Lời chủ chăn tháng 3/2017
Cập nhật lúc 13:16 27/02/2017
Anh chị em thân mến trong đại gia đình giáo phận Hưng Hóa,
Năm nay Hội Thánh toàn cầu khai mạc Mùa Chay Thánh vào ngày 01 tháng 3, Thứ Tư Lễ Tro. Đây là cơ hội thuận tiện để các chủ chăn trong gia đình giáo phận lấy Mùa Chay làm đề tài chia sẻ trong tháng. Chúng tôi xin nêu lên giáo huấn của ĐTC Phanxicô trong Sứ điệp Mùa Chay năm 2017, để cùng với anh chị em suy niệm và rút ra những quy kết áp dụng thực hành trong Mùa Chay này sao cho phù hợp với bối cảnh Giáo Hội Việt Nam đang xúc tiến mục vụ hôn nhân-gia đình theo chương trình 3 năm do HĐGMVN đề ra. Để Mùa Chay mang tính chất hiện sinh thực tiễn, anh chị em hãy sống tinh thần Mùa Chay bằng những việc cụ thể thực hành ngay tại gia đình nhỏ của mình, cũng như bằng cách tham gia những hoạt động cộng đoàn tại gia đình lớn là giáo xứ giáo phận.
Vậy trong Mùa Chay chúng ta phải thực hành những việc gì tại gia và những hoạt động nào tại các cộng đoàn, giáo xứ ? Câu trả lời hàm chứa trong đoạn Mở đầu Sứ điệp Mùa Chay năm nay của ĐTC Phanxicô: “Mùa Chay là mùa thuận lợi để đào sâu đời sống thiêng liêng của chúng ta bằng những phương thế thiêng liêng mà Giáo hội dành cho mỗi chúng ta: Ăn chay, cầu nguyện và bố thí”. ĐTC giới thiệu để “mỗi chúng ta” đều làm 3 việc theo truyền thống các Kitô hữu vẫn quen làm trong Mùa Chay. Ba việc này hằng năm Hội Thánh nhắc lại ngay từ Lễ Tro khai mạc Mùa Chay khi trích đọc Tin Mừng theo Thánh Matthêu (Mt 6, 1-6. 16-18).
ĐTC nêu việc Ăn chay đầu tiên, thiết tưởng vì đó là việc đặc hữu của Mùa Chay. Trong mùa này tất cả Kitô hữu chúng ta đều phải “ăn chay”, cách này hay cách khác, trong phạm vi gia đình tư riêng cũng như nơi các cộng đoàn, giáo xứ giáo phận. Đó là sống tinh thần hãm mình đền tội, trị dẹp thân xác, chừa sửa tội lỗi, từ bỏ tính mê nết xấu, theo gương chính Đức Giêsu, Con Thiên Chúa nhập thể làm người. Tin Mừng Chủ Nhật I Mùa Chay (Mt 4, 1-11) kể lại Ngài đã nhịn ăn suốt 40 đêm ngày trong hoang địa, chia sẻ nỗi đói khát của thân phận làm người với chúng ta. Ngài dạy ta biết lấy sự chay tịnh thể xác làm phương thế tập luyện tinh thần để chống trả mưu chước ma quỷ cám dỗ. Trong phạm vi gia đình, bậc cha mẹ hãy cắt giảm mức ăn uống tiêu xài, nêu cao ý thức cho con cái biết hãm mình từ bỏ, giảm bớt nhu cầu hưởng thụ, bớt thời giờ vui chơi giải trí để rèn tập ý chí. Riêng các gia đình trẻ hãy suy niệm lời ngôn sứ Gioel (Bài đọc I Lễ Tro) “Tân lang hãy ra khỏi nhà, và tân nương hãy ra khỏi phòng”, được hiểu như lời khuyên sống tiết dục theo cách thế phù hợp với giáo huấn của Hội Thánh trong sinh hoạt vợ chồng. Còn nơi các cộng đoàn dòng tu, chủng viện, giáo họ giáo xứ, hãy áp dụng tinh thần lời dạy của vị ngôn sứ đó “Hãy thổi kèn lên khắp Sion, hãy ra lệnh ăn chay, triệu tập một đại lễ, quy tụ dân chúng, ra lệnh mở đại hội, tập họp các bô lão, quy tụ các thiếu nhi và các trẻ còn măng sữa”(x. Ge 2, 12-18). Theo ngôn ngữ thời nay, là hãy quảng bá và tổ chức những cuộc tập hợp đại chúng sống thời gian tâm linh cao điểm, cho các hội đoàn, các ngành các giới trong cộng đoàn, như tổ chức các đợt tĩnh tâm, linh thao, tuần đại phúc, các cuộc hành hương nơi thánh, các buổi học tập thường huấn có nội dung khích lệ mọi người sống tinh thần hoán cải của Mùa Chay.
