Chính vì vậy, không có Chúa, không có ơn của Chúa, chúng ta sẽ chẳng làm gì nên cả!
Tâm tình tin tưởng, cậy trông vào Chúa chỉ khiến chúng ta ngày càng nỗ lực làm việc thiện lành hơn. Tâm tình tạ ơn Chúa luôn giúp chúng ta ý thức tất cả những thành quả do bàn tay vất vả chúng ta làm ra đều nhờ bởi Chúa, vì ‘tất cả là hồng ân’, tất cả nhờ bởi ơn thánh. Cũng nên nói ở đây, lòng tín thác đích thật sẽ chẳng bao giờ đưa chúng ta tới tình trạng ‘tay không làm, hàm không nhai, chỉ chờ sung rụng’! Hơn thế, niềm cậy trông vào Chúa sẽ chẳng đưa đẩy chúng ta vào thói biếng nhác, lười biếng, hay không biết nỗ lực đâu!
Thật vậy, Đức Giê-su đã mặc khải cho chúng ta biết về sự chăm chỉ, cần mẫn làm việc của Thiên Chúa Cha: “Cha Ta làm việc liên lỉ, Ta cũng làm việc như vậy” (Ga 5, 17). Thử hỏi, giả sử Thiên Chúa bỏ bê chúng ta, chẳng để ý coi sóc vạn vật, thì chúng ta sẽ ra sao? Chắc hẳn, chúng ta đã ‘tiêu vong’ từ lâu rồi! Vì chưng, Ngài chẳng bao giờ ‘bỏ con giữa chợ’; Ngài làm việc liên lỉ (chẳng phải theo nghĩa ‘làm việc tay chân, thể lý’), mà Ngài hằng săn sóc, chở che, nâng đỡ chúng ta từ khi chưa tạo tác muôn loài cho tới khi mọi sự hoàn tất theo ý định của Ngài. Đúng vậy, khi chúng ta tụ họp nơi Thánh đường trong ngày lễ mồng ba tết này, chúng ta cùng nhau xác tín rằng: Thiên Chúa hằng chăm sóc, hằng chở che chúng ta và nâng đỡ mọi nỗ lực, cố gắng trong đời sống chúng ta trên mọi lãnh vực, mọi khía cạnh. Vì thế, chúng ta cũng học nơi Ngài: biết không ngừng quan tâm đến anh chị em, sống hoà thuận hiếu hoà, yêu thương chia san qua công ăn việc làm, qua cuộc sống hằng ngày như Đức Giê-su mặc khải: “Vì chưng, Chúa Cha yêu thương Chúa Con, và bày tỏ cho Chúa Con biết mọi việc mình làm, và sẽ còn bày tỏ những việc lớn lao hơn thế nữa, đến nỗi các ngươi sẽ phải thán thục (Ga 5, 20).
Với tâm hồn đơn sơ tín thác, chúng ta cùng dâng lên Chúa tất cả mọi dự định, mọi kế hoạch thiện lành của mỗi người chúng ta, để nhờ ơn Chúa thánh hoá và chúc phúc, chúng được thực hiện một cách tốt đẹp theo Thánh ý Chúa trong thời điểm của Ngài. Nhân dịp này, xin cầu chúc tất cả mọi người:

Xuân sang, năm mới, tết đến

Cầu chúc nhà nhà tình mến dạt dào

An vui, hạnh phúc dường bao

Bên đoàn con cháu cùng trao tâm hồn: 

1 năm bình an,

12 tháng hân hoan,

52 tuần chứa chan nụ cười,

366 ngày người người vui tươi,

8.784 giờ tràn đầy hạnh phúc,

527.040 phút tận tình chia san,

31.622.400 giây tình thân tỏa lan.

Chúc mừng năm mới an khang

Lộc xuân ơn Chúa tuôn tràn sánh đôi

Giáp Thìn năm nay chao ôi

Mở tay chào đón cả tôi (và) mọi người!

Lm. Xuân Hy Vọng

=================