QUÝ ĐỨC CHA GIÁO PHẬN HƯNG HÓA NGỎ LỜI VỚI CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA
THÁNG 7 - KÍNH CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
Anh chị em thân mến trong đại gia đình giáo phận Hưng Hóa,
Lịch Công Giáo năm Phụng Vụ 2017 của giáo phận nhà, trang đầu tháng 7 có ghi “THÁNG KÍNH CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM, cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng: Cầu cho các Kitô hữu lầm đường lạc lối. Xin cho anh chị em đang xa lìa đức tin, nhờ lời cầu nguyện và chứng tá Phúc Âm của chúng ta, có thể tái khám phá lòng thương xót rất cận kề của Chúa và vẻ đẹp của đời sống Kitô hữu.” Hưởng ứng theo ý cầu nguyện của Đức Giáo Hoàng, trong bối cảnh thực hiện chương trình Mục vụ gia đình của HĐGMVN đề nghị cho ba năm (2016-2019), trong tháng này chúng tôi xin cùng với anh chị em chăm chú đọc lại Thư chung 2016 (TC) và Thư HĐGMVN gửi các Gia Đình Công Giáo (TGĐ) với tâm tình cầu nguyện, từ đó tìm biết nguyên nhân những khó khăn thử thách của các gia đình ngày nay và tìm cách giúp đỡ cách riêng cho các Kitô hữu lầm lỗi trong lãnh vực hôn nhân gia đình.
Nhìn vào hiện tình trong các giáo xứ, HĐGMVN viết: “Chúng ta không thể phủ nhận thực tế này là tình trạng vợ chồng Công giáo ly thân và ly dị đang có chiều hướng gia tăng, cách riêng nơi các gia đình trẻ; bạo hành gia đình vẫn là điều nhức nhối; một số bạn trẻ sa đà vào lối sống buông thả về mặt tình dục, chủ trương sống chung, sống thử trước hôn nhân; tệ nạn phá thai lan tràn đến mức coi thường...” (TGĐ,3).
Nguyên nhân thứ nhất là những khó khăn về mặt kinh tế và xã hội, trong giai đoạn đất nước chuyển từ kinh tế tập trung sang kinh tế thị trường, kéo theo tình trạng di dân phổ biến khắp nơi tại Việt Nam, gây tác động tiêu cực trên đời sống gia đình:“Vì hoàn cảnh, chồng phải đi làm xa, để vợ và các con ở lại quê nhà; hoặc hai vợ chồng đi làm xa, để các con lại cho ông bà chăm sóc; hoặc cả gia đình đưa nhau lên thành phố, sống trong những khu lao động chật chội. Tất cả đều gây tác động cụ thể trên đời sống vợ chồng cũng như việc giáo dục con cái. Ngoài ra, tình trạng nghiện ngập (ma túy, rượu chè, cờ bạc) cũng như nạn bạo hành đang gieo rắc đau khổ trên biết bao gia đình, không những gây khó khăn cho đời sống kinh tế, mà còn ảnh hưởng trực tiếp lên sự bình an và hạnh phúc của cả nhà” (TGĐ,5).
Nguyên nhân thứ hai là tác động của văn hoá thời đại toàn cầu hoá ngày nay trên các gia đình, cách riêng những gia đình trẻ. “Đó là nền văn hoá đề cao cá nhân đến mức cực đoan, ai cũng coi bản thân mình là nhất, từ đó dẫn đến xung đột giữa các thành viên và làm suy yếu những mối liên kết trong gia đình. Đó còn là nền văn hoá đề cao lối sống hưởng thụ, chỉ muốn tiêu xài và thụ hưởng chứ không muốn nhận trách nhiệm. Nền văn hoá này biến quan hệ tình dục thành món hàng mua vui, nhìn người khác như dụng cụ và phương tiện cho mình thoả mãn, chứ không phải một chủ thể để tôn trọng và yêu thương. Đó cũng là nền văn hoá chủ trương sống nhanh, sống gấp, do đó người ta chỉ muốn những quan hệ mau qua mà không muốn cam kết lâu dài”(TGĐ,5).
