"Bà goá nghèo này đã bỏ tiền vào hòm nhiều hơn hết"
Mc 12, 38 - 44
Với tư cách là một tín đồ theo đạo Do Thái, Chúa Giêsu cũng rất siêng săng đi lễ đền thờ và còn làm bổn phận đóng góp vào đền thờ. Nhưng sự đóng góp của Ngài vào đền thờ mang một ý nghĩa siêu việt: Ngài không chỉ đóng góp tiền của, nhưng còn dâng hiến toàn thân. Sự dâng hiến toàn thân của Ngài trước mắt là một sự mất mát rất lớn: "Sự nhiệt thành vì nhà Chúa sẽ thiêu đốt tôi".
Hôm nay Chúa Giêsu vào đền thờ, dù Tin Mừng không nói: Ngài có bỏ tiền vào đền thờ hay không, nhưng chúng ta thừa hiểu Ngài quan sát thái độ và tấm lòng bỏ tiền hơn là số lượng tiền. Vì chưng, "có lắm người giàu bỏ nhiều tiền", Chúa không khen và cũng không chê người giàu dâng cúng tiền; nhưng "chợt có một bà goá nghèo đến bỏ hai đòng tiền là một phần tư xu", thì lập tức Chúa nói với các môn đệ để có ý khen bà: "Thầy nói thật với các con: trong những người đã bỏ tiền vào hòm, bà goá nghèo này đã bỏ nhiều hơn hết. Vì tất cả những người kia bỏ của mình dư thừa, còn bà này đang túng thiếu, đã bỏ tất cá những gì mình có để nuôi sống".
Ngày nay trong các nhà thờ, dù là các nhà thờ nhỏ bé trong các làng mạc của chúng ta, không đồ sộ và không nguy nga như đền thờ Giêrusalem, nhưng Chúa vẫn đến và còn hiện diện đích thực ở đó. Ngài muốn hiện diện ở đó không phải để đóng góp đồng tiền, nhưng là để hiến thân và trao ban, trao ban tất cả tình yêu của Ngài cho nhà thờ. Nhà thờ ấy là mỗi người, là họ đạo, là giáo xứ, là cộng đoàn chúng ta, là Giáo Hội của Ngài. Toàn thể Giáo Hội, Nhiệm Thể Chúa Kitô là ngôi nhà thờ mới. Tất cả những ngôi nhà thờ được xây dựng bằng gạch đá chỉ là một phần rất nhỏ bé của Giáo Hội. Còn Giáo Hội mới là ngôi nhà thờ đích thực và được xây bằng những viên đá sống động, đó là các tâm hồn thiện chí. Mỗi người kitô hữu là một viên đá sống động để xây Giáo Hội. Vì thế, người kitô hữu không thể là khán giả của Giáo Hội được. Người Kitô hữu phải là Giáo Hội, phải yêu mến và trung thành với Chúa Kitô hơn.
Hôm nay, chính lúc này và tại đây, Chúa đang nhìn mỗi người chúng ta. Ngài nhìn chúng ta không phải là với tư cách của một khán giả, nhưng với tư cách của một người xi tình: nhìn trong tư thế trao ban tất cả, trao ban tất cả với cái nhìn say đắm. Và Ngài nhìn chúng ta, xem chúng ta có thái độ nào đối với nhà thờ của họ đạo, của giáo xứ? Vậy tôi đang có thái độ nào?
Khi vào Đền thờ Giêrusalem, Chúa Giêsu gặp 2 mẫu người:
Mẫu người thứ nhất là các luật sỹ: bề ngoài họ rất đạo đức, giữ luật nghiêm, đọc kinh nhiều và đọc thật dài. Vì thế, họ được nhiều người kính trọng: ra ngoài đường họ được kính chào, khi dự cuộc hội họp, họ thường được ngồi chỗ danh dự nhất. Nhưng thực ra bên trong họ chẳng đạo đức chút nào: họ chỉ làm ra bộ đạo đức như thế để được người ta kính trọng. Mẫu người thứ hai là người đàn bà goá: bề ngoài bà rất nghèo, hèn hạ. Không ai tôn trọng bà, thậm chí chẳng thèm để ý đến bà. Nhưng tâm hồn bà rất cao quý: mặc dù nghèo nàn, bà không tiếc lấy phần tiền tuy nhỏ nhưng rất cần thiết để dâng cúng vào đền thờ.
Đối với 2 mẫu người kể trên, mặc dù Chúa Giêsu coi trọng tâm tình hơn hình thức, nhưng cũng không chủ trương xoá bỏ hình thức. Vì thế bà goá trong tin Mừng hôm nay không phải chỉ có lòng đạo đức bên trong, mà còn biểu lộ lòng đạo đức ấy qua cử chỉ dâng tiến đồng tiền nhỏ mọn của bà vào hòm tiền.
