Khi tôi đặt bút viết những dòng này thì kim đồng hồ thời gian đã chỉ sang những ngày của tháng 01 năm 2017. Ngoài kia, bầu khí Xuân Đinh Dậu sau đợt mưa rét cuối năm đang bừng sáng lên với ánh nắng ấm áp và hương xuân lan tỏa khắp mọi miền quê với bao loài hoa khoe sắc muôn màu. Cả đất, cả trời và tâm hồn con người dồn lại tô điểm cho mùa xuân. Đặc biệt với người Kitô hữu, đón xuân không chỉ với niềm vui chung trong truyền thống dân tộc mà còn cảm tạ bao hồng ân Thiên Chúa đã ban cho chúng ta trong năm qua và đón nhận những gì Ngài ban trong năm mới này. Phần tôi, lẽ ra tôi phải viết những điều này theo như tiêu đề đã đặt ra vào thời điểm cuối của năm Dương lịch 2016 mới phải lẽ, song cũng do điều kiện này nọ của bản thân mà chưa thực hiện được. Mặt khác, tôi lại có suy nghĩ rằng: người Phương Đông, nhất là người Việt Nam chúng ta, thường có thói quen “tổng kết” công việc làm ăn vào dịp cuối năm Âm lịch, phần vì gia đình, làng xóm, người thân có điều kiện sum họp đón Tết cổ truyền, phần vì mỗi người có thời gian suy ngẫm, kiểm nghiệm bản thân cũng như nhìn nhận lại những vấn đề xã hội có liên quan hoặc hoài niệm về những gì mình đã trải nghiệm. Chính vì thế, mặc dù muộn mằn, tôi đã dành quỹ thời gian nghỉ Tết để ghi lại những dòng cảm xúc chân thành của mình để nói về giáo xứ, giáo họ, quê hương Nỗ Lực, nơi chôn rau cắt rốn của tôi, âu là bạn đọc cũng cảm thông phần nào.
Cách đây ít ngày, trong buổi tiệc Tất niên tiễn năm cũ Bính Thân, mừng xuân mới Đinh Dậu do Cha Quản xứ Giuse Lê Ngọc Nghi, Hội đồng Giáo xứ (HĐGX) và Ban hành giáo (BHG) Giáo họ Nỗ Lực tổ chức, tôi gặp ông Thư ký HĐGX và xin ông Bản tổng kết cuối năm để có tư liệu viết bài. Ông tuơi cười nói với tôi: “Văn vẻ” của tác giả thế nào thì tùy, nhưng về số liệu thì phải thật chính xác nhé. Với Chúa thì mọi điều phải thật thà, chớ nói “vống” lên để tạo khâu “oai” cho xứ, họ mình đấy!” Tôi vui vẻ trả lời: “Ông yên tâm, Ban Truyền thông chúng tôi đã được các đấng Bề trên quán triệt vấn đề này rồi. Chỉ có điều chắc chắn bài viết nếu được Ban biên tập duyệt sẽ muộn so với thời điểm tổng kết năm thì mong thông cảm cho nhau thôi!”
Về nhà, tôi đã đọc đi đọc lại “Bản tổng kết công tác mục vụ giáo dân Giáo xứ Nỗ Lực năm 2016 và phương hướng năm 2017” của HĐGX và thấy đây là một văn bản có sự đầu tư công phu, có trách nhiệm cao của Ban Điều hành giáo xứ và sự chỉ đạo, kiểm định sát sao của Cha Quản xứ Giuse mặc dù cha về nhận nhiệm sở mới được nửa năm (02/06/2016). Qua nghiên cứu Bản tổng kết, tôi nuôi hy vọng dựng lại một “Bức tranh toàn cảnh” của một năm, trong đó phải cố gắng nêu lên được những “điểm nhấn” cơ bản về giáo xứ mình. Mong muốn là vậy nhưng đâu phải là chuyện dễ dàng trong văn chương!