Việc thứ hai truyền thống Hội Thánh quen làm trong Mùa Chay là cầu nguyện. Chúa Giêsu truyền dạy ta cầu nguyện “nơi kín đáo” (x. Mt 6, 5-6), hàm ý dạy ta sống tinh thần cầu nguyện sâu đậm ngay trong môi trường sinh sống thường ngày. Tại gia đình tư riêng, anh chị em hãy duy trì thời khắc cầu nguyện chung mỗi ngày, hoặc khởi động lại nhân dịp Mùa Chay như một thời điểm nhấn thiêng liêng. Trong đó cha mẹ con cái dành thời gian sống “nền văn hóa gặp gỡ”, gặp gỡ Chúa, gặp gỡ nhau trước nhan Ngài. Những gì gây trở ngại xa cách Chúa, xa cách nhau được vượt qua, tái lập và thăng tiến tình yêu thương gần gũi đem lại an bình và hạnh phúc. Tại các cộng đoàn, giáo xứ, ta hãy xếp sắp sao cho Mùa Chay trở thành thời gian cao điểm tổ chức nhiều buổi kinh lễ cầu nguyện chung, để mời gọi các thành viên đại gia đình con cái Chúa qui hướng trở về, gặp gỡ xum vầy dưới mái nhà Cha chung, mối tình anh chị em thiêng liêng được tái lập hoặc nối kết tăng cường, trở nên dấu chỉ cho mọi người nhận biết Cha Cả trên trời.
Về nội dung các giờ cầu nguyện, tại tư gia hay tại cộng đoàn, thì Sứ điệp Mùa Chay 2017 của ĐTC Phanxicô chỉ dạy: “Điều căn bản vẫn là Lời Chúa mà trong suốt Mùa Chay này chúng ta được mời gọi để lắng nghe và suy ngẫm sâu sắc hơn[…]. Lời Chúa là sức sống và là sức mạnh có khả năng thay đổi lòng người và dẫn họ về lại với Thiên Chúa. Khi chúng ta đóng chặt cửa tâm hồn trước món quà Lời Chúa, chúng ta cuối cùng cũng khép kín con tim trước quà tặng của anh chị em mình”.
Còn việc thứ ba truyền thống Hội Thánh quen làm trong Mùa Chay là bố thí. Từ “bố thí” (eleemosyna) là cổ ngữ hàm chứa ý niệm về các việc bác ái từ thiện cho những ai cần ta giúp đỡ. Trong Sứ điệp Mùa Chay 2017, ĐTC Phanxicô đã chú giải dụ ngôn‘anh Lazarô nghèo khó nằm trước cửa ông nhà giàu’(x. Lc 16, 19-31). Trước thái độ vô cảm của ông nhà giàu đối với anh Lazarô rơi vào hoàn cảnh bất xứng với giá trị nhân phẩm của anh (là người được Chúa thương giúp), ĐTC nhận định “Mối tương quan đúng đắn giữa người với người bao gồm cả việc dễ dàng nhận ra giá trị của tha nhân.[…] Dụ ngôn này trước hết mời chúng ta hãy mở cửa tâm hồn với tha nhân bởi mỗi chúng ta là quà tặng, dù đó là người hàng xóm hay người ăn xin vô danh đi nữa. Mùa Chay là mùa thuận lợi để mở toang cửa cho những ai cần ta giúp đỡ và để nhận ra họ là khuôn mặt của Đức Kitô”. Như thế việc từ thiện bác ái hàng đầu là nhìn nhận phẩm giá của tha nhân sống bên cạnh mình, từ đó ta mới có những thái độ hành vi giúp đỡ xứng hợp cho họ. Hiểu như vậy, việc bác ái từ thiện ta cần làm trong Mùa Chay phải bắt đầu ngay từ trong gia đình. Các thành viên trong gia đình phải luôn ý thức tôn trọng phẩm giá của nhau. Nếu Lời Chúa dạy phải tránh thái độ vô cảm với “người trước cửa nhà mình” thì càng không được vô cảm với “người trong nhà”. Một khi ai nấy đều nhận ra khuôn mặt của Đức Kitô nơi người khác, thì trong gia đình cũng như tại các cộng đoàn, giáo xứ, không còn thảm cảnh mất hòa khí xử tệ với nhau, nhưng sẽ đối xử với nhau đúng tinh thần bác ái trọn vẹn, bởi mọi người đều xác tín như lời ĐTC trong Sứ điệp Mùa Chay 2017: “Tha nhân là một quà tặng”.
Anh chị em thân mến,
Chúng tôi cầu xin Chúa Thánh Thần thúc đẩy và trợ lực cho từng tín hữu trong giáo phận thực hiện 3 việc truyền thống Hội Thánh quen làm trong Mùa Chay: Ăn chay hãm mình, gia tăng cầu nguyện, thực hành bác ái, theo đúng tinh thần Lời Chúa và giáo huấn trong Sứ điệp Mùa Chay 2017 ĐTC chỉ dạy. Nhờ đó mỗi gia đình tư riêng cũng như các cộng đoàn, giáo xứ, trong đại gia đình giáo phận chúng ta cảm nghiệm thiết thực một Mùa Chay tràn đầy ơn phúc trong năm mục vụ hôn nhân-gia đình. Xin anh chị em cầu nguyện cho các giám mục chúng tôi cũng được ơn Chúa Thánh Thần trợ lực để đồng hành với anh chị em suốt Mùa Chay Thánh này.
Sơn Tây, ngày 26 tháng 02 năm 2017
Gioan Maria Vũ Tất, Giám mục Giáo phận Hưng Hóa
An-phong Nguyễn Hữu Long, Giám mục Phụ tá
Văn Phòng TGM HH
