Vào khoảng năm 1672 - 1680, có mấy gia đình họ Phan là người Công giáo lên đây đầu tiên, thấy đất vùng này rộng rãi hoang vu mà người Xá Cẩu thì ít, liền ở lại làm ăn dựng nghiệp.
Từ năm 1680 - 1790, các dòng họ khác (người Công giáo) cũng chạy giặc nhà Thanh kéo lên cư trú, đánh đuổi người Xá Cẩu đi, chiếm tất cả đất đai, lập làng gọi là làng Trại Xá. Và họ đã thành lập họ đạo, thuộc Giáo xứ Yên Tập.
Qua các lần đổi tên từ Trại Xá, thành Làng Mận, rồi từ Làng Mận thành Trần Xá, rồi từ Trần Xá thành Tệ Xá. Năm 1888, ông Hoàng Hoa Kiều bắt đổi tên là Tạ Xá như ngày nay.
Mãi đến năm 1939, Bề trên Giáo phận tách phiên xứ Tạ xá ra khỏi Yên Tập.
Năm 2007, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương đã nâng phiên xứ Tạ Xá lên hàng Giáo xứ. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
4. Các linh mục phục vụ theo dòng lịch sử: Tạ Xá trước đây thuộc Giáo xứ Yên Tập, nên các cha coi sóc Giáo xứ Yên Tập cũng coi sóc Tạ xá. Từ năm 2002 đến 2013 cha Phaolô Lưu Ngọc Lâm (cha phó) ở Tạ Xá. Từ đầu năm 2013 đến tháng 06/2020, cha Giuse Chu Văn Khương coi sóc. Từ tháng 07/2020, cha Phaolô Nguyễn Quốc Anh. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
5. Các Giáo họ, Giáo điểm chia tách thời Cha Cố Đông: › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
Ngày 15/04/1989, cha Giuse Nguyễn Văn Đông đã xin phép Bề trên Giáo phận cho tách các Giáo họ, Giáo điểm và nhận thánh quan thầy như sau: › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
Quan thầy: Thánh Gioan Tông đồ (27/12). 6.Thành lập các Chuẩn xứ › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
Ngày 14/09/2019, đánh dấu một bước ngoặt lịch sử cho Giáo xứ Tạ Xá, đó là việc Đức Cha Gioan Maria Vũ Tất, Giám mục Chính tòa Giáo phận Hưng Hóa đã cho tách Giáo xứ Tạ Xá để thành lập các Chuẩn xứ như sau: › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
6.1. Giáo xứ Tạ Xá (hiện nay): Gồm các Giáo họ: Tự Do (Giáo họ nhà xứ); Đoàn Kết (có nhà nguyện 7 gian rộng 8m, mái lợp tôn), Dân Chủ (có một nhà nguyện nhỏ, đã xuống cấp trầm trọng). Tổng số nhân danh 2.286. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
6.2. Chuẩn xứ Đồng Huệ: Gồm các họ: Đồng Huệ (Giáo họ nhà xứ), Đồng Tiến và Đồng Mười. Tổng số nhân danh 1872. Hiện có nhà nguyện tạm thời, cột tre mái lá. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
6.3. Chuẩn xứ Giáp Liên: Gồm các Giáo họ: Giáp Xuân (Giáo họ nhà xứ), Liên Minh (hiện có nhà nguyện dài 7 gian rộng 8m mái lợp tôn) và Giáp Sơn. Tổng số nhân danh 2169. Hiện đã có nhà nguyện 5 gian. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
6.4. Chuẩn xứ Phú An: Gồm các Giáo họ: Phú Yên, An Thịnh và Yên Phú. Tổng số nhân danh 1468. Hiện đã có nhà nguyện dài 9 gian rộng 10m. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ
6.5. Chuẩn xứ Phú Cường: Gồm các Giáo họ và Giáo điểm: Đồng Quân, Sân Mắn, Gò Thiều và Bãi Mỡ. Tổng số nhân danh 1133. Hiện giờ tổng diện tích đất có khoảng 10.000m2, có nhà nguyện dài 9 gian kèo sắt mái lợp tôn, rộng 8m, đã được Đức Cha Gioan Maria Vũ Tất làm phép Chủ Nhật, ngày 25/11/2018. › Hạt TÂY BẮC PHÚ THỌ › Xứ TẠ XÁ