Năm 2016, Năm Thánh Lòng thương xót là một sự kiện đặc biệt của thiên niên kỷ mới của Giáo hội Hoàn vũ đã đem đến cho thế giới nói chung và người công giáo nói riêng hồng ân cao cả của Thiên Chúa và cơ hội để con người đón nhận tình thương bao la của Người và chạy đến với Người. Trong niềm hân hoan đó, người dân Giáo xứ Nỗ Lực đã cố gắng mang hết sức lực của con tim, khối óc và bàn tay lao động để xây dựng, phấn đấu có một đời sống Đức tin vững vàng, mạnh mẽ và thăng tiến. Trong điều kiện xã hội có nhiều biến động, nhất là ảnh hưởng của các mặt trái về lối sống đạo đức, tệ nạn xã hội tràn lan...thì việc duy trì, bồi dưỡng Giáo lý Đức tin cho giới trẻ là một điều cấp bách và cần thiết hơn bao giờ hết. Vì vậy, cha quản xứ và HĐGX đã dành sự ưu tiên, tập trung chỉ đạo công việc này một cách thấu đáo bằng việc tổ chức đội ngũ Giáo lý viên (GLV) và các lớp học Giáo lý thuộc các độ tuổi khác nhau từ cấp I đến cấp III. Hiện nay giáo xứ có 49 thầy, cô GLV phụ trách 32 lớp học với trên 500 em học sinh. Việc bố trí thời gian, lịch học trong tuần, trong tháng được bố trí một cách hợp lý, phù hợp với hoàn cảnh cụ thể để các em vừa có điều kiện học tập văn hóa, trau dồi kiến thức xã hội vừa có điều kiện học giáo lý Đức tin. Đặc biệt, trong các ngày lễ thứ 7, Chủ nhật, các ngày lễ lớn, cha xứ thường xuyên động viên các bậc phụ huynh nhắc nhở, theo sát, đồng thời đề ra cách quản lý con em mình trong hoạt động này. Vì thế, số lượng và chất lượng học giáo lý ngày càng được mở rộng và nâng cao. Nhờ học giáo lý mà trong năm 2016, toàn giáo xứ đã có 167 em được xưng tội rước lễ lần đầu, 109 em lãnh nhận Bí tích Thêm sức, 54 em thi và được cấp Chứng chỉ Giáo lý cấp III. Hàng tuần, vào tối thứ 5 và thứ 7, cha xứ đều dâng lễ cầu nguyện cho Thiếu nhi và Giới trẻ. Trong các buổi lễ này, các em thiếu nhi và các bạn trẻ đều được tham gia công việc phụng tự, lắng nghe lời Chúa qua lời giảng lễ của cha chủ sự và sự hiệp thông của cộng đoàn. Trong tháng 5, nhà thờ giáo xứ, giáo họ đều vang lên những khúc nhạc, tiếng ca của đoàn em nhỏ ngợi ca Đức Mẹ và thành kính dâng lên Người những đóa hoa tươi thắm nhất. Có thể nói, việc trang bị cho lớp trẻ về kiến thức và tinh thần Đức tin là nền tảng cơ bản để các em có đầy đủ hành trang trên con đường đi theo Chúa và đồng hành cùng Giáo hội Chúa. Bên cạnh việc học Giáo lý, hoạt động khuyến học dành cho thế hệ trẻ cũng luôn được quan tâm với quan điểm người công giáo ngày nay cần phải nắm bắt, hiểu biết các kiến thức về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội để biến nó trở thành công cụ, thành phương tiện giúp ích cho xã hội, cho bản thân và minh chứng cho sự hiện diện và quyền năng của Đấng tối cao là Thiên Chúa. Vì vậy, từ nhiều năm nay, Ban phụ trách Hội khuyến học của HĐGX đã kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh tích cực động viên con em mình học giỏi, vượt khó đi lên trong mọi hoàn cảnh và kịp thời tuyên dương khen thưởng những em đạt thành tích cao. Trước ngày khai giảng năm học mới 2016 – 2017, tại buổi lễ trọng mừng Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời (15/8), cha xứ và HĐGX đã long trọng tuyên dương khen thưởng 169 em đạt học sinh giỏi năm học 2015 -2016 và 08 em thi đỗ Đại học trong niềm vui và những tràng pháo tay vang dội khắp quảng trường. Số tiền thưởng tuy khiêm tốn (chỉ trên 4 triệu đồng) nhưng là món quà vô giá về tinh thần đối với thế hệ trẻ đang cố gắng vươn lên tiếp nối truyền thống cha ông.
