Trong bài giảng, Đức Thánh Cha khai triển Bài đọc 1 trích trong sách Tiên tri Giôen (2,12-18) và mời gọi mọi người trở về cùng Chúa, trở về với trái tim hay thương xót của Chúa Cha, để thở bằng hơi thở sự sống của Thiên Chúa.
Sau đây là toàn văn bài giảng của Đức Thánh Cha trong Thánh lễ:
***
“Các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta… hãy trở về cùng Chúa” (Giôen 2, 12.13). Lời kêu gọi ấy được tiên tri Giôen gửi đến dân chúng nhân danh Chúa; không trừ ai cả: “Hãy triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi, cũng như trẻ thơcòn đang bú, cả tân lang… và tân nương” (c. 16). Toàn dân trung tín được triệu tập đến thờ phượng Thiên Chúa của họ,“vì Người nhân từ và hay thương xót, chậm giận và giàu tình thương” (c. 13).
Cả chúng ta cũng muốn đón nhận lời kêu gọi này; chúng ta muốn trở về với trái tim hay thương xót của Chúa Cha. Trong mùa ân sủng này, bắt đầu vào ngày hôm nay, một lần nữa chúng ta hãy hướng mắt nhìn lên lòng thương xót củaChúa. Mùa Chay là con đường dẫn đến chiến thắng của lòng thương xót đối với tất cả những gì muốn nghiền nát chúng ta hoặc hạ thấp chúng ta vào điều gì đó không xứng đáng với phẩm giá của con cái Thiên Chúa. Mùa Chay là con đường đi từ nô lệ đến tự do, từ đau khổ đến niềm vui, từ sự chết đến sự sống. Cùng với dấu hiệu của tro, chúng ta lên đường, điều đó nhắc nhở chúng ta về nguồn gốc của mình: chúng ta được lấy từ đất, được làm bằng bụi tro. Đúng thế, nhưng chúng ta là tro bụi trong bàn tay yêu thương của Thiên Chúa, Đấng đã thổi thần khí sự sống vào mỗi người chúng ta, và Ngài vẫn muốn làm như vậy. Thiên Chúa vẫn muốn ban cho chúng ta hơi thở sự sống, cứu chúng ta khỏi tất cả các thứ hơi thở khác: hơi thở ngột ngạt do sự ích kỷ của chúng ta, do tham vọng nhỏ nhen và thói thờ ơ câm nín –sự ngột ngạt ấy bóp nghẹt tinh thần, thu hẹp tầm nhìn của chúng ta và làm cho trái tim chúng ta tê liệt.
Hơi thở sự sống của Thiên Chúa cứu chúng ta khỏi sự ngạt thở vốn làm cho lòng tin của chúng ta tắt ngấm, lòng mến chúng ta nguội đi và niềm hy vọng của chúng ta tàn lụi. Sống Mùa Chay là khao khát hơi thở sự sống mà Cha chúng ta không ngừng ban tặng giữa vũng bùn lịch sử của chúng ta.
Hơi thở sự sống của Thiên Chúa giải thoát chúng ta khỏi sự ngạt thở mà chúng ta rất thường không ý thức, hoặc trở nên quá quen với điều có vẻ như bình thường ấy, ngay cả khi chúng ta cảm nhận được những hậu quả của nó. Chúng tanghĩ điều đó là bình thường vì chúng ta đã quá quen với việc hít thở bầu khí mà trong đó hy vọng đã tiêu tan, bầu khí của buồn bã và cam chịu, bầu khí ngột ngạt của hoang mang và thù địch.
Mùa Chay là thời gian để nói không. Nói không với sự ngạt thở thiêng liêng do tình trạng ô nhiễm gây ra bởi thói thờ ơ, bởi ý nghĩ rằng cuộc sống của người khác không phải là mối quan tâm của tôi, và bởi những toan tính tầm thường hoácuộc sống, nhất là cuộc sống của những ai đang bị biết bao điều hời hợt đè nặng trên thân xác. Mùa Chay là thời gian nói không với tình trạng ô nhiễm độc hại của những lời nói trống rỗng và vô nghĩa, của những lời chỉ trích cay độc và vội vã, của những phân tích tối giản không nắm bắt được tính phức tạp của vấn đề, nhất là các vấn đề của những người đau khổ nhất.
Mùa Chay là thời gian để nói không với sự ngạt thở của một thứ cầu nguyện làm cho chúng ta yên lương tâm, của một kiểu bác ái làm cho chúng ta tự mãn, của một loại ăn chay làm cho chúng ta thấy mình đạo đức. Mùa Chay là thời gian để nói không với sự ngạt thở phát sinh từ những mối tương quan loại trừ, cứ muốn tìm Thiên Chúa nhưng lại tránh néthương tích của Chúa Kitô nơi những vết thương của anh chị em mình: nói tóm lại, tất cả những hình thức linh đạo giảm thiểu niềm tin vào một nền văn hoá khép kín, một nền văn hoá loại trừ.
Mùa Chay là thời gian để nhớ lại. Đó là thời gian để suy ngẫm và tự hỏi mình rằng chúng ta sẽ ra sao nếu Thiên Chúa đóng cửa đối với chúng ta. Chúng ta sẽ ra sao nếu không có lòng thương xót của Chúa, lòng thương xót chẳng bao giờ mệt mỏi tha thứ cho chúng ta và luôn cho chúng ta cơ hội để bắt đầu lại? Mùa Chay là thời gian để tự hỏi mình rằng chúng ta sẽ ở đâu nếu không có sự giúp đỡ của biết bao người, những người bằng nhiều cách âm thầm đã chìa tay cho chúng ta và với những cách rất cụ thể đã cho chúng ta niềm hy vọng để có thể bắt đầu lại?
Mùa Chay là thời gian để bắt đầu hít thở lại. Đó là thời gian mở lòng mình ra với hơi thở của Đấng Duy nhất có khả năng biến đổi chúng ta là bụi đất thành con người. Đó không phải là thời gian xé áo trước sự dữ ở quanh chúng ta, nhưng là dành chỗ trong cuộc đời chúng ta cho tất cả những điều thiện hảo mà chúng ta có thể làm. Đó là thời gian đểtrút bỏ những gì cô lập chúng ta, nhốt kín và làm tê liệt chúng ta. Mùa Chay là thời gian của lòng thương xót, là lúc,cùng với tác giả Thánh vịnh, chúng ta có thể nói: “Xin hãy ban lại cho chúng con niềm vui ơn cứu rỗi của Chúa, xin lấy tinh thần quảng đại đỡ nâng chúng con”, để chúng con có thể lấy đời mình mà ca ngợi Chúa (x. Tv 51, 12.15), và để tấm thân bụi tro của chúng con – nhờ quyền năng hơi thở sự sống của Chúa – sẽ trở nên “hạt bụi được yêu thương”.
Minh Đức chuyển ngữ
