Một Người Mẹ, Hai Thiên Chức

Trong thông điệp về Giáo Hội, Đức Thánh Cha Piô XII đã tinh tế ghi nhận tư cách ‘một người Mẹ, hai thiên chức’ nơi Mẹ Maria, “Chính Đức Mẹ đã ở đó, từ những ngày đầu tiên, để chăm sóc Giáo Hội, thân thể mầu nhiệm Chúa Kitô, được sinh ra từ trái tim bị đâm thủng của Đấng Cứu Thế, với cùng một tình mẹ mà Mẹ đã dành cho trẻ Giêsu trong máng cỏ”.
Kính thưa Anh Chị em,
Thật ý nghĩa khi chúng ta dừng lại chủ đề ‘một người mẹ, hai thiên chức’ trong ngày lễ Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh. Lòng yêu mến Mẹ Maria luôn đi đôi với lòng yêu mến Hội Thánh, vì cả hai là mẹ của chúng ta. Mẹ Maria ban cho thế giới Chúa Kitô; Mẹ Hội Thánh ban cho thế giới các Kitô hữu.
Bài đọc Sáng Thế hôm nay nói đến Evà, ‘mẹ của tất cả những người đang sống’, ‘mẹ của địa đàng’; Tin Mừng Gioan nói đến Maria, ‘Evà mới’, ‘mẹ của tất cả những ai đang sống sự sống của Con Mẹ, một sự sống được lãnh nhận trong Bí tích Rửa Tội và được nuôi dưỡng trong Bí tích Thánh Thể’; vì thế, Mẹ Maria là ‘mẹ của thiên đàng’, ‘mẹ của Hội Thánh’, cũng là ‘mẹ của chúng ta’.
Sự tương đồng ẩn dụ giữa Mẹ Maria và ngài là Mẹ của Hội Thánh rất phong phú về mặt tâm linh và đậm tính thánh kinh. Đức Maria vừa là mẹ của Chúa Giêsu, đầu của Giáo Hội, vừa là biểu tượng ‘mẫu mực hoàn hảo’ của Giáo Hội. Mẹ Maria, trinh nữ thụ thai thân thể xác thịt của Chúa Giêsu