Duy trì nền nếp của giáo xứ về việc ôn luyện, thi kinh nguyện, giáo lý, kinh thánh vào mùa Chay Thánh, HĐGX đã lên kế hoạch cụ thể, phát động phong trào sớm để các giáo họ đủ thời gian chuẩn bị. Vì thế, toàn giáo xứ đã tổ chức được 110 lớp thi, 77 gia đình dự thi với số thành viên tham gia là 936 người đạt chất lượng tốt. Đây là một hoạt động thu hút nhiều đối tượng thuộc nhiều lứa tuổi tham gia. Với tinh thần nhiệt tình, thi đua lành mạnh, ngày thi giáo lý, kinh bổn đã trở thành ngày hội thánh thiện của đông đảo bà con giáo dân. Phương thức tổ chức, điều hành linh hoạt, công bằng, khách quan; lấy tinh thần xây dựng, khuyến khích, động viên là chính, nhất là với các giáo họ mới tái lập, giáo dân ít nên kết quả các nội dung thi đều đạt chất lượng cao. Trong ngày lễ Phục sinh, cha quản xứ và HĐGX đã long trọng tuyên dương và trao phần thưởng cho các đơn vị xuất sắc và quà tặng cho tất cả các đơn vị tham gia.
“Năm Thánh Lòng thương xót” là năm Giáo hội mở kho thiêng liêng mời gọi tất cả giáo hữu tới lãnh nhận. Để tận hưởng hồng ân đặc biệt này, các giáo họ, hội đoàn trong giáo xứ đã nô nức tổ chức nhiều cuộc hành hương, không chỉ tới bốn đại điểm hành hương trong giáo phận (Nhà thờ Chính tòa, nhà thờ Hà Thạch, nhà thờ Sa Pa, nhà thờ Hòa Bình) mà còn nhiều thánh đường thuộc các giáo phận khác trên cả nước. Những cuộc hành hương này đã mang lại thật nhiều ơn ích cho mỗi người. Ai cũng thấy mình như được gần Chúa hơn, được tâm tình với Chúa nhiều hơn. Hầu hết giáo dân trong xứ đều thực hiện việc giữ Ngày Chúa nhật theo quy định. Vào lúc 21g00 thường ngày, các thánh đường trong giáo xứ đều ngân lên những hồi chuông nhắc nhớ các gia đình tập trung đọc kinh cầu nguyện xin ơn Chúa. Đặc biệt trong các ngày lễ trọng, lễ quan thầy đã thực sự trở thành những ngày hội lớn của toàn thể bà con giáo dân. Ngoài việc chuẩn bị tâm hồn trong sáng đón mừng Chúa, mỗi giáo dân nơi đây còn tích cực tham gia nhiều công việc làm sáng danh Chúa, làm đẹp cho giáo xứ, giáo họ như: trang trí thánh đường, hang đá, kiệu hoa, kiệu tượng, bàn thờ gia đình, đường làng, ngõ xóm... Đặc biệt, vào dịp Lễ Giáng sinh 2016, nhà thờ Giáo xứ Nỗ Lực thực sự đã trở thành trung tâm hành hương, ngày hội hòa bình, thánh thiện, hân hoan, trang trọng, rực rỡ ánh sáng và tràn đầy hương sắc không chỉ với bà con giáo dân mà còn với bao người dân của thành phố Việt Trì – Thành phố Ngã ba sông, quê hương Đất Tổ tới đây để dâng lễ, chiêm ngắm Đấng cứu chuộc muôn dân xuống thế làm người. Có lẽ phải dành một bài viết riêng mới có thể mô tả hết bầu khí vô cùng sinh động, hấp dẫn, ấn tượng sâu xa của dịp lễ này. Tiếp theo là công trình xây dựng nhà thờ giáo họ Hợp Lực (giáo họ vừa được Bề trên Giáo phận cho tách ra từ Giáo họ Nỗ Lực), ngày 24.05.2016, Đức cha Gioan Maria Vũ Tất– Giám mục Giáo phận Hưng Hóa đã long trọng dâng lễ tạ ơn khánh thành nhà thờ Giáo họ Vĩnh Lại sau hơn 10 tháng khởi công. Trên tấm bản đồ giáo phận, giáo xứ lại mọc lên một ngôi thánh đường thờ phượng Chúa, nâng số nhà thờ trong giáo xứ lên 07/ 10 giáo họ. Ơn Chúa thật kỳ diệu biết bao!