Để ứng phó với những nguyên nhân trên, HĐGMVN đề nghị những giải pháp khắc phục cấp thời và nêu lên những định hướng thực hiện nhằm tương lai vững bền cho các gia đình (x.TGĐ,9):
1- Trước hết cần đồng hành với những gia đình di dân: các cha xứ cần nắm bắt kịp thời các gia đình sắp di đi khỏi giáo xứ mình để chuẩn bị cho họ hành trang về mặt đức tin, liệu cách giới thiệu họ cho cha xứ nơi họ sẽ di đến, để họ đỡ gặp khó khăn trong việc hội nhập cộng đoàn giáo xứ mới. Còn giáo xứ nơi nhận di dân đến phải mở rộng vòng tay đón tiếp, để các gia đình di dân cảm nhận cộng đoàn giáo xứ mới là nhà của họ, họ được nâng đỡ vượt qua những khó khăn thử thách, tin tưởng bước tới tương lai.
2- Can đảm dứt khoát với hành động phá thai: Gia đình phải là nơi đón nhận và trân trọng sự sống, không ai và không điều gì có thể biện minh cho việc tước đoạt sự sống của các thai nhi. Với ơn Chúa, anh chị em hãy trở thành người xây dựng nền văn minh tình thương và văn hoá sự sống, thay cho nền văn hoá chết chóc.
3- Đồng hành với những cặp hôn nhân khác đạo: để nâng đỡ người (vợ hoặc chồng) Công giáo trong đời sống đức tin. Tích cực hơn nữa, giúp họ có cơ may làm chứng cho Tin Mừng và giới thiệu đạo Chúa cho người bạn đời và anh em họ mạc.
4- Đồng hành với những gia đình bị đổ vỡ: (x.TGĐ,10) Nhiều người rơi vào tình trạng ly thân và ly dị vì hoàn cảnh bất đắc dĩ chứ không hoàn toàn do lỗi riêng của họ. Vì thế chúng ta cần cảm thông và đồng hành hơn là loại trừ họ, cách riêng trong việc nuôi dạy con cái, vì trẻ thơ chính là thành phần chịu thiệt thòi nhiều nhất do những cuộc ly thân ly dị: “Chăm sóc cho những người như thế không làm suy yếu đức tin của cộng đoàn và việc làm chứng cho sự bất khả phân ly của hôn nhân, trái lại, chính trong sự chăm sóc này mà cộng đoàn thể hiện đức ái của mình” (Niềm vui của tình yêu, 243).
Đó là những việc cấp thời cần làm để giúp “chữa cháy” cho các gia đình trong hoàn cảnh đã rồi. Tích cực hơn là phải “phòng cháy hơn chữa cháy”. HĐGMVN thiết tha mời gọi các gia đình và các giáo xứ lưu tâm hơn đến việc giáo dục dự phòng cho giới trẻ, trang bị cho con em những kiến thức và đức tính nhân bản, các nhân đức luân lý Kitô giáo, để phòng ngừa tác động của văn hoá thời đại toàn cầu hoá ngày nay ảnh hưởng tới hạnh phúc tương lai của các gia đình trẻ (x.TC,5; TGĐ,10), cụ thể như sau:
5- Cần xác tín gia đình là ngôi trường giáo dục đầu tiên và căn bản. Giáo dục là bổn phận đầu tiên và cao cả nhất, cũng là quyền ưu tiên của gia đình, nhất là về mặt nhân bản, đạo đức và đức tin tôn giáo.
6- Gia đình là nơi trẻ thơ tập sống mối liên hệ với người khác, tập lắng nghe và tôn trọng tha nhân; nhờ đó, khi bước vào đời sống xã hội, các em sẽ sống tử tế và hoà hợp với mọi người, thay cho lối sống ích kỷ và chỉ tìm cách thống trị người khác.
7- Trong thời đại ngày nay, các bậc cha mẹ không thể không lưu tâm đến việc sử dụng các phương tiện truyền thông. Phải giúp con cái tập làm chủ những phương tiện này thay vì làm nô lệ của thế giới ảo đến nỗi xa rời thế giới thực, không quan tâm con người thực, ngay cả trong gia đình.
8- Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân: Kết hôn là một quyết định rất quan trọng, vì thế cần được chuẩn bị chu đáo hết sức có thể. Trong thực tế ngày nay, một số người trẻ chỉ quan tâm đến việc tổ chức lễ cưới thật lớn, mà không hiểu biết đầy đủ về trách nhiệm trong đời sống hôn nhân. Vì thế, cần khuyến khích người trẻ tham dự những lớp chuẩn bị hôn nhân, đồng thời các giáo xứ phải tổ chức chương trình cho chu đáo, phải giúp cho các bạn trẻ thấy đích điểm không chỉ là ngày cưới mà là cả đời sống gia đình lâu dài sau này.
