Ngày Mùng Bốn Tết (Thứ Năm, 11.02.2016)
Chiều qua, sau khi rời họ Yên Hương, chúng tôi đi đến Hà Giang, chặng cuối cùng trong chuyến mục vụ tết Bính Thân. Sau khi vượt 50 cây số theo quốc lộ số 2, chúng tôi đến huyện Bắc Quang, nơi có giáo xứ Tân Quang.
Đạo Công giáo đã có mặt tại Hà Giang gần trăm năm. Năm 1933, đã có khoảng 300-400 giáo dân từ các vùng ven biển lên sinh sống dọc sông Lô bằng nghề đánh cá, vận tải hay buôn bán. Một ngôi nhà thờ đã được dựng lên tại trung tâm thị xã Hà Giang, nhưng rồi năm 1947, trong chiến tranh Việt Pháp, nhà thờ bị phá hủy (tiêu thổ kháng chiến), xóa sạch vết tích. Khu nhà thờ cũ nay nằm trong quảng trường thành phố Hà Giang, gần cột mốc cây số 0. Từ đó, đạo công giáo tại Hà Giang hầu như chìm vào bóng tối, sống dở chết dở cho đến đầu thế kỷ XXI.
Cha Gioakim Đinh Văn Hợp khi là phó xứ Tuyên Quang đã đến làm mục vụ tại đây. Ngày 19.3.2006, cha được bổ nhiệm làm quản xứ Tân Quang. Phải khen cha, dù sức khỏe không tốt (bệnh gout), nhưng 10 năm qua cha đã miệt mài với việc xây dựng và củng cố đức tin cho giáo dân trải dài trong phần tỉnh Hà Giang thuộc giáo phận Hưng Hóa (phần Hà Giang bên kia sông thuộc giáo phận Cao Bằng Lạng Sơn).
Hiện nay cha Hợp phụ trách những họ đạo như sau :
Tên |
Địa bàn |
Số giáo dân |
Giáo xứ Hà Giang |
Phường Nguyễn Trãi, Thành phố Hà Giang |
30 |
Giáo họ Việt Lâm |
Thị trấn Nông trường Việt Lâm |
40 |
Giáo họ Vị Xuyên |
Thị trấn Vị Xuyên |
40 |
Giáo xứ Tân Quang |
Xã Tân Quang, huyện Bắc Quang |
430 |
Nhóm Việt Quang |
Thị trấn Việt Quang, huyện Bắc Quang |
70 |
Giáo xứ Vĩnh Tuy |
Thị trấn Vĩnh Tuy, huyện Bắc Quang |
130 |
Giáo họ Ba Luồng |
Xa Vinh Hảo , Bắc Quang hg |
270 |
Nhóm Hùng An |
Xã Hùng An, Bắc Quang hg |
40 |
Nhóm Đồng Yên |
Xã Đồng Yên ,Bắc Quang hg |
30 |
Nhóm Vĩnh Phúc |
Xã Vĩnh Phúc, Bắc Quang hg |
30 |
Tổng số giáo dân khoảng 1110 trải trong địa bàn dài 100 cây số.
Chúng tôi đến nhà thờ Tân Quang thì trời vừa tối. Cha Gioakim Hợp và Ban Hành Giáo đã chờ chúng tôi để mời dùng cơm ngay, kịp dâng lễ tối mùng 3 Tết cho giáo dân. Vì sáng nay cha đã cử hành lễ Tro rồi, nên chúng tôi dâng lễ ngày Mùng 3 Tết xin ơn thánh hóa công ăn việc làm cho giáo dân trong Năm Mới. Nhà thờ Tân Quang đẹp cả trong lẫn ngoài, ai cũng trầm trồ khen ngợi cha Hợp và bà con giáo dân ở đây đã chung sức làm được ngôi nhà thờ xứng đáng, tầm cỡ trong giáo phận.
Sáng mùng 4 Tết, chúng tôi dậy sớm thăm đi thành phố Hà Giang để cha cố Hậu được biết thành phố này, vì là lần đầu cha đến tỉnh Hà Giang. Thành phố khá lớn, khang trang, nhiều công trình đồ sộ và tân kỳ. Như mọi du khách đến Hà Giang, chúng tôi dừng chân chụp hình kỷ niệm ở cột mốc cây số 0 ngay trung tâm thành phố. Nhìn chéo qua bên kia là quảng trường, nơi trước đây có ngôi nhà thờ Hà Giang. Đi thêm chừng 3 cây số nữa thì đến nhà thờ Thánh Tâm, họ đạo có 300 giáo dân thuộc giáo phận Lạng Sơn, do hai cha tu đoàn Bác Ái thánh Vinh Sơn phụ trách. Ngôi nhà thờ này mới hoàn thành và khá đẹp. Nhìn bóng Thánh Giá in trên nền đồi núi ở chân trời, tôi chợt nhớ lời thánh vịnh 18, 2-3 :
“Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con;
lạy Chúa là núi đá, là thành lũy,
là Đấng giải thoát con,
lạy Thiên Chúa con thờ,
là núi đá cho con trú ẩn,
là khiên mộc, là Đấng cứu độ quyền năng, là thành trì bảo vệ.”
Trên đường về, chúng tôi ghé thăm họ Việt Lâm. Họ đạo này nằm cách Tân Quang 20 cây số, tại thị trấn nông trường Việt Lâm, nơi đây tạm đặt nhà xứ Hà Giang, cả giáo xứ có 130 giáo dân ở rải rác từ thành phố Hà Giang xuống đến Vị Xuyên, Việt Lâm. Chính vì ở xa nhau nên mỗi Chúa nhật, khi cha Hợp đến cử hành thánh lễ, chỉ có khoảng từ 15-30 người tham dự. Dù vậy, cha vẫn đến dâng lễ hàng tuần. Tối hôm qua, cha cho biết hôm nay chỉ ghé thăm mà không làm lễ, vì ông trưởng ban hành giáo không thông báo kịp thời. Nhưng chúng tôi rất ngạc nhiên khi thấy bà con có mặt khá đông, nên quyết định để cha Thái ở lại giải tội và dâng lễ cho bà con Việt Lâm, còn chúng tôi sau khi thăm, sẽ về Ba Luồng kịp dâng lễ lúc 10g như đã định.
Ở Ba Luồng, giáo dân đã có mặt đông. Tôi nhớ lại ngày 17.7.2015, ngôi nhà thờ này đã được khánh thành long trọng, là niềm vui lớn lao cho bà con, sau bao nhiêu năm tháng phải tụ tập trong ngôi nhà nguyện nhỏ bé mà mỗi mùa mưa, nước sông tràn về là ngập lụt. Thánh lễ được cử hành sốt sắng, xin Chúa nâng đỡ niềm tin cho số giáo dân ít ỏi tại cả tỉnh Hà Giang này.
Trên đường trở ra quốc lộ, chúng tôi thăm giáo họ Vĩnh Tuy tại thị trấn. Tôi ngạc nhiên khi biết 75% dân cư ở đây gốc công giáo từ miền xuôi lên lập nghiệp, nhưng than ôi, vì thời cuộc, đa số đã lơ là, nguội lanh, và không thực hành đạo nữa. Ngôi nhà nguyện nhỏ bé và xuống cấp cần được xây mới lại, nhưng đang gặp khó khăn, đó là chính quyền không thuận cho xây dựng, lấy cớ nằm gần khu qui hoạch trường học… Tôi đặt dấu chấm hỏi lớn : Vậy là nhà thờ không được ở cạnh trường học ? Vì sợ “đầu độc” học sinh ? Biết bao nơi nhà nước trưng dụng trường công giáo cạnh nhà thờ làm trường học, và giờ chơi, các học sinh chạy nhảy ở sân nhà thờ thì sao ? Tư duy cũ kỹ, đã lỗi thời của thế kỷ XX, trong nhãn quan đối nghịch với tôn giáo, coi tôn giáo phải bị diệt trừ, phải chăng vẫn còn tồn tại nơi nhiều nhà cầm quyền ? Không biết đến khi nào, ngôi nhà nguyện Vĩnh Tuy mới được xây mới, đem lại sinh khí mới, đánh thức niềm tin cho những người con Chúa đang say ngủ ở đây ? Trong Năm Thánh Lòng Thương Xót, chúng ta hãy nài xin Chúa nhìn đến vùng đất Vĩnh Tuy này, và chiếu giãi tình thương để họ quay về với Chúa là Cha.
Khi viết những giòng này, chúng tôi lại được một tin động trời : Đêm Chúa nhật vừa qua, kẻ gian đã cạy cửa nhà nguyện Vĩnh Tuy, lấy cắp giàn âm thanh. Chúng cũng cạy Nhà Tạm, lấy Mình Thánh Chúa đổ tung tóe dưới đất, và thấy chiếc bình đựng không phải bằng vàng bạc, đã vất lại. Ôi lạy Chúa, xin tha thứ cho sự xúc phạm nặng nề này, xin thương xót kẻ gian phi đã làm hành động quái gở này !