Tục ngữ, ca dao Việt Nam có nhiều câu mang tính triết lý nhân văn vô cùng sâu sắc như: “Thương người như thể thương thân”; “Lá lành đùm lá rách”; “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”... Đó cũng là tinh thần của lời Chúa Giêsu đã dạy bảo con người qua Kinh Thánh cũng như qua những bài kinh chúng ta thường ngắm nguyện hàng ngày. Thực hiện tinh thần “tương thân tương ái” ấy, người giáo dân Nỗ Lực đã luôn dành tình cảm, vật chất cho những ai đang gặp phải hoàn cảnh khó khăn: đau ốm, tật nguyền, cô đơn không nơi nương tựa...bằng nhiều việc làm bác ái. Hàng năm, hưởng ứng lời kêu gọi của cha quản xứ, mỗi gia đình trong các giáo họ đều tự nguyện đóng góp vào quỹ từ thiện bác ái theo mức chung quy định. Tất cả các Hội đoàn trong giáo xứ đều dành riêng khoản kinh phí nhất định cho công tác này. Ngoài ra, rất nhiều nhà hảo tâm, bằng tấm lòng “kính Chúa, yêu người” đã rất quan tâm ủng hộ Quỹ bác ái này. Vào dịp Tết Nguyên Đán, cha quản xứ thân hành tới tận Bệnh viện thăm hỏi, động viên, trao quà Tết cho nhiều bệnh nhân. Đối với những gia đình có người thân ốm đau nặng, cha xứ, quý Dì Dòng Mến Thánh Giá, đại diện các Hội đoàn đều tới an ủi, chia sẻ và khi qua đời đều thực hiện đầy đủ các nghi thức với người quá cố. Trong năm qua, kinh phí tài chính chi cho công việc bác ái lên tới gần 430 triệu đồng, một con số không nhỏ trong hoạt động mục vụ giáo dân, song vẫn còn ở mức khiêm tốn so với nhiều giáo xứ trong giáo phận nhà. Tuy nhiên, vấn đề là ở chỗ: Tình thương yêu bác ái, khoan dung của cha xứ và cộng đoàn giáo dân đã như một mối dây liên kết, gắn bó keo sơn giữa con người với Thiên Chúa, trở thành một trong những động lực mạnh mẽ giữ gìn và mở mang Nước Chúa, giới thiệu Chúa với những ai còn chưa biết đến với Người.
Một năm đã qua đi với bao sự kiện mà tác giả bài này chưa thể nói hết, những điều mà cộng đoàn giáo xứ đã làm được và chưa làm được, song tất cả đều nằm trong sự quan phòng của Chúa như lời Chúa trong Kinh Thấnh đã chép rằng “Không có Thầy thì các con chẳng làm được việc gì”!
Với niềm hân hoan đón Xuân mới trong hồng ân Thiên Chúa và niềm tin mãnh liệt vào sự quan phòng của Chúa, cộng đồng Giáo xứ Nỗ Lực nguyện làm hết sức mình để khắc phục những hạn chế, yếu kém của năm cũ, phấn đấu năm mới 2017 này thực hiện tốt phương hướng đã đề ra trong đời sống Đức tin, cũng như tiếp tục xây dựng, tôn tạo và hoàn thiện những công trình thờ phượng Chúa mà tương lai đang mở ra ở các giáo họ: Sơn Vi, Hợp Lực, Bản Nguyên...
Đón chào Đinh Dậu, một Mùa Xuân mới tràn đầy sức sống và niềm vui Chúa ban cho mọi vật, mọi loài, và để khép lại bài viết này, tôi xin mạn phép độc giả chép lại bài “
Tình Xuân trong Chúa”, viết tại bữa tiệc Tất niên Bính Thân, đã đăng tải trên mạng giáo phận, chuyên mục Văn hóa – Thơ ca để nói lên chút tâm tình của mình:
