Tông huấn Amoris Laetitia chia sẻ với toàn thể Hội Thánh giáo huấn và khuyến dụ của Đức thánh cha Phanxicô về công tác mục vụ gia đình, và về những gì hôn nhân và gia đình được mời gọi trong thời điểm này của lịch sử.
1. Tông huấn là gì?
Tông huấn là một bài huấn dụ đặc biệt của Đức giáo hoàng nhằm truyền đạt nhận định của ngài về một vấn đề nào đó. Đức giáo hoàng thường dùng Tông huấn để công bố những kết luận ngài có được sau khi xem xét những khuyến cáo của một Thượng Hội đồng Giám mục. Ngài cũng có thể dùng Tông huấn để khuyến dụ các tín hữu tiến sâu hơn vào đời sống làm môn đệ Chúa Kitô, chẳng hạn như Đức giáo hoàng Phanxicô đã dùng Tông huấn Evangelii Gaudium để công bố Tin Mừng trong thế giới ngày nay (24-11-2013).
2. Tông huấn Amoris Laetitia do đâu mà có?
Amoris Laetitia là kết quả của những suy tư trong cầu nguyện của Đức giáo hoàng Phanxicô về những cuộc thảo luận và những kết quả của hai Thượng Hội đồng Giám mục tổ chức tại Roma: một Thượng Hội đồng Ngoại thường năm 2014, và một Thượng Hội đồng Thường lệ năm 2015, cả hai đều có chủ đề về hôn nhân và gia đình. Tông huấn này muốn chia sẻ với toàn thể Hội Thánh giáo huấn và khuyến dụ của ngài về công tác mục vụ gia đình, và về những gì hôn nhân và gia đình được mời gọi trong thời điểm này của lịch sử.
3. Thượng Hội đồng Giám mục là gì?
Thượng Hội đồng Giám mục là một định chế thường trực của Hội thánh Công giáo, được Chân phúc Giáo hoàng Phaolô VI thiết lập năm 1965, không lâu sau khi bế mạc Công đồng Vatican II, để tiếp nối tinh thần của giám mục đoàn và sự hiệp thông đã có được tại Công đồng Vatican II. Thượng Hội đồng là một đại hội các giám mục trên toàn thế giới nhằm tham vấn cho Đức giáo hoàng về những vấn đề quan trọng Hội thánh đang trực diện bằng cách bảo vệ huấn giáo của Hội thánh và củng cố kỷ luật trong Hội thánh (xem website của Tòa thánh và Giáo luật, khoản 342).
4. Tông huấn Amoris Laetitia đề cập những vấn đề nào?
Amoris Laetitia đề cập đến rất nhiều vấn đề liên quan đến hôn nhân và đời sống gia đình, và chú trọng đặc biệt vào ơn gọi và sứ mệnh tình yêu của gia đình. Tông huấn nói về những sức mạnh và những ân huệ của gia đình, và những thách thức hiện thời các gia đình trên khắp thế giới đang phải đối mặt. Tông huấn khuyến khích các đôi vợ chồng, các gia đình, và các tác viên mục vụ hãy đồng hành và chăm lo cho các gia đình và những ai đang cần được Chúa thương xót và chữa lành. Điều này đòi hỏi ta phải biết suy nghĩ sâu xa về tình yêu và những gì tình yêu bao hàm trong thực tại hằng ngày của hôn nhân và đời sống gia đình.
5. Tên của Tông huấn này nghĩa là gì ?
Amoris Laetitia là từ ngữ la tinh hàm nghĩa “Niềm Vui của Tình Yêu”. Câu mở đầu nói: “Niềm Vui của Tình Yêu các gia đình trải nghiệm được cũng chính là niềm vui của Hội thánh” (s.1). Tông huấn muốn làm vọng lại xác tín của các Nghị phụ Thượng Hội đồng rằng gia đình Kitô hữu “quả thực là tin tốt lành” (s.1) và muốn giúp Hội thánh gần gũi với các gia đình trong mọi hoàn cảnh.
6. Ai nên đọc Tông huấn này?
Văn kiện này dành cho tất cả những ai quan tâm đến tương lai của gia đình. Tông huấn ngỏ lời với các giám mục, linh mục, phó tế, những người được thánh hiến, các đôi vợ chồng Kitô hữu và tất cả các Kitô hữu giáo dân. Cách riêng, các đôi vợ chồng được nhắc nhở về ơn gọi và sứ mệnh của mình qua Tông huấn này, và các gia đình có thể thấy Tông huấn này là nguồn cảm hứng liên tục.
