- Trọng kính Đức Tổng Giuse Vũ Văn Thiên, Tổng Giám mục Giáo tỉnh Hà Nội,
- Trọng kính Đức Hồng Y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, nguyên Tổng Giám mục Giáo tỉnh Hà Nội,
- Trọng kính Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Viên Tân Giám Quản Tông Tòa gp Hưng Hóa,
- Trọng kính quý Đức Cha đang hiện diện;
- Kính thưa quý Cha Tổng đại diện, quý Cha Giám đốc các Đại chủng viện, quý cha giáo,
- Kính thưa quý Cha đồng tế,
- Kính thưa Quý Khách, Quý tu sĩ nam nữ, chủng sinh, và toàn thể Quý Ông Bà , anh chị em trong cộng đoàn, đang tham dự Thánh lễ trực tiếp hoặc tham dự Thánh lễ trực tuyến từ xa qua kênh truyền thông của giáo phận Hưng Hóa,
Trước hết, con xin dâng lời tạ ơn Thiên Chúa và tỏ bày lòng tri ân Đức Thánh Cha Phanxicô, Đức Hồng Y Luis Antonio Tagle, Tổng Trưởng Bộ Loan Báo Tin Mừng cho các dân tộc, Đức Tổng giám mục Marek Zalewski, Đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam, đã thương chấp thuận đơn con xin từ nhiệm sứ vụ Giám mục Chính tòa Giáo phận Hưng Hóa, và sớm lo liệu ngay cho Hưng Hóa được Đức Cha Phêrô tiếp nhận sứ vụ Giám mục Giám Quản Tông Tòa.
Con xin chân thành cảm ơn Đức Hồng Y Phêrô, Quý Đức Cha, Quý Cha, Quý Khách cùng tất cả mọi người đã ưu ái khắc phục khó khăn trong hoàn cảnh dịch bệnh Covid-19, hy sinh thời gian tới đây tham dự Thánh lễ tạ ơn này, nhân dịp con Gioan Maria kết thúc sứ vụ Giám mục Chính Tòa và Đức Cha Phêrô tiếp nhận sứ vụ Giám Quản Tông Tòa giáo phận Hưng Hóa. Con cũng xin gửi lời kính chào và lời cảm ơn tới Đức Hồng Y Gioan Baotixita, Quý Đức Tổng, Quý Đức Cha trong HĐGMVN, tuy không hiện diện nơi đây nhưng luôn yêu thương giúp đỡ, và trong những ngày này hiệp thông cầu nguyện cách riêng cho giáo phận Hưng Hóa chúng con.
Tiếp lời Cha Tổng Đại diện vừa phát biểu, con xin được cùng với ngài kính xin Quý Đức Hồng Y, Quý Đức Cha, Quý Cha, Quý Khách và tất cả mọi người cùng chúng con tạ ơn Thiên Chúa và Đức Mẹ Vô Nhiễm Quan Thầy đã ban cho giáo phận Hưng Hóa muôn ơn lành, nhất là trong 25 năm gần đây (1995-2020). Vào năm 1995 Hưng Hóa cử hành Năm Toàn Xá mừng giáo phận tròn 100 tuổi, trong tình trạng đã 3 năm trống tòa sau khi Đức Cha Cố Giuse Nguyễn Phụng Hiểu qua đời năm 1992. Số linh mục năm đó chỉ có 17 cha (con số linh mục ít nhất trong lịch sử giáo phận) phục vụ cho 180 000 tín hữu. Số Đại Chủng Sinh chỉ có 6 thầy. Đến nay ơn Chúa thương số tín hữu đã hơn 260 ngàn; số linh mục đã lên tới 163 (127 linh mục giáo phận và 36 linh mục dòng tu), trong số đó ĐC Antôn Vũ Huy Chương Nguyên giám mục Hưng Hoá và con đã truyền chức cho 106 cha; số Đại Chủng sinh hiện thời là 131 thầy, còn số ứng sinh các lớp TCV là hơn 70. Bên cạnh đó, Hội Dòng MTG năm 1995 có 56 khấn sinh, 16 tập sinh, 52 tiền tập và đệ tử, thì đến nay sau 25 năm đã có 399 khấn sinh, 33 tập sinh, 83 tiền tập và đệ tử.
