Hồng Thủy Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư 30/9, Đức Thánh Cha đã kết thúc loạt bài giáo lý suy tư về hậu quả của đại dịch virus corona, dưới ánh sáng học thuyết xã hội của Giáo hội Công giáo. Ngài nhắc rằng nhiều loại virus ngày nay đang tấn công các cơ cấu xã hội; thế giới cần được chữa lành khỏi các virus xã hội bất công, bất bình đẳng và loại trừ.
Đức Thánh Cha bắt đầu bài giáo lý với lưu ý rằng: Trong những tuần gần đây, chúng ta đã cùng nhau suy tư dưới ánh sáng của Tin Mừng về cách chữa lành thế giới đang đau khổ vì tình trạng bất ổn phiền muộn mà đại dịch gây nên và nhấn mạnh. Chúng ta đã đi qua những con đường của phẩm giá, liên đới và phụ đới, những lối đi không thể thiếu để thăng tiến phẩm giá con người và công ích. Là các môn đệ của Chúa Giê-su, chúng ta được đề nghị bước theo chân Chúa bằng cách chọn người nghèo, suy nghĩ lại việc sử dụng của cải vật chất và chăm sóc ngôi nhà chung. Giữa cơn đại dịch đang hoành hành, chúng ta đã bámchặt vào các nguyên tắc của học thuyết xã hội của Giáo hội, để được hướng dẫn bởi đức tin, đức cậy và đức ái. Ở đây, chúng ta đã tìm thấy sự trợ giúp vững chắc để trở thành những người biến đổi có ước mơ lớn lao, không dừng lại ở những điều tồi tệ gây chia rẽ và tổn thương, nhưng khuyến khích chúng ta tạo ra một thế giới mới và tốt đẹp hơn.
Mong ước hành trình suy tư tiếp tục khi theo gương của Chúa Giê-su
Đức Thánh Cha bày tỏ hy vọng là cuộc hành trình này không phải kết thúc với những bài giáo lý này, nhưng chúng ta có thể tiếp tục bước đi cùng nhau, “mắt hướng về Chúa Giêsu” (Dt 12,2), Đấng cứu độ và chữa lành thế giới. Như Tin Mừng cho chúng ta thấy, Chúa Giêsu đã chữa lành các loại bệnh tật (x. Mt 9,35), Người đã cho người mù nhìn thấy, cho người câm nói được, cho người điếc được nghe. Và khi chữa lành bệnh tật và tật nguyền về thể xác, Chúa cũng chữa lành tinh thần bằng cách tha thứ các tội lỗi, cũng như những “đau khổ về xã hội” bằng cách cho những người bị gạt ra ngoài lề xã hội được tham gia vào xã hội (x. Giáo lý Giáo hội Công giáo, 1421). Chúa Giêsu, Đấng đổi mới và hòa giải mọi thụ tạo (x 2Cr 5,17; Cl 1,19-20), ban cho chúng ta những ơn cần thiết để yêu thương và chữa lành, như Người đã biết cách làm (x. Lc 10,1-9; Ga 15,9-17), để chăm sóc tất cả mọi người, không phân biệt chủng tộc, ngôn ngữ hoặc quốc gia.
Chăm sóc tận tình và dịu dàng
Để điều này thực sự xảy ra, Đức Thánh Cha giải thích: chúng ta cần phải chiêm ngắm và quý trọng vẻ đẹp của mỗi con người, mỗi sinh vật. Chúng ta được hoài thai trong lòng Thiên Chúa (x. Ep 1,3-5). "Mỗi người chúng ta là hoa trái của một ý tưởng của Thiên Chúa. Mỗi người chúng ta đều được quý mến, mỗi người được yêu thương, mỗi người đều cần thiết"[1]. Hơn nữa, mọi sinh vật đều có điều gì đó để nói với chúng ta về Thiên Chúa - Đấng sáng tạo (xem TĐ. Laudatosi', 69.239). Nhận biết chân lý này và tạ ơn vì những mối dây liên kết mật thiết của sự hiệp thông phổ quát của chúng ta với mọi người và với mọi thụ tạo, sẽ làm nảy sinh "một sự chăm sóc quảng đại và thật dịu dàng" (ibid., 220). Nó cũng giúp chúng ta nhận ra Chúa Kitô đang hiện diện trong những anh chị em nghèo khó và đau khổ của chúng ta, để gặp gỡ họ và lắng nghe tiếng kêu của họ và tiếng kêu của trái đất đang vang vọng (x.ibid., 49).
Sự bình thường mà chúng ta được mời gọi đến chính là Nước Thiên Chúa
Đức Thánh Cha nói tiếp: Được đánh động nội tâm bởi những tiếng kêu này đòi hỏi nơi chúng ta có cách hành xử khác (x. ibid., 53), chúng ta sẽ có thể đóng góp vào việc hàn gắn các mối quan hệ bằng những ân sủng và khả năng của chúng ta (x. ibid., 19). Chúng ta sẽ có thể tái tạo xã hội và không quay trở lại cái gọi là "sự bình thường", bởi vì sự bình thường này đã bị nhiễm bệnh bởi những bất công, bất bình đẳng và suy thoái môi trường. Sự bình thường mà chúng ta được mời gọi chính là Nước Thiên Chúa, nơi “người mù tìm lại được thị giác, người què đi được, người phong cùi được sạch bệnh, người điếc được nghe, người chết sống lại, người nghèo được loan báo Tin Mừng” (Mt 11,5 ). Và không ai giả vờ ngây ngô nhìn đi chỗ khác.