Ngày nay không ít người chủ trương đạo tại tâm và coi thường những hình thức: không đọc kinh, không cầu nguyện, không đi lễ, không tham dự các bí tích và không chịu đóng góp tiền làm việc bác ái hoặc xây dựng nhà thờ. Đó chỉ là thứ nguỵ biện của những người ghét đạo hoặc của những người có đạo nhưng lười biếng thi hành bổn phận đạo đức.
Hôm nay Chúa vẫn nhìn mỗi người chúng ta, Ngài biết rõ thái độ của từng người… Đừng để thứ nguỵ biện đạo tại tâm ấy ám ảnh tâm trí và làm hại lòng đạo đức của chúng ta.
Tục ngữ Việt có câu: "của ít lòng nhiều". Nếu trở lại bài đọc I hôm nay, chúng ta thấy tấm lòng của bà goá Sarepta như thế nào khi cả xứ sở đang bị hạn hán, đồ ăn trở thành khan hiếm? Trong hoàn cảnh đó, người giàu cũng khổ, huống chi người nghèo như bà goá này! Bà chỉ có một nhúm bột và chút dầu. Bà đi kiếm một mớ củi định về nhà làm một chiếc bánh nhỏ cho 2 mẹ con ăn để chờ thần chết đến, vì không còn gì nữa! Khi đó tiên tri Elia đến và xin bà chiếc bánh ấy. Bà thành thật nói: "Đây là chiếc bánh cuối cùng". Nhưng sau đó vì biết tiên tri Elia là người của Chúa, nên dù rất tiếc, bà cũng đem chiếc bánh cuối cùng ấy ra cho:
Nếu tiếc mà không cho thì chẳng có giá trị gì. Nhưng tiếc mà vẫn cứ cho thì càng tăng thêm giá trị của một tấm lòng quảng đại. Cho của mình dư thừa thì chẳng quí gì. Cho cái mình đang cần mới là quí. Và cho cái mình vừa cần vừa tiếc thì là quí nhất. Thương thì phải cho: Thương ít thì cho ít, thương nhiều thì cho nhiều. Nhưng của cho không bằng tấm lòng người cho. Của nhiều mà lòng ít thì không quí cho bằng của ít mà lòng nhiều….Chính vì thế mà bà goá ở Giêrusalem dù chỉ có một xu nhưng được Chúa Giêsu đánh giá là cho nhiều hơn tất cả những người khác đã bỏ tiền vào thùng hôm đó. Vì những người kia đã cho cái mà họ dư thừa, còn bà goá này đã cho tất cả tài sản của bà.
Chúng ta nói rằng mình mến Chúa. Nhưng liệu có mến Chúa thật không? Hãy xét xem chúng ta cho Chúa, cho nhà thờ, cho cộng đoàn cái gì? Mỗi ngày một vài phút vài giây trước khi đi ngủ và ngay lúc ngủ dậy, có khi chúng ta cũng không cho Chúa. Mối tuần chừng một hai giờ ngày chủ nhật mà có khi chúng ta cũng không cho, hay có cho thì cũng cắt đầu cắt giữa cắt đuôi, nghĩa là đi lễ muộn, chia trí lo ra chẳng biết lễ hôm đó là lễ gì và cha giảng thế nào, rồi chưa xong lễ đã vội chuồn về sớm. Thỉnh thoảng Chúa đòi hỏi chúng ta một chút hy sinh, một chút cố gắng, chúng ta đã cho Chúa chưa? Hay là chúng ta cho Chúa thì ít, nhưng xin Chúa thì nhiều, cầu nguyện thì chỉ toàn là xin: xin cho con được làm ăn phát đạt, xin cho con xây dựng ngôi nhà được thuận buồm xuôi gió... Có người xin ơn mà không được Chúa nhậm lời thì giận. Họ kể lể: nào là đã đọc kinh cầu nguyện, đã xin lễ, đã hy sinh hãm mình thế này thế nọ, vậy mà Chúa không nhậm lời họ cầu xin. Như thế, họ dựa vào một ít việc lành họ làm để làm áp lực với Chúa, bắt Chúa phải ban ơn trả lại cho mình.