9- Giáo dục đức tin là lãnh vực quan trọng nhất phải quan tâm. Có thể nói gia đình là nơi mỗi chúng ta khám phá ý nghĩa và cảm nhận vẻ đẹp của đức tin. Vì thế cha mẹ hãy tập cho con ngôn ngữ đức tin từ những việc nhỏ bé nhất như tập làm dấu Thánh Giá, đọc kinh Lạy Cha và Kính Mừng, hôn ảnh Chúa và Đức Mẹ,v.v… Hạt giống gieo xuống tuy nhỏ bé nhưng mai này sẽ thành cây to (x. Mt 13,31-32).
Lời khuyên nhủ chí tình của Đức Thánh Cha Phanxicô: “Cầu nguyện trong gia đình là một phương thế ưu việt để diễn tả và củng cố đức tin phục sinh. Gia đình có thể dành ít phút mỗi ngày để quy tụ với nhau trước nhan Thiên Chúa hằng sống, nói với Ngài về những lo lắng bận tâm, cầu xin với Ngài cho những nhu cầu của gia đình, cầu nguyện cho ai đang gặp khó khăn, xin Chúa giúp ta biết sống yêu thương, tạ ơn Ngài về sự sống và về bao ơn lành khác, cầu xin Đức Trinh Nữ che chở chúng ta dưới tà áo Mẹ. Với ít lời lẽ đơn sơ thôi, nhưng những phút giây cầu nguyện đó có thể mang lại điều tốt lành lớn lao cho gia đình” (Niềm vui của tình yêu, 318).
10- Cần khuyến khích con em tham gia các lớp giáo lý và sinh hoạt đạo đức tại giáo xứ, để đời sống đức tin nơi giới trẻ được phát triển cả chiều kích cá nhân lẫn chiều kích cộng đoàn. Những sinh hoạt này không những giúp con em chúng ta lớn lên trong sự hiểu biết đức tin, mà còn làm phát triển nơi các em ý thức về Hội Thánh cũng như những kỹ năng sống trong xã hội.
Anh chị em thân mến,
Cuối trang tâm thư này, chúng tôi xin được nhắc lại lời mời gọi trong Thư chung HĐGMVN gửi cộng đồng Dân Chúa ngảy 07 tháng 10 năm 2016: “xin anh chị em hãy coi mục vụ gia đình là thành phần chính yếu trong công tác mục vụ của mình, vì gia đình là con đường Hội Thánh phải đi và mọi chương trình mục vụ của Hội Thánh phải đi qua gia đình” (TC,6). Lời mời gọi đó chúng tôi không chỉ gửi tới các linh mục, mà còn tới các tu sĩ và giáo dân, cách riêng tới các gia đình công giáo. Chúng tôi biết rằng: để thực thi 10 điểm mà chúng tôi rút ra từ Thư chung gửi Công đồng Dân Chúa và Thư gửi các Gia đình Công giáo của HĐGMVN, như trình bày trên đây, mọi thành phần Dân Chúa trong giáo phận đều phải hy sinh rất nhiều. Chúng ta hãy nhìn lên gương sáng các Thánh Tử Đạo Việt Nam, mà chúng ta kính nhớ trong tháng 7 này. Các ngài đã hy sinh tới cả mạng sống để làm chứng cho Tin Mừng đạo Chúa trong hoàn cảnh thời đại đương thời của các ngài. Xin các Thánh bầu cử cho chúng ta, là con cháu mang dòng máu tử đạo, được hoàn thành nhiệm vụ làm chứng nhân cho Tin Mừng trong thời hiện đại này, bằng quyết tâm thắng vượt mọi thách đố, thực hiện cho tốt chương trình Mục vụ Gia đình 2016-2019 do HĐGMVN đề nghị.
Xin anh chị em cũng cầu nguyện cho các giám mục chúng tôi được ơn Chúa Thánh Thần trợ lực để đồng hành với anh chị em thực hiện chương trình này.
Sơn Tây, ngày 29 tháng 6 năm 2017
Gioan Maria Vũ Tất, Giám mục Giáo phận Hưng Hóa
An-phong Nguyễn Hữu Long, Giám mục Phụ tá
Một số hình ảnh minh họa:
Cầu nguyện
Gia đình cầu nguyện
Cộng đoàn cầu nguyện
Cộng đoàn đức tin
Gia đình yêu thương
Gia đình hạnh phúc
Gia đình sum họp quanh bàn ăn 
Con người hôm nay đang dần nô lệ cho trong một thế giới ảo từ cha mẹ đến con trẻ
Giáo dục đức tin cho con trẻ bằng những sinh hoạt của giáo xứ 