Sở dĩ giáo phận gặt hái được những thành quả tăng trưởng như hiện nay, là do công ơn gieo trồng thầm lặng trong gian khổ của các đấng bậc tiền nhiệm trong những thập niên trước. Ngay từ thập niên 1980-1990, Chúa đã an bài cho giáo phận được nguồn trợ lực âm thầm mà hiệu quả nhờ các cha gốc Hưng Hóa di cư vào Miền Nam, như cố Antôn Nguyễn Hữu Văn, cố Phêrô Lã Quang Hiệu, cố Phêrô Dư Tác Thiện, “cha giáo” Antôn Vũ Huy Chương,…Các ngài đã nhiệt tình lên kế hoạch, xúc tiến thực hiện, vận động ân nhân cộng tác, để giúp các ĐC cố Phêrô Nguyễn Huy Quang, Giuse Phan thế Hinh, Giuse Nguyễn Phụng Hiểu tuyển nhân sự gửi vào Sài Gòn đào tạo “ngoài luồng”, gồm các chủng sinh, các đệ tử MTG, giáo lý viên giáo dân, chuyên viên y tế làm công tác bác ái. Những nhân sự này nay đã trở thành các linh mục, nữ tu và tông đồ giáo dân nắm giữ những vai trò chủ chốt trong giáo phận. Phần cá nhân con và cha Giuse Nguyễn Trung Thoại, Niên trưởng Ban Tư vấn giáo phận, hân hạnh được giúp việc nhiều năm tại Tòa Giám Mục trong thời kỳ khó khăn gian khổ nhất của các Đấng Giám mục tiền nhiệm.
Kính thưa Quý Đấng Bậc cùng toàn thể cộng đoàn,
Khi nhìn lại 25 năm trải qua những diễn biến thăng trầm của giáo phận, con mới nhận thấy rõ ràng sự quan phòng vô cùng kỳ diệu của Chúa đã chèo lái con thuyền giáo phận Hưng Hóa chúng con vượt qua bao sóng gió vững tiến theo lộ trình Chúa đã xếp định cho đến ngày hôm nay. Con xin Quý Đấng Bậc cùng toàn thể cộng đoàn hiệp ý dâng lễ Tạ ơn Chúa cùng với chúng con. Sau đây con xin Quý Đấng Bậc cho phép con ngỏ đôi lời với các thành phần Dân Chúa giáo phận Hưng Hóa.
Trước nhất, tôi xin ghi ơn sự cộng tác đắc lực của Quý Cha trong suốt hơn 10 năm sứ vụ giám mục của tôi. Quý Cha là tác nhân chính yếu xúc tiến thực thi tại các giáo xứ chủ chương đường hướng mục vụ do các UBMV đề xướng trong Đại Hội Mục Vụ giáo phận hằng năm được Bản Quyền giáo phận phê duyệt. Nếu không có Quý Cha áp dụng thực hiện thì những nghị quyết của Đại Hội chỉ nằm vô hiệu trong ngăn kéo bàn giấy. Cho nên tất cả những thành quả mục vụ đạt được của giáo phận phần lớn là do công lao của Quý Cha. Tôi xin chân thành cám ơn Quý Cha, và xin Quý Cha tiếp tục nhiệt tình cộng tác với Đức Cha Giám Quản Phêrô như vậy.
Tiếp đến, tôi xin ghi nhận lòng nhiệt thành tham gia của các Dòng tu nam nữ vào hoạt động Loan báo Tin Mừng của giáo phận. Anh chị em tu sĩ là lực lượng xung kích không quản ngại khắc phục mọi khó khăn bám trụ phục vụ tại các giáo điểm vùng sâu vùng xa. Tôi xin cám ơn sự trợ lực quý báu của anh chị em cho sứ vụ truyền giáo mà tôi và các linh mục giáo phận phải đảm nhận trong cánh đồng bát ngát bao la của miền Thập Tỉnh Hưng Hóa. Tiến trình gây dựng và tiếp tục nuôi dưỡng hằng trăm giáo điểm truyền giáo hiện nay trong giáo phận có công lao đóng góp không nhỏ của anh chị em.
Còn anh chị em giáo dân thân mến, chúng tôi giám mục, linh mục và tu sĩ phải cám ơn sự đóng góp lớn lao của anh chị em vào sứ vụ truyền giảng Tin Mừng của giáo phận.
Về nhân sự, nếu số giáo sĩ và tu sĩ có hằng trăm, thì hàng ngũ tông đồ giáo dân của anh chị em có hằng ngàn: 3782 thành viên tham gia HĐMVGP, HĐGX, Ban Hành giáo, Thừa tác viên; 1880 Giáo lý viên các cấp. Đây là những Kitô hữu ưu tú được cộng đoàn bầu chọn để chia sẻ công việc mục vụ với các cha xứ. Họ bỏ công sức thời giờ tham gia hoạt động tông đồ hoàn toàn tự nguyện miễn phí.