Rồi khi nhà thờ xứ, nhà thờ họ phải xây lại, phải tu bổ sửa chữa, hoặc xây dựng nhà giáo lý, họ cũng chăng màng chi, lấy lý do là còn nghèo quá…Đừng vội biện minh như vậy! Một khi đã yêu đã thích thì không thiếu gì để cho và cũng chẳng thiếu gì cách cho. Người không yêu, không thích, và không nhiệt tình với Chúa, với công việc nhà thờ, thì chỉ biết nhận mà không biết cho…
Lạy Chúa Giêsu, ngay bây giờ và tại ngôi nhà thờ này, trong khi nhìn chúng con, Chúa đang cho chúng con tất cả là chính Thịt Máu Chúa để chúng con được sống. Thế mà chúng con chẳng cho Chúa cái gì. Nhiều khi chúng con yêu Chúa để được và để hơn. Thật là một tình yêu vụ lợi, một tình yêu ích kỷ! Nhưng Chúa ơi, Chúa càng yêu và càng cho đi quảng đại, thì Chúa cũng càng tha thứ cho chúng con. Xin Tình Yêu Chúa đốt cháy tình yêu chúng con! Đốt cháy tất cả những gì là rác rưởi và chỉ còn để lại một tình yêu vàng ròng trong tình yêu Chúa mà thôi. Amen.
Linh mục Gioan Đặng Văn Nghĩa
===================
Suy niệm 2
Mc 12, 28 – 34
Qua bài Tin Mừng vừa nghe, Đức Giêsu giới thiệu cho chúng ta hai bức chân dung: chân dung của một ông Kinh sư; chân dung của một bà góa nghèo.
Kinh sư là sư phụ của tín đồ Do Thái giáo. Cứ nhìn thấy họ là phải kính nể rồi. Áo mặc thì chỉnh trang. Đi đứng thì đàng hoàng. Kinh đọc thì một ngày năm lần. Ăn chay thì một tuần hai ngày. Tiền dâng cúng cho Đền Thờ Chúa thì là mười phần trăm thu nhập. Đi đâu cũng ra vẻ ta đây. Đi ngoài đường thì được tín đồ chào là “sư phụ”. Đến hội đường và đi dự tiệc, thì ngồi chỗ danh dự nhất.
Đức Giêsu dị ứng với lối sống giả hình để cầu danh và cầu lợi ấy. Ngài nặng lời tố cáo họ là “nuốt hết tài sản của các bà góa”. Một kiểu tố cáo không còn một chút tế nhị và nể nang nào nữa. Như vậy thì có quá đáng không? Xem ra có vẻ quá đáng. Nhưng phải như thế mới mạc khải trọn vẹn tâm ý của Chúa. Phải như thế mới cho ta thấy rằng lợi dụng lòng đạo đức, lợi dụng tôn giáo để cầu danh và cầu lợi là điều không thể chấp nhận được.
Thấy Đức Giêsu nặng lời như thế với các đấng bề trên của Do Thái giáo thời ấy, chúng ta phải giật mình tự kiểm điểm. Có những người làm công tác từ thiện không phải vì yêu người, mà vì cầu danh, thậm chí còn ăn bớt tiền ân nhân giúp người nghèo nữa. Có những người dâng tiền xây nhà thờ hoành tráng không phải vì yêu Chúa, mà vì khoe lòng hảo tâm với đời. Thậm chí có cả thiếu nhi siêng năng đi lễ, không phải vì mến Chúa, mà vì muốn có cái bằng khen.
Đức Giêsu rất dị ứng với lối sống giả hình ấy. Đó là vấn đề lớn mà rất nhiều người coi là chuyện nhỏ.
Chân dung thứ hai được Chúa giới thiệu, đó là bà góa nghèo bỏ tiền vào thùng công đức. Vào thời điểm này, Đức Giêsu không còn bị quần chúng bám theo nữa, vì thượng tế đã ra vạ tiền kết cho bất cứ ai tin và theo Chúa. Chính vì thế mà Chúa rảnh rang tới mức độ thơ thẩn ngồi xem người ta bỏ tiền vào thùng công đức.
Rất nhiều người giàu bỏ nhiều tiền vào thùng công đức, Chúa bỏ qua như không thấy. Bỗng có một bà góa nghèo bỏ vào đó một đồng tiền nhỏ, có lẽ tương đương với tờ một nghìn đồng hôm nay. Thế là Chúa nổi hứng lên. Ngài cho gọi các Tông Đồ tập trung lại và giới thiệu bà góa đó là người công đức nhiều nhất cho đền thờ.
Cái hứng của Chúa cho ta thấy tấm lòng của Ngài. Ngài yêu thích cái tâm của lòng người, chứ không phải cái thành tích. Một đứa con lớn giúp cha mẹ được rất nhiều việc, trong khi đó một đứa con bé tí quét nhà không sạch. Nhưng vì yêu mẹ, nên cứ đòi quét nhà. Chắc chắn cả hai đứa con đều được mẹ yêu, nhưng đứa bé chắc được mẹ yêu hơn. Thành tích của bé thì âm zêrô, nhưng tấm lòng chân thành muốn giúp mẹ thì tuyệt vời. Cái tâm, cái lòng chân thành mới là điều quan trọng. Đó là điều Chúa muốn nhấn mạnh. Đó cũng là điều mà chúng ta phải nhận thức và thực hành. Khi nhận thức và thực hiện được cái tâm ấy, thì chúng ta phải sung sướng vì Chúa đang sung sướng về điều đó.
