“Một vì sao xuất hiện từ Giacóp, một phủ việt chỗi dậy từ Israel”.
Kính thưa Anh Chị em,
Không thể tin được những gì chúng ta đọc thấy trong phụng vụ Lời Chúa hôm nay. Thay vì nguyền rủa và chúc dữ dân Chúa theo lệnh vua, Balaam, phù thuỷ ngoại giáo lại ngợi khen và chúc lành dân Người; thay vì trả lời câu hỏi của các kỳ mục, “Ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy?”, Chúa Giêsu đặt một câu hỏi như ‘một khởi điểm tốt’, buộc họ chọn lựa để tin nhận Ngài.
Sách Dân Số thuật lại câu chuyện kỳ thú của thầy pháp Balaam, từ chỗ ông bị sứ thần Thiên Chúa cản đường đến việc ông phải tuyên sấm lời của Thiên Chúa đặt trên môi miệng ông. Thần khí Chúa buộc ông nói; lạ lùng hơn, dẫu là một lương dân, ông lại tiên báo về một ngôi sao nhà đạo, một chồi lộc thông minh kiệt xuất sẽ đến từ dòng dõi Israel; và đây là ‘một khởi điểm tốt’ cho dân Chúa, “Một vì sao xuất hiện từ Giacóp, một phủ việt chỗi dậy từ Israel”.
Lời sấm ấy đã nên hiện thực nơi chồi non Đavít, ngôi sao từ cội Giessê là chính Chúa Giêsu. Tin Mừng hôm nay tường thuật những gì xảy ra sau khi Ngài đuổi những người buôn bán ra khỏi đền thờ; các kỳ mục và kinh sư đến chất vấn Ngài, “Ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy?”. Thật tuyệt vời, Chúa Giêsu điềm tĩnh trả lời, dẫu lúc ấy, mặt Ngài đang nóng ran và tay Ngài hãy còn run với những sợi dây da; Ngài không nao núng, chẳng bồn chồn, nhưng nhân cơ hội này, Ngài muốn mặc khải cho các nhà lãnh đạo tôn giáo biết Ngài là ai, Ngài đưa họ đến chỗ phải chọn lựa. Bởi thế, thay vì trả lời, Ngài lại hỏi, “Phép lạ của Gioan bởi đâu mà có, bởi trời hay bởi người ta?”. Đặt câu hỏi này, Ngài không chạy trốn vấn đề, nhưng muốn nó trở thành ‘một khởi điểm tốt’ cho những ai thành tâm nhìn nhận Gioan là người được Thiên Chúa sai đến và may ra, họ nhận biết Ngài; bởi lẽ, Ngài biết, nhận định đúng đắn của họ về Gioan buộc họ nhìn nhận chân xác về Ngài; ủng hộ Gioan, họ sẽ ủng hộ Ngài; chống lại Gioan, họ sẽ chống lại Ngài, Đấng Gioan tiền hô.
Cho nên, đằng sau cái nửa bỡn nửa thực khôn khéo nhưng bất ngờ vốn như một ‘một khởi điểm tốt’ ấy, Chúa Giêsu đã hình thành cho họ một loạt câu hỏi kéo theo căn bản hơn, quyết định hơn, ‘Các ông tự hào là những người thông kim bác cổ Thánh Kinh, vậy thì Gioan Tẩy Giả không phải là tiếng kêu trong hoang địa, dọn đường Chúa, mà Isaia và các ngôn sứ báo trước sao?’; ‘Những lời này sẽ có ý nghĩa gì? ‘Phần ngươi, hỡi Bêlem Épratha, ngươi nhỏ nhất trong các thị tộc Giuđa, nhưng từ nơi ngươi, sẽ xuất hiện một vị có sứ mạng thống lãnh Israel, dân Ta’’; ‘Tôi không phải là ngôi sao mọc lên từ nhà Giacob, phủ việt trỗi dậy từ cội Israel như lời sấm của Balaam hoặc của Isaia sao?’; ‘Vậy thì ai sẽ là người tôi trung mà Thiên Chúa sai đến?’; ‘Các ông nghĩ, tôi là ai?’; ‘Tôi không phải là Đấng đến từ Thiên Chúa sao?’; ‘Tại sao các ông không tin?’.
Nhiều người bảo Chúa Giêsu quá lý sự; nhưng Ngài lý sự để làm gì, tại sao Ngài phải lý sự? Đâu phải ai cũng có thể lý sự, cũng như đâu phải, người ta cần lý sự với bất cứ ai… Chúa Giêsu lý sự không phải để hơn thua, nhưng cốt để giúp những kẻ chất vấn Ngài nhận ra chân lý; với Ngài, đó là ‘một khởi điểm tốt’. Đây là một đường lối sư phạm tài tình vốn chỉ có thể xuất phát từ một đời sống cầu nguyện, nhiệm hiệp với Chúa Cha; cũng là sự khôn ngoan của Thánh Thần vốn phát xuất từ một lòng thương xót sâu sắc đối với những ai cố chấp cứng lòng. Qua đó, một lần nữa, lòng xót thương của Chúa Giêsu được thể hiện, Ngài muốn cứu cả những kẻ chống báng Ngài.
Anh Chị em,
Ai là người tôi trung được Thiên Chúa sai đến? Gioan Thánh Giá hôm nay Giáo Hội kính nhớ như là người tôi trung được Thiên Chúa sai đến giữa thế kỷ 16 để cứu lấy nhà Kín Carmel. Như Balaam xưa, thay vì nguyền rủa anh em trong Dòng vốn đã hành hạ mình thì thánh nhân lại xin cho được ‘không ngày nào mà không phải chịu đau đớn, không có thập giá’; vì tình yêu đối với Chúa Giêsu, thập giá trở thành nguồn vui và niềm say mê của ngài; như Chúa Giêsu, Gioan Thánh Giá đã dùng thập giá đời mình để cải tổ tinh thần nhà Dòng bằng những đau đớn thể xác, tâm thần do chính anh em mình. Thánh giá và sự khổ đau đã trở thành ‘một khởi điểm tốt’ cho thánh nhân.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, trong mọi biến cố cuộc đời, xin cho con nhận ra sứ điệp Chúa muốn gửi đến cho con; vì với Chúa, tất cả có thể là một ‘một khởi điểm tốt’ cho con mà qua đó, Chúa sẽ giải thoát con khỏi gông cùm tội lỗi và mọi thứ hư ảo”, Amen.