7. Những nhà lãnh đạo Công giáo có thể sử dụng Tông huấn này như thế nào?
Amoris Laetitia sẽ là một kim chỉ nam giá trị cho tất cả những ai dấn thân vào tác vụ giúp các bạn trẻ phân định và chuẩn bị hôn nhân cũng như những đôi vợ chồng và các gia đình ở mọi giai đoạn của đời sống. Các vị lãnh đạo Công giáo cần phải dành mọi nỗ lực để nghiên cứu trọn vẹn Tông huấn này. Nhất là cần chú ý xem những nhận định sâu sắc của Đức giáo hoàng đã có thể làm cho tác vụ đặc thù này trở nên phong phú và sống động ra sao. Chính Đức giáo hoàng Phanxicô đã ân cần mời gọi chúng ta đọc tông huấn này một cách kiên nhẫn và cẩn thận, với hy vọng “khi đọc văn kiện này, tất cả sẽ cảm nhận mình được mời gọi biết yêu mến và quý trọng đời sống gia đình…” (s.7).
8. Đức giáo hoàng Phanxicô bộc lộ mối quan tâm của ngài đối với các gia đình như thế nào trong triều đại của ngài?
Đức giáo hoàng Phanxicô đã tỏ lòng yêu mến đối với hôn nhân và các gia đình bằng nhiều cách. Ngay trong năm đầu tiên của triều đại giáo hoàng của ngài, ngài đã triệu tập hai khóa họp khoáng đại Thượng Hội đồng Giám mục liên tiếp về gia đình. Ngài đã dành các buổi tiếp kiến hằng tuần suốt hơn một năm để ban những huấn dụ về các chủ đề liên quan đến hôn nhân và gia đình, và ngài đã nêu lên những chứng từ sôi nổi hấp dẫn về vẻ đẹp trong kế hoạch của Thiên Chúa về gia đình trong kỳ Đại hội Thế giới các Gia đình tại Philadelphia. Ngài cũng tôn phong Đức Gioan Phaolô II – mà ngài xưng tụng là “vị giáo hoàng của gia đình” lên bậc hiển thánh.
9. Còn những văn kiện chủ yếu nào khác nữa của Hội thánh về hôn nhân và gia đình?
Như Đức giáo hoàng Phanxicô đã trình bày trong chương ba, Amoris Laetitia khai triển tiếp theo một kho tàng giáo huấn phong phú của Hội thánh về hôn nhân và gia đình. Tông huấn này là một văn kiện song hành và bổ túc cho văn kiện Familiaris Consortio (Về Vai trò của Gia đình Kitô hữu trong Thế giới Ngày nay), do Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II ban hành sau Thượng Hội đồng Giám mục về gia đình họp trong năm 1980, đã là viên đá thử vàng cho mục vụ chăm sóc hôn nhân và đời sống gia đình từ khi được phổ biến. Đức Gioan Phaolô II còn cống hiến cho Hội thánh một văn kiện khác nữa cho các gia đình trong năm 1994, tên là “Thư gửi các Gia đình”, và các bài giáo lý của ngài về tình yêu con người, thường được gọi là “thần học thân xác”, cũng đã làm cho việc chiêm nghiệm của Hội thánh về hôn nhân và đời sống gia đình ngày nay được trở nên thực sự phong phú. Tất cả những công trình này được trích dẫn ở nhiều điểm khác nhau trong Amoris Laetitia. Những văn kiện then chốt khác, cũng đã được trích dẫn, bao gồm cả Hiến chế Mục vụ Gaudium et Spes của Công đồng Vatican II (Về Hội thánh trong Thế giới Ngày nay), Thông điệp Humanae Vitae (Về Sự Sống Con Người) của Chân phúc Giáo hoàng Phaolô VI, và Thông điệp Deus Caritas Est (Thiên Chúa là Tình yêu) của Đức nguyên giáo hoàng Bênêđictô XVI.
10. Làm thế nào để tôi có được bản Tông huấn Amoris Laetitia?
Có thể liên hệ mua Tông huấn Amoris Laetitia - Niềm Vui của Tình Yêu, bản dịch tiếng Việt do Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam thực hiện và xuất bản tại Văn phòng HĐGM số 72/12 Trần Quốc Toản Q.3 Tp. HCM, kể từ ngày 20 tháng 7 năm 2016. Cũng có thể tìm đọc toàn văn Tông huấn này sẽ được đăng tải trên trang mạng của HĐGM Việt Nam. Bản tiếng Anh, Pháp, Ý, Tây Ban Nha… của Tông huấn Amoris Laetitia có thể tham khảo trên trang mạng của Toà Thánh: www.vatican.va.