Linh mục Pi ô Ngô Phúc Hậu
===================
Suy niệm 3
Lễ vật cao quý
Mc 12, 41-44
Một ông lão nghèo bước vào nhà một người quyền quý gõ cửa xin ăn. Chủ nhà nhìn ông với vẻ mặt khinh khỉnh, miễn cưỡng rút túi lấy 100.000 đồng, ném vào ông và nói: “Tiền nè!” rồi bực bội quay vào nhà.
Dù đây là một số tiền đáng kể đối với lão ăn xin, nhưng nhìn thái độ hách dịch của người cho, ông cảm thấy cay đắng và oán hận. Ông quay mặt ra đi không thèm lấy.
Ông sang nhà bên cạnh, một căn nhà đơn sơ nghèo nàn, có một bé gái chạy ra, cầm 1.000 đồng với cả hai tay, miệng tươi cười vui vẻ, thưa với ông: “Cháu không có gì nhiều, xin ông nhận lấy thảo.”
Ông lão nhận lấy món quà nhỏ bé của cô gái nhỏ với tấm lòng hân hoan. Ông chưa bao giờ nhận được món quà quý báu đến thế, một món quà nhỏ nhưng được gói ghém với rất nhiều yêu thương.
Của cho không lớn, nhưng cho với tấm lòng yêu thương trìu mến, với thái độ trân trọng, thì giá trị của nó tăng lên cả trăm lần.
Khi Chúa Giê-su quan sát những người bỏ tiền dâng cúng cho đền thờ, Ngài thấy có lắm người giàu bỏ thật nhiều tiền, cũng có một bà goá nghèo bỏ vào hòm tiền hai đồng xu nhỏ, nhưng đó là tất cả những gì bà có để nuôi thân.
Lễ vật của bà tuy bé mọn nhưng gói ghém rất nhiều tình yêu. Chính vì thế, Chúa Giê-su cho rằng bà goá nầy đã dâng cho Thiên Chúa nhiều hơn tất cả những người khác.
Thiên Chúa là Đấng vô cùng giàu có, Ngài chẳng thiếu của gì. Điều Ngài chờ đợi nơi chúng ta là tấm lòng yêu mến. Vì thế, chúng ta hãy dâng cho Ngài những công việc nhỏ bé hằng ngày, được thực hiện với nhiều yêu thương.
Làm việc nhỏ với một tình yêu lớn
Mẹ thánh Tê-rê-xa Calcutta không chủ trương làm những công việc to lớn, nhưng thường xuyên làm những việc nhỏ với tình yêu lớn. Mẹ nói: “Chúng ta không thể làm những việc lớn lao, nhưng chúng ta có thể làm những việc nhỏ với tình yêu lớn lao.”
Trong bức thư gửi cho đấng đáng kính là cố Hồng y Fx. Nguyễn Văn Thuận, mẹ Tê-rê-xa viết: “Điều đáng kể không phải là số lượng công việc ta làm, nhưng là mức độ yêu thương mà ta đặt vào trong mỗi công việc.”
Đúng thế, dù làm được cả chục việc lớn để mưu cầu danh lợi… cũng không bằng làm một việc nhỏ bé chỉ vì lòng mến Chúa yêu người.
Thánh Phao-lô dạy: “Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi” (I Cr 13, 3).
Cảm hứng từ bức thư trên đây của mẹ Tê-rê-xa Calcutta, đấng đáng kính Fx Nguyễn Văn Thuận quyết tâm “thực hiện từng công việc nhỏ bé hằng ngày, từng cuộc tiếp xúc hằng ngày với tình yêu lớn” và biến những phút sống hiện tại thành những giây phút đẹp nhất cuộc đời. Ngài viết: “Tôi quyết sống từng giây phút hiện tại và đong đầy tình thương vào đó” (Trích: “Năm chiếc bánh và hai con cá”).
Lạy Chúa Giê-su,
Chúng con biết lấy gì dâng lại cho Chúa, để đền đáp muôn vàn ân huệ Chúa thương ban? Không lẽ chúng con liên tiếp nhận ơn Chúa ban mà không biết báo đền?
Xin cho chúng con mỗi ngày dâng cho Chúa một hy sinh nhỏ bé, nhưng được thực hiện với nhiều yêu thương; đó là lễ vật cao đẹp làm vui lòng Chúa hơn hết. Amen.