Đây là những gì chúng ta cần làm, để thay đổi. Trong sự bình thường của Nước Thiên Chúa, mọi người nhận được thức ăn và dư đầy, các tổ chức xã hội dựa trên sự đóng góp, chia sẻ và phân phối, chứ không dựa trên sở hữu, loại trừ và tích lũy (x. Mt 14, 13-21). Hành động giúp cho một xã hội, một gia đình, một khu phố, một thành phố, mọi người cùng thăng tiến, đó là trao tặng chính mình, là cho, không phải là một việc bố thí mà là trao tặng chính mình từ tâm lòng. Một cử chỉ loại bỏ tích ích kỷ và lo lắng chiếm hữu. Nhưng cách làm của Ki-tô hữu không phải là cách máy móc: đó là cách của con người.
Loại virus gây nên vết thương thể lý, xã hội và tinh thần
Một loại virus nhỏ tiếp tục gây ra những vết thương sâu sắc và làm lộ ra những tổn thương về thể lý, xã hội và tinh thần của chúng ta. Nó đã vạch trần sự bất bình đẳng to lớn đang ngự trị trên thế giới: bất bình đẳng về cơ hội, của cải, chăm sóc sức khỏe, công nghệ, giáo dục: hàng triệu trẻ em không thể đến trường. v.v. Những bất công này không phải tự nhiên mà có, cũng không thể không tránh khỏi. Chúng do con người tạo nên, chúng đến từ một mô hình tăng trưởng tách rời những giá trị sâu sắc nhất. Sự lãng phí thức ăn dư thừa: với sự lãng phí đó người ta có thể nuôi sống tất cả mọi người. Và điều này khiến nhiều người mất hy vọng và làm gia tăng sự bất ổn và lo lắng.
Máy móc không tạo nên được sự dịu dàng - dấu hiệu sự hiện diện của Chúa
Đức Thánh Cha nhắn nhủ: Chúng ta đừng để mình bị khuất phục bởi sự ích kỷ, "bởi nỗi lo chiếm hữu". Chúng ta không thể thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng một cách "máy móc": trí tuệ nhân tạo quan trọng nhưng ngay cả những phương tiện tinh vi nhất cũng không thể làm được việc nuôi dưỡng sự dịu dàng, đó là "tín hiệu về sự hiện diện của Chúa Giêsu". Cuộc khủng hoảng, không chỉ về sức khỏe, và hậu quả của nó đòi hỏi một phương pháp chữa trị toàn diện, có khả năng tiêu diệt hiệu quả virus corona và cả nhiều tệ nạn đang ảnh hưởng đến thế giới. Đặc biệt, Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng mô hình kinh tế hiện nay, trên cơ sở phát triển không công bằng, không thể giúp các dân tộc thoát khỏi đại dịch. Nó đã không và sẽ không, ngay cả khi một số tiên tri giả tiếp tục hứa hẹn "hiệu ứng dây chuyền từ trên đổ xuống", điều sẽ không bao giờ đến[2].
Một xã hội liên đới và công bằng có khả năng chống lại virus bất công
Đức Thánh Cha kêu gọi: Chúng ta phải khẩn trương làm việc để đưa ra các chính sách tốt, thiết kế các hệ thống tổ chức xã hội trong đó ưu tiên cho sự tham gia, chăm sóc và quảng đại, thay vì thờ ơ, bóc lột và các lợi ích đặc biệt. Một xã hội liên đới và công bằng là một xã hội lành mạnh hơn. Một xã hội có sự tham gia - nơi mà "những người cuối cùng" được quan tâm như "những người đầu" - củng cố sự hiệp thông. Một xã hội nơi sự đa dạng được tôn trọng sẽ có khả năng mạnh hơn nhiều để chống lại bất kỳ loại virus nào.
Lan truyền tình yêu và hy vọng lan khắp hoàn cầu
Cuối cùng, Đức Thánh Cha phó thác hành trình chữa lành này dưới sự bảo vệ của Đức Trinh Nữ Maria, Đức Mẹ của Sức Khỏe. Xin Mẹ, Đấng đã cưu mang Chúa Giêsu trong lòng, giúp chúng ta vững tin. Được soi sáng bởi Chúa Thánh Thần, chúng ta sẽ có thể cùng nhau làm việc cho Vương quốc mà Chúa Kitô đã thiết lập trên thế giới này bằng cách đến giữa chúng ta. Một Vương quốc của ánh sáng giữa bóng tối, của công lý giữa bao nhiêu xúc phạm, của vui sướng giữa bao đau thương, của chữa lành và cứu rỗi giữa bệnh tật và cái chết. Chúng ta hãy "làm lan truyền" tình yêu và đưa niềm hy vọng lan khắp hoàn cầu dưới ánh sáng đức tin.
[1] BIỂN ĐỨC XVI, Bài giảng khai mạc sứ vụ Phê-rô (24/04/2005); x. Laudato Si’, 65.
[2] Trickle-down effect