Với cuộc thăm giáo họ Vĩnh Tuy, chúng tôi tạm biệt cha Hợp và các họ đạo ở tỉnh Hà Giang, kết thúc chuyến mục vụ Tết Bính Thân. Chúng tôi cảm thấy thương các cha lăn lộn vất vả với công việc mục vụ tại những vùng xa xôi, vốn còn đầy khó khăn, thách đố như đồi núi gập ghềnh, đường đi quanh co, khúc khuỷu vậy. Cha Hợp ơi, cha bị bệnh gút, nhưng tôi phải nói là cha cũng “vê-ry gút” (very good).
Tại mỗi nơi, chúng tôi đều cống hiến thời gian và sức lực để đem lại những điều hữu ích cho anh chị em giáo dân : dâng lễ, giải tội, thuyết giảng, khích lệ sống đạo, tái rao giảng Tin Mừng, mời gọi anh chị em lơ là nguội lạnh trở về, giải thích Thư Mục Vụ Xuân và Mùa Chay của Bản quyền giáo phận, nói về Năm Thánh Lòng Thương Xót, kể cả một vài giúp đỡ vật chất dùm các cha và an ủi những anh chị em giáo dân trong cảnh bất hạnh, nghèo khổ.
Chúng tôi xin dâng lên Chúa lời tạ ơn đã ban cho chuyến đi bình an, mọi sự tốt đẹp, đem niềm vui và niềm tin đến với những người chúng tôi gặp gỡ. Chính chúng tôi cũng vui khi đến với anh chị em giáo dân ở hai tỉnh xa xôi này, học được nhiều bài học hữu ích cho niềm tin, lòng mến Chúa thương người, sự phó thác trong xác tín rằng Chúa vẫn hiện diện sống động giữa anh chị em giáo hữu ở đó, trong mọi hoàn cảnh.
Trở về Tòa Giám Mục, trong những ngày này, mỗi khi dâng lễ và cầu nguyện, hình ảnh các giáo xứ, giáo họ, các cha và anh chị em giáo dân lại hiện lên trong lòng tôi, và tôi dâng tất cả mọi người cho lòng thương xót Chúa bao phủ vỗ về.
Anphong Nguyễn Hữu Long
Giám mục Phụ tá Giáo phận Hưng Hóa
Một số hình ảnh:
Nhà thờ Tân Quang vươn trên bầu trời Hà Giang,
Nhà thờ Tân Quang trong ngày khánh thành và cung hiến (14.10.2015)
Thánh lễ tối mùng 3 tại nhà thờ Tân Quang
Đức cha phụ tá khích lệ tín hữu sống Năm Thánh Lòng Thương Xót
Nhà xứ Tân Quang
Cột mốc 0 km tại thành phố Hà Giang
Quảng trường thành phố Hà Giang, nơi trước kia có nhà thờ Hà Giang
Nhà thờ Thánh Tâm, thuộc giáo phận Cao Bằng-Lạng Sơn
Bên trong nhà thờ Thánh Tâm.
Nhà nguyện họ Việt Lâm
Gặp gỡ bà con giáo họ Việt Lâm
Cha Piô Ngô Phúc Hậu khích lệ bà con sống niềm tin và tái loan báo Tin Mừng
Đức cha phụ tá xin Chúa chúc lành và gìn giữ đức tin cho bà con giáo dân Việt Lâm
Chụp hình lưu niệm trước khi tạm biệt
Nhà thờ giáo họ Ba Luồng
Nhà thờ Ba Luồng nằm ở vị trí rất đẹp, chung quanh là đồi chè bao la bát ngát
« Hãy để các trẻ em đến với thầy, vì Nước Trời là của những ai giống như chúng »
Đức cha phụ tá thăm hỏi bà con giáo dân trước lễ
Bên trong nhà thờ Ba Luồng rất đẹp và sạch sẽ
Cha Pi ô Ngô Phúc Hậu khích lệ giáo dân làm chứng đức tin sống động
Nhà nguyện Vĩnh Tuy trông thật tồi tàn
Cần sớm làm lại nhà nguyện Vĩnh Tuy
Bên trong nhà nguyện Vĩnh Tuy
Đức cha phụ tá cầu chúc bà con giáo dân sống đức tin mạnh mẽ