“Con người ở một mình thì không tốt” (St 2,18). Ngay từ đầu, Thiên Chúa, Đấng là tình yêu đã tạo dựng nên con người để hiệp thông, bằng cách ghi khắc trong hữu thể con người chiều kích của các tương quan. Vì thế, cuộc sống của chúng ta, được tạo thành theo hình ảnh Chúa Ba Ngôi, được mời gọi thể hiện trọn vẹn chính mình trong sự năng động của các tương quan, tình bạn và tình yêu thương lẫn nhau. Chúng ta được tạo ra để ở bên nhau chứ không phải đơn độc. Và chính vì dự án hiệp thông này đã được khắc sâu vào tâm hồn con người, nên kinh nghiệm bị bỏ rơi và cô đơn làm chúng ta sợ hãi, khiến chúng ta đau đớn và thậm chí là nó là điều vô nhân đạo. Điều này càng trở nên nghiêm trọng hơn trong những thời điểm mong manh, bất ổn và bất an, thường do sự khởi phát của một căn bệnh nghiêm trọng nào đó.
Chẳng hạn, tôi nghĩ đến những người chịu cô đơn khủng khiếp trong đại dịch Covid-19: những bệnh nhân không thể đón tiếp người đến thăm, cũng như các y tá, bác sĩ và nhân viên hỗ trợ, tất cả đều bị quá tải bởi công việc và bị tách biệt trong các khu cách ly. Và tất nhiên chúng ta không quên biết bao nhiêu người đã phải đối mặt với giờ chết một mình, được các nhân viên y tế hỗ trợ nhưng phải xa cách gia đình.
Đồng thời, tôi đau đớn chia sẻ tình trạng đau khổ và cô đơn của những người, vì chiến tranh và những hậu quả bi thảm của nó, không được hỗ trợ và không được giúp đỡ: chiến tranh là căn bệnh xã hội khủng khiếp nhất và những con người mong manh yếu đuối nhất phải trả giá cao nhất.
Tuy nhiên, ngay cả ở những quốc gia được hưởng hòa bình và nguồn lực dồi dào hơn, tuổi già và bệnh tật thường trải qua trong cô đơn và đôi khi thậm chí bị bỏ rơi. Thực tế đáng buồn này trước hết là hậu quả của nền văn hóa chủ nghĩa cá nhân, vốn đề cao hiệu suất bằng mọi giá và nuôi dưỡng huyền thoại về tính hiệu quả, trở nên thờ ơ và thậm chí tàn nhẫn khi con người không còn đủ sức lực cần thiết để theo kịp. Sau đó, nó trở thành một nền văn hóa vứt bỏ, trong đó “con người không còn được coi là giá trị hàng đầu cần được tôn trọng và bảo vệ, đặc biệt nếu họ nghèo hoặc khuyết tật, nếu ‘chưa hữu ích’ - như những đứa trẻ chưa được sinh ra -, hoặc ‘họ không còn hữu ích nữa’ - như người già” (Thông điệp Fratelli tutti, 18). Thật không may, lối lý luận này cũng hướng dẫn một số lựa chọn chính trị, những lựa chọn không đặt phẩm giá con người và các nhu cầu của con người ở trung tâm, và không luôn ủng hộ các chiến lược và nguồn lực cần thiết để bảo đảm cho mọi người có quyền cơ bản về sức khỏe và quyền được chăm sóc. Đồng thời, việc bỏ rơi những người yếu đuối và sự cô đơn của họ cũng được khuếch đại bằng việc giảm thiểu sự chăm sóc sức khỏe thành các dịch vụ y tế đơn thuần, mà không được đi kèm một cách khôn ngoan bằng “giao ước trị liệu” giữa bác sĩ, bệnh nhân và thành viên gia đình.
