Bài viết dưới đây được khai triển trong ánh sáng của:
Không biết từ khi nào người Việt Nam lại quan niệm: “vợ đẹp là vợ người ta”? Không! Vợ đẹp là vợ của chồng cô ấy chứ. Thực ra, quan niệm ấy muốn đề cập đến một mối nguy trong đời sống gia đình, đó là sự ghen tương. Biết bao nhiêu chuyện lục đục, cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt và đổ vỡ đã xảy ra trong gia đình vì chuyện ghen tương này. Nhất là khi gia đình không còn tình yêu, hai người không còn mặn nồng, “người thứ ba” thường là ngòi nổ để hai người cãi vả, chia ly.
Ý thức sâu sắc thực trạng rất thực đó, Giáo Hội cùng với gia đình Công giáo thảo luận nhiều lên quan đến chủ đề này. Nhất là trong tông huấn Niềm Vui Của Tình Yêu, Giáo Hội đưa ra cách chữa lành căn bệnh này. Bài viết dưới đây xin được khai triển những bài thuốc mà Giáo hội muốn những đôi vợ chồng cùng nhìn nhận vấn đề và cùng nhau nói không với ghen tương, đố kỵ.
Ai cũng biết ghen là một trạng thái cảm xúc tâm lý của con người. Nó phản ánh những suy nghĩ mang tính tiêu cực được biểu hiện bằng cảm giác bất an, sợ hãi, bực tức, ích kỷ, cảm thấy mình thua kém và lo lắng về một sự mất mát. Chẳng hạn, người vợ ghen vì nghi ngờ chồng mình đang tằng tịu với một cô nàng nào đó, người chồng quy gán cho vợ mình đang cắm sừng mình. Từ đó, người ghen thường bị cảm xúc giận dữ, oán giận, bất lực và tiêu cực hơn là cảm giác coi khinh và ghê tởm với đối tượng đang hướng đến (người yêu hoặc vợ/chồng) cùng những đối tượng liên quan (tình địch, người tình cũ, bạn tình…). Tiếc là quá nhiều vợ chồng rơi vào thảm trạng ấy. Họ đồng sàn dị mộng. Gia đình hạnh phúc là điều xa vời đối với những ai có thói ghen tương. (Mở ngoặc nơi đây: ghen tuông ở mức độ nào đó cũng cho thấy tình yêu người ghen dành cho chồng hoặc vợ.) Gia đình công giáo cũng không tránh khỏi những ghen tuông nguy hiểm này.
Trước hết, Giáo Hội vẫn luôn mời gọi hai người trở lại với tình yêu phu phụ. Vì điều gì mà họ thề hứa với nhau trọn đời chung thủy? Đây phải là liều thuốc các gia đình cần dùng hằng ngày. Thực vậy, “Tình yêu đích thực thì quí trọng sự thành công của người khác, không xem điều ấy như một sự đe dọa đối với mình, giải thoát ta khỏi vị đắng cay của ghen tị. Nó nhìn nhận rằng mỗi người có những ơn ban khác nhau và có những lối đường khác nhau trong cuộc sống. Vì thế nó cố gắng khám phá con đường hạnh phúc của mình, trong khi để cho người khác tìm thấy con đường của họ.” Trong ý hướng này, dù ngoài kia có biết bao cô gái đẹp, biết bao chàng trai giỏi, nhưng ước gì vợ chồng ý thức rằng mình đã yên bề gia thất.
Nói thì dễ, nhưng thực tế khó hơn nhiều. Chắc ai cũng thuộc nằm lòng: “Ngươi không được ham muốn nhà người ta; ngươi không được ham muốn vợ người ta, tôi tớ nam nữ, con bò con lừa, hay bất cứ vật gì của người ta.” (Xh 20,17). Vì lòng ghen tức mà biết bao chuyện tranh chấp, cãi vã và xung đột đã xảy ra. Chỉ những ai yêu thương vợ, yêu thương chồng đủ lớn, họ mới thắng được lòng đố kỵ, ghen tuông. Chính trong tình yêu, người ta mới trân quý những thành công, vẻ đẹp và hạnh phúc của người khác.
Một điều khó hơn, nhưng hữu hiệu không kém, mà Giáo hội đề nghị: Tôi nhìn người khác với ánh mắt của Thiên Chúa Cha. (số 96). Mỗi người sinh ra đều có quyền được tự do, mưu cầu hạnh phúc và họ được sở hữu vẻ đẹp nội tâm lẫn bên ngoài. Bên cạnh đó, ghen tuông vì so sánh cũng thường xảy ra trong các gia đình Việt. Gia đình anh A mới lập công ty. Con dì B ngoan hiền hơn, cháu anh chị C học giỏi hơn, nhà bác D mới trúng số, chồng chị E mới thăng chức, v.v. Thực sự phép so sánh đó là con dao hai lưỡi. Một mặt, nhìn vào người khác để giúp ta có thêm động lực tiến lên là điều tốt; nhưng mặt khác, so sánh như thế dễ khiến ta ghen tức với thành công của họ.
Trong ánh mắt của Chúa, mỗi người đều ngang hàng, bình đẳng. Ai cũng có thách đố, niềm vui riêng. Chỉ có người “GATO-ghen ăn tức ở”, mới thấy số phận mình, và gia đình mình hẩm hiu. Trong khi đó, người khác lại may mắn biết bao. Nhưng họ đâu có ngờ “nằm trong chăn mới biết chăn có rận”. Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Ước gì ta vui với người vui, khóc với người khóc. Để cùng với cái nhìn của Chúa, mỗi người biết vun vén, chăm chút cho hạnh phúc gia đình mình. Nơi đó, thực sự quan trọng cho từng thành viên để tìm về. Xin đừng để những ý tưởng ghen tuông, những lời so sánh dèm pha lấy mất bình yên của gia đình.
Lạy Chúa Giêsu, “Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tuông”. Nhưng đôi khi gia đình nhiều người đang phải đương đầu với sự ghen ghét lẫn nhau. Nhiều nguyên do khiến vợ chồng, con cái mất niềm tin ở nhau. Trong đó, ghen dẫn đến ghét là kẻ thù thường gặm nhấm hạnh phúc của nhiều gia đình. Xin Chúa đổ nhiều tình yêu xuống nơi tâm hồn của người chồng, người vợ và con cái. Để với ánh mắt yêu thương của Chúa, đó thực sự là liều thuốc phòng và chữa trị căn bệnh nguy hiểm này. Được như thế,mỗi gia đình sẽ trở nên mái nhà của hạnh phúc, tin tưởng và yêu thương. Amen
Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