Linh mục Inhaxiô Trần Ngà
=================== Suy niệm 4 NHIỀU VỀ SỐ LƯỢNG CHƯA HẲN ĐÃ NHIỀU Có lẽ, chúng ta đã nghe câu nói: “Tất cả là hồng ân” không ít lần rồi. Nhưng để áp dụng và sống trọn vẹn câu nói này trong việc quảng đại dâng cúng, quyên góp xây dựng cộng đoàn giáo xứ, cũng như giúp đỡ những ai túng thiếu về vật chất lẫn tinh thần thì trên thực tế, rất nhiều điều cần suy ngẫm.
Các bài đọc Phụng vụ hôm nay, đặc biệt bài I trích sách các Vua quyển thứ nhất và bài Tin Mừng, có nét chung nói về nghĩa cử tín thác, hy sinh, dám làm theo lòng tin tưởng, và không quản ngại chia san của hai bà goá nghèo. Như chúng ta biết, theo quan niệm Do Thái, phụ nữ và trẻ em là phụ phần, chẳng được kể đến (x. phép lạ hoá bánh ra nhiều cho năm ngàn người nam ăn, không tính đàn bà, con trẻ); nhưng càng không được tôn trọng nếu là quả phụ! Phải chăng vì muốn cho dân Is-ra-el và con người chúng ta biết tôn trọng phụ nữ, mà Thiên Chúa chỉ sai ngôn sứ Ê-li-ah đến với bà goá miền Sa-rép-ta khi nạn đói kém xảy ra (x. 1V 17, 10)! Cũng vậy, bà goá nghèo chẳng ai để ý, chẳng ai đoái hoài trước cửa đền thờ, ngay hòm tiền dâng cúng, thì lại được Đức Giê-su khen tặng và dùng mẫu gương bà mà dạy dỗ các Tông đồ, quả quyết rằng: “Trong những người đã bỏ tiền vào hòm, bà goá nghèo này đã bỏ nhiều hơn hết” (Mc 12, 43).
Đối với chúng ta, nhiều về số lượng là nhiều; nhưng đối với Thiên Chúa thì đó chưa hẳn đã nhiều. Vì nếu chỉ nhiều về số lượng, mà không thật tâm thì chưa phải là nhiều. Vì nếu chỉ nhiều về số lượng, mà ‘lòng rỗng’, tâm trí đầy động cơ xấu xa hoặc chỉ muốn phô trương, khoe khoang, thì chắc chắn không nhiều, mà chỉ ‘kêu to như thùng thiếc’ thôi.
‘Tất cả là hồng ân!’ nghĩa là mọi sự đều nhờ bởi ơn Chúa, mọi sự đều khởi sự từ Ngài, và mọi sự do bàn tay, khối óc mình làm ra chăng nữa, nói cho cùng, cũng chỉ do ơn phúc, ơn lành Chúa ban cho mà thôi. Nếu nghĩ được như vậy, mọi sự chúng ta có được, chúng ta đang tận hưởng, đang sở hữu chẳng phải từ Chúa mà ra hay sao? Mà mọi sự đều nhờ Chúa mà ra, thì việc dâng cúng, quảng đại chia sẻ, cho đi, giúp đỡ người khác là lẽ thường tình, vì chưng “các con đã lãnh nhận nhưng không, thì hãy cho đi nhưng không” (x. Mt 10, 8). Thật vậy, Thiên Chúa hằng trao ban cho chúng ta vô điều kiện qua hình ảnh bà goá miền Sa-rép-ta mặc dù đối diện với nạn đói, đối diện với cái chết sắp xảy ra, bà vẫn tin tưởng và làm theo lời tiên tri Ê-li-ah (người của Thiên Chúa), kết quả “chính ông và bà cùng cả nhà đều đủ ăn; vì từ ngày đó hũ bột không cạn và bình dầu không vơi như lời Chúa đã dùng Ê-li-ah mà phán” (1V 17, 15-16). Trên hết, Thiên Chúa trao ban cả Con Một yếu dấu của Ngài cho chúng ta, hầu cứu độ chúng ta khỏi sự chết đời đời, mà tác giả thư gửi cho tín hữu Do Thái xác quyết: “Đức Ki-tô hiến tế một lần như vậy, để xoá tội lỗi của nhiều người. Ngài sẽ xuất hiện lần thứ hai, không phải để chuộc tội, nhưng để cứu độ những ai trông đợi Ngài” (Dt 9, 28). Là Thượng Tế tối cao, Đức Giê-su không còn hiến dâng chính mình nhiều lần như các vị thượng tế vào cung thánh mỗi năm một lần với máu không phải của mình, mà Ngài chỉ xuất hiện một lần tế lễ chính mình để huỷ diệt tội lỗi (x. Dt 9, 25-26).
Vì tất cả mọi sự đều nhờ bởi ơn Chúa, nên khi dâng cúng, cho đi, chia san cũng cần một tấm lòng tín thác, cậy trông, tin yêu. Vì mọi điều đều do bởi hồng ân Chúa, nên khi dâng tiến, sẻ chia, cần một tâm hồn cảm tạ, một động cơ trong sáng, và lòng quảng đại hy sinh, dám cho đi, dám chia sẻ với người khác như bà goá dâng cúng ở đền thờ chỉ vỏn vẹn hai đồng tiền (tức là một phần tư xu). Một số lượng quá ít ỏi, nhưng với cả tấm lòng hy sinh dâng tiến, mặc dù bà đang túng thiếu, và có lẽ sẽ chẳng còn gì để nuôi sống bản thân mình vì “đã bỏ tất cả những gì bà có” (x. Mc 12, 44). Giả sử, được Chúa ban nhiều thứ, mà chúng ta rộng lượng chia san với giáo xứ, với cộng đoàn, với người khác, không chút phô trương, chẳng đòi hỏi tán dương hay ghi khắc bia tri ân hoặc được ghi tên vào sổ vàng ân nhân, v.v…thì đó là điều làm đẹp lòng Chúa hơn cả. Nếu chúng ta dám cho đi không phải của dư thừa, mà là những điều quý giá và gắn kết thiết thực với đời sống bản thân thì còn gì bằng! Lúc ấy, quả thật, “tất cả là hồng ân” trở nên lối sống của chúng ta, chứ không lặp đi lặp lại hoặc chỉ nghe qua rồi bỏ!
Lạy Chúa, xin giúp con
Sống trọn đời hiến trao
Cho đi không đòi hỏi
Quảng đại dám chia san
Hy sinh hết thân mình
Tin-cậy-mếnthuần khiết. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng
==================
Suy niệm 5
Đức Tin Và Tấm Lòng Của Hai Bà Góagưỡng Mộ t NThậ (Mc 12, 38 - 44)
Tin Mừng hôm nay giới thiệu cho chúng ta, Chúa Giêsu như một người Thầy, dạy cho chúng ta biết về sự thờ ơ mà chúng ta phải sống. Thứ nhất, thờ ơ về danh dự và nhận ra điều chúng ta thường xuyên tìm kiếm : "Hãy coi chừng (...) lời chào ngoài công trường, chiếm những ghế nhất trong hội đường và trong đám tiệc "(x. Mc 12, 38 -39). Về điểm này, Chúa Giêsu cảnh báo chúng ta về những gương xấu của các luật sĩ. Thứ hai, dửng dưng với của cải vật chất. Chúa Giêsu ca ngợi thái độ của bà góa nghèo và lên án thói đạo đức giả của một số người, (x. Mc 12, 44).
Ai không có tinh thần từ bỏ của cải tạm thời, sống với đầy những của riêng tư người ấy không thể yêu mến được. Người có đức tin mà không nghĩ đến người khác : không động lòng trắc ẩn, không thương xót và để ý đến tha nhân, không thể sống trọn đòi hỏi của Tin Mừng là mến Chúa yêu người được.
Đức tin kèm theo tấm lòng vàng của hai bà góa được Phụng vụ Lời Chúa hôm nay trình bày cho chúng ta là hai mẫu gương sống động. Hai bà được trình bày song song với nhau: một bà trong Sách Các Vua quyển thứ I (17, 10 - 16), và bà thứ hai trong Tin Mừng theo thánh Marcô (12, 41 - 44). Cả hai đều rất nghèo, và chính trong thân phận ấy hai bà chứng tỏ một niềm tin mạnh mẽ nơi Thiên Chúa.
Tấm lòng vàng
Người phụ nữ thành Sarephta xuất hiện trong trình thuật về tiên tri Êlia. Trong thời kỳ hạn hán, vị ngôn sứ này nhận được lệnh của Chúa đi tới miền Siđon, tức là ra ngoài Israel, nơi lãnh thổ dân ngoại. Tại đó Êlia gặp bà góa phụ là người Sarephta đi lượm củi, ông cất lời:" Xin đem cho tôi một ít nước trong bình để tôi uống… Xin cũng mang cho tôi một miếng bánh" (1V 17, 10-11), trong lúc bà đang ở trong tình trạng không còn gì ăn và con bà sẽ chết đói nay mai, nên trả lời:"Này tôi đi lượm vài que củi về nấu cho tôi và con trai tôi ăn rồi chết thôi" (1V 17,12), nhưng vì Êlia nài nỉ và hứa với bà, nếu bà nghe lời, bà sẽ không thiếu bột và dầu nữa, bà ấy đã nghe và được tưởng thưởng.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt, người phụ nữ này, đã đi kín nước với tất cả tình yêu của trái tim. Khi bà trở về, Êlia nói với bà:"Cứ đi và làm như bà đã nói…với chút bột ấy trước hết hãy làm cho tôi một cái bánh nhỏ, đem lại đây cho tôi, sau đó hãy làm cho bà và cho con trai bà" (1V 17,13). Tấm lòng vàng và đức tin của bà góa lúc này bị thử thách, bà chỉ còn một nắm bột, cứ sự thường thật khó để có thể nuôi sống con bà, nay lại làm bánh cho cả vị tiên tri là này nữa.
Thái độ của bà góa thành Sarephta làm chúng ta liên tưởng tới một góa phụ khác mà Chúa Giêsu nói tới trong Tin Mừng Marcô hôm nay. Khi ngồi đối diện với hòm tiền, Chúa Giêsu quan sát thấy bà góa nghèo đến bỏ hai đồng tiền là một phần tư xu vào đền thờ, ngưỡng mộ bà, Chúa tuyên bố: "Với hai đồng tiền, bà góa nghèo này đã bỏ nhiều hơn hết. Vì tất cả những người kia bỏ của mình dư thừa, còn bà này đang túng thiếu đã bỏ tất cả những gì mình có để nuôi sống" (Mc 12, 44). Nghĩa cử dâng cúng của bà góa nghèo chứng tỏ nét đẹp của tấm lòng vàng tràn đầy hy vọng và tin tưởng vào Chúa nơi tâm hồn bà.
Tin vào Thiên Chúa
Nếu nói đến mẹ góa con côi, người Việt Nam ta thường nói đến người khổ cực thiếu thốn tứ bề, từ tình cảm đến vật chất, thì theo Kinh Thánh, thời trung cổ, hay quan niệm của người Do Thái, những cô nhi quả phụ tự nó đã là một thân phận thiếu thốn trầm trọng rồi. Họ không còn chồng, còn cha để mà cậy dựa, hai bà trong Phụng vụ Lời Chúa hôm nay là một bằng chứng. Cả hai cùng cực nghèo, nhưng không có ai nghèo túng đến độ không thể cho đi một cái gì. Câu hỏi được đặt ra: Điều gì đã thúc đẩy các bà làm điều đó? Thưa: Đức tin. Cả hai bà góa hôm nay đều chứng tỏ niềm tin của họ bằng cách thực hiện một cử chỉ bác ái thể hiện tấm lòng vàng: một bà thi hành cử chỉ ấy đối với vị ngôn sứ, và bà thứ hai thi hành việc làm phúc.
Trong Kinh Thánh, các quả phụ và cô nhi là những người mà Thiên Chúa chăm sóc đặc biệt: họ không còn sự nương tựa trần thế, nhưng Thiên Chúa vẫn là vị Hôn Phu, là người Cha của họ. Hoàn cảnh túng thiếu khách quan, hay thân phận góa phụ, vẫn không đủ: Thiên Chúa luôn đòi hỏi sự tự nguyện gắn bó trong niềm tin, và được biểu lộ trong tình yêu đối với Chúa và tha nhân. Qua đó họ chứng tỏ sự hiệp nhất không thể tách rời giữa đức tin và đức ái, cũng như giữa lòng mến Chúa và yêu người như Tin Mừng đòi hỏi.
Thánh Giáo Hoàng Lêô Cả đã khẳng định rằng: "Trên cán cân công lý của Chúa không phải trọng lượng của dâng cúng là đáng kể, nhưng là trọng lượng của con tim. Bà goá trong Tin Mừng đã đặt vào hòm tiền của đền thờ hai đồng xu nhỏ và vượt quá tiền dâng cúng của những người giàu. Không cử chỉ từ nhân nào thiếu ý nghĩa trước mặt Chúa, không có lòng từ bi nào mà không có hoa trái" (Bài giảng về chay tịnh dec.mems., 90,3).
Sống tín thác vào Chúa
Chúng ta có thể nghĩ tới một phụ nữ góa nghèo khác tên là Maria, dưới chân Thánh Giá Chúa đã dâng tất cả đời mình cho Chúa. Mẹ là mẫu gương tuyệt hảo của người tận hiến trọn vẹn qua sự tín thác nơi Thiên Chúa; với niềm tin ấy mẹ nói với Sứ Thần "Này tôi đây" và đón nhận thánh ý Chúa. Nhờ lời thưa xin vâng ấy, ý Chúa được thể hiện, mầu nhiệm sự sống được trao ban và dâng hiến được thực hiện nơi đồi Golgotha, thế gian có được Chúa Giêsu, Bánh Hằng Sống, Đấng Cứu Độ chúng ta.
Tại Cana, Mẹ đã xin Chúa Giêsu cứu giúp anh em mình khi nói: "Họ không còn rượu nữa" (Ga 2,3), và nhận được lời Chúa Giêsu: "Này bà, giữa tôi và bà, nào có việc gì?" (Ga 2,4) Mẹ vẫn bảo gia nhân vâng lời Chúa Giêsu.
Bà góa thành Sarephta đã làm những gì tiên tri Êlia nói với bà, mang cho ông ít bánh. Tương tự như thế, những người hầu bàn tại Cana vâng lời Chúa Giêsu. Sức mạnh tình yêu vô biên của Thiên Chúa, sự phục sinh của Chúa Giêsu Kitô được tái diễn nơi bàn tiệc thánh: Này là Mình Thầy hiến tế vì anh em.
Lạy Mẹ Maria, xin giúp mỗi người chúng con tín thác vào Chúa như Mẹ. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
===================
Suy niệm 6
ĐỒNG TIỀN BÀ GÓA
1V 17,10-16; Dt 9,24-28; Mc 12,38-44
Bà góa trong Tin Mừng hôm nay thật “nổi tiếng”, vì “vụ bỏ tiền vào thùng” trong đền thờ của bà được Thầy Giêsu lên tiếng chấm điểm, làm bài học cho các môn đệ về tấm lòng dâng hiến, trong tự do và tín thác.
Bao nhiêu người giàu đang xếp hàng lên dâng cúng nhiều tiền quá mà Thầy chẳng kể. Lặng lẽ theo hàng người áo quần xúng xính, một bà góa nghèo đơn thân khẽ thả hai đồng tiền kẽm lọt thỏm vào thùng, làm Mắt Thần của Thầy sáng lên xúc động. Thầy khen bà đã bỏ vào “nhiều nhất”, theo cái nhìn “thấu từ bên trong” của Thầy: “Quả vậy, mọi người đều rút từ tiền dư bạc thừa của họ, mà đem bỏ vào đó; còn bà này, thì rút từ cái túng thiếu của mình, mà bỏ vào đó tất cả tài sản, tất cả những gì bà có để nuôi sống mình.” (Mc 12,44).
Bà góa này liều thật! “cả nhà cả cửa” chỉ có bấy nhiêu mà bà sẵn sàng bỏ thùng dâng hiến, thước để đo lòng là ở đây. Bà không lo chiều nay lấy gì mà sống, vì bà hoàn toàn cậy dựa, tín thác nơi Chúa. Bà rút từ sự túng thiếu, để cho đi thầm lặng, không hề tiếc xót, bà dâng hiến với cả tấm lòng yêu mến, mà lúc đó chỉ Thầy Giêsu mới đọc được. Càng nghèo lại càng chẳng ham tiền giữ của mới lạ, chứ người giàu nhiều khi lo liệu tính toán cân nhắc kỹ lưỡng. Thầy đã từng dạy rằng phúc thay ai có tinh thần nghèo khó vì Nước Trời là của họ, mà người giàu vào nước Thiên Chúa thì khó hơn lạc đà chui qua lỗ kim. Bà nghèo nhưng tấm lòng của bà rất giàu và phóng túng. Phải, vì “kho tàng” của bà không phải ở mấy đồng xu quý hiếm này, mà là chính Chúa. Tuy cho hết mà bà vẫn còn cả kho tàng ấy. Bà vẫn giàu có hạnh phúc trong Đấng mà bà đem hết tâm hồn yêu mến với lòng thành hiến dâng. Cách cho của bà quý hơn của cho, của cho ít nhất mà tấm lòng yêu mến thì lại nhiều nhất nên của lễ của bà càng đẹp và nên thơ. “Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế”.
Ngày nay chúng con nhiều khi muốn cho nhưng còn nâng lên đặt xuống, muốn góp phần nhưng còn xem lại khả năng kẻo lỡ thiếu hụt, vả lại của mình bỏ ra thấm gì với con số khổng lồ đang cần kia, thôi để dịp khác. Phần nhỏ của tôi góp vào cũng thừa. Vậy thì biết bao giờ tôi mới ra tay để làm đẹp cho đời?
Cái nhìn của Thiên Chúa khác với cái nhìn của con người. Ngài không bỏ sót bất cứ hành động nào dù nhỏ nhặt hay âm thầm của ta. Đôi khi những nghĩa cử vô danh nhỏ bé lại bừng sáng và mang giá trị đặc biệt dưới ánh mắt Ngài.
Ôi lạy Chúa! vì tình yêu Chúa sẵn sàng tự hiến cho con tất cả, cho đến giọt máu cuối cùng trên Thánh giá! Chúa đem cả Thân Mình làm của ăn nuôi sống con từng ngày. Vì con Chúa quên thân mình, đời con dám mơ gì hơn? Này con xin đem tấm thân mọn hèn, thời giờ sức khỏe Chúa ban mà dâng lên Chúa với trọn cả tấm lòng tin yêu phó thác. Xin Chúa chúc lành để đời con trở thành của lễ nhỏ xinh dâng về cho Chúa. Amen.
Én Nhỏ