Thật tốt cho chúng ta khi nghe lại lời Kinh Thánh đó: con người ở một mình thì không tốt! Thiên Chúa công bố điều đó ngay từ lúc bắt đầu công trình sáng tạo và do đó mặc khải cho chúng ta ý nghĩa sâu xa trong kế hoạch của Người dành cho nhân loại, nhưng đồng thời, vết thương chí mạng của tội lỗi, len lỏi vào bằng cách gây ra những nghi ngờ, rạn nứt, chia rẽ và do đó, gây ra sự cô lập. Nó ảnh hưởng đến con người trong mọi mối quan hệ của họ: với Thiên Chúa, với chính mình, với người khác, với thụ tạo. Sự cô lập này khiến chúng ta đánh mất đi ý nghĩa của cuộc sống của mình, lấy đi niềm vui của tình yêu và khiến chúng ta trải qua cảm giác cô đơn ngột ngạt trong tất cả những giai đoạn quan trọng của cuộc đời.
Anh chị em thân mến, việc chăm sóc đầu tiên chúng ta cần trong bất kỳ căn bệnh nào là sự gần gũi đầy cảm thương và dịu dàng. Vì lý do này, chăm sóc người bệnh trước hết có nghĩa là chăm sóc các mối quan hệ của họ, tất cả các mối quan hệ của họ: với Thiên Chúa, với người khác – gia đình, bạn bè, nhân viên y tế – với thụ tạo, với chính mình. Có thể không? Vâng, điều đó là có thể và tất cả chúng ta đều được kêu gọi dấn thân để biến điều này thành hiện thực. Chúng ta hãy nhìn vào tấm gương Người Samari nhân hậu (x. Lc 10,25-37), vào khả năng sống chậm lại và gần gũi với người khác, vào sự dịu dàng mà người Samari nhân hậu xoa dịu những vết thương của người anh em đau khổ của mình.
Chúng ta hãy nhớ chân lý trung tâm này của cuộc đời chúng ta: chúng ta đến thế gian vì có người đã chào đón chúng ta, chúng ta được tạo dựng cho tình yêu, chúng ta được mời gọi đến với sự hiệp thông và tình huynh đệ. Chiều kích này của cuộc đời chúng ta hỗ trợ chúng ta đặc biệt trong những lúc bệnh tật và mong manh yếu đuối, và đó là liệu pháp đầu tiên mà tất cả chúng ta phải cùng nhau áp dụng để chữa lành những căn bệnh của xã hội nơi chúng ta đang sống.
Đối với anh chị em, những người đang chịu bệnh tật, dù tạm thời hay mãn tính, tôi muốn nói: anh chị em đừng xấu hổ vì ước muốn cần sự gần gũi và dịu dàng của mình! Đừng che giấu điều đó và đừng bao giờ nghĩ rằng anh chị em là gánh nặng cho người khác. Tình trạng của người bệnh mời gọi mọi người chúng ta hãy chậm lại nhịp sống bận rộn và khám phá lại chính mình.
Trong thời đại thay đổi mà chúng ta đang sống này, các Kitô hữu chúng ta đặc biệt được mời gọi đón nhận cái nhìn đầy cảm thương của Chúa Giêsu, chúng ta hãy chăm sóc những người đau khổ và cô đơn, có lẽ bị gạt ra ngoài lề xã hội và bị bỏ rơi. Với tình yêu hỗ tương mà Chúa Kitô ban cho chúng ta trong cầu nguyện, đặc biệt là trong Thánh lễ, chúng ta hãy chữa lành những vết thương của sự cô đơn và cô lập. Và vì vậy chúng ta hợp tác để chống lại nền văn hóa chủ nghĩa cá nhân, thờ ơ, vứt bỏ và phát triển nền văn hóa dịu dàng và nhân ái.
Người bệnh, người dễ bị tổn thương, người nghèo là trung tâm của Giáo hội và cũng phải là trung tâm của sự quan tâm nhân bản và chăm sóc mục vụ của chúng ta. Chúng ta đừng quên điều này! Và chúng ta hãy phó thác chính mình cho Đức Maria Rất Thánh, Sức khỏe của Bệnh nhân, để Mẹ cầu bầu cho chúng ta và giúp chúng ta trở thành những nghệ nhân của sự gần gũi và các mối tương quan huynh đệ.
Roma, đền thờ Thánh Gioan Laterano, ngày 10 tháng 1 năm 2024
PHANXICÔ
Nguồn: Vatican News