Về chi phí tài chính cho hoạt động mục vụ thì toàn thể các gia đình giáo dân trong giáo phận cùng chung vai gánh vác. Bằng những đồng tiền giáo dân xin lễ, và những đồng tiền “xóc giỏ” (trị giá bằng 01% thu nhập) họ dâng làm của lễ tạ ơn Chúa trong Thánh lễ mỗi ngày Chủ Nhật, và góp phần hưởng ứng những cuộc lạc quyên khác nữa…, giáo dân đã cung ứng tài chính đủ để bảo đảm đời sống các cha xứ và chi phí cho các hoạt động mục vụ của giáo xứ giáo phận. Nhờ sự tự nguyện đóng góp đầy ý thức trách nhiệm đó của anh chị em giáo dân, giáo phận tiến tới độ trưởng thành tự cung tự cấp về phương diện tài chính, không cần trông chờ ngoại viện nữa. Tôi luôn được an tâm và vui mừng tạ ơn Chúa vì có anh chị em giáo dân đồng trách nhiệm gánh vác giáo phận với giáo sĩ chúng tôi.
Kính thưa Quý Đấng Bậc cùng toàn thể cộng đoàn,
Riêng phần cá nhân con, trong những ngày này nhìn lại cuộc đời từ nhỏ tới nay 76 năm có lẻ, con cảm nhận được bàn tay quan phòng đầy yêu thương của Chúa và Mẹ Maria luôn dẫn dắt con từng bước trên lộ trình ơn gọi linh mục giám mục cho tới đích điểm Chúa đã an bài. Thời thơ ấu Chúa cho con được lớn lên trong sự ấp ủ yêu thương của gia đình và giáo họ giáo xứ quê hương. Đến độ tuổi vị thành niên Chúa cho con được đào tạo trong môi trường Tiểu chủng viện cho đến tuổi trưởng thành. Nhờ đó Chúa chuẩn bị cho con nghị lực dấn bước theo Chúa vào một lộ trình kéo dài 24 năm đầy thử thách cam go, khởi đầu từ năm 1966. Trên lộ trình ấy, có những đoạn đường khuất khúc quanh co tưởng chừng như lạc hướng; có những thời buổi tăm tối như đi vào đường hầm không lối thoát; có những
năm tháng đợi chờ tưởng chừng như vô vọng. Trên lộ trình ấy có lúc phải
chờ đợi lấy hơi sức để trèo đèo vượt núi, có lúc phải
chờ đò vì ngăn sông, có khi phải tận dụng thời gian
chờ đợi lâu dài để sắm sửa hành trang chuẩn bị cho chặng đường dài phía trước. Chúa đã thương nâng đỡ con sống
tâm tình chờ đợi tích cực tin tưởng phó thác nơi Chúa, bởi vì
Chúa cũng chờ đợi con đưa tay dẫn dắt con đúng lúc ở những bước ngoặt của cuộc đời. Những bước ngoặt bất ngờ nhất là biến cố chịu chức linh mục trong thầm lặng và ngày được tấn phong giám mục trong bầu khí hân hoan của toàn giáo phận. Và đến hôm nay Chúa dẫn con vào bước ngoặt mới: Chúa sai Đức Cha Phêrô đỡ lấy gánh nặng sứ vụ giám mục cho con. Con an tâm tiếp tục chờ đợi Chúa và Mẹ Maria dẫn dắt con ở đoạn đường tiếp theo.
Kính thưa Quý Đấng Bậc cùng toàn thể cộng đoàn,
Nhìn lại cuộc đời đã qua con thấy rõ “tất cả là hồng ân”. Trong tâm tình tri ân cảm tạ, để kết thúc đôi dòng tâm sự của con, con xin mượn lời của Đức Thánh Cha Bê-nê-đích-tô XVI ngỏ lời với dân Chúa khi kết thúc sứ vụ mục tử, làm lời của con:
“Con có thể nói được rằng Chúa thực sự dẫn dắt con, ở bên con, hằng ngày con đều thấy được sự hiện diện của Chúa.[…]. Chính vì thế, hôm nay lòng con tràn đầy tâm tình biết ơn Chúa, bởi Người không để cho Giáo hội - và cả con nữa - không được Người an ủi, soi sáng và yêu thương”. Con xin Quý Đấng Bậc cùng toàn thể cộng đoàn Dân Chúa hiệp ý với con và với giáo phận Hưng Hóa tạ ơn Chúa và Mẹ Maria trong lễ Tạ Ơn hôm nay, và xin tiếp tục cầu nguyện cho con và cho Đức Cha Phêrô Tân Giám Quản Tông Tòa giáo phận chúng con. Con xin chân thành cảm ơn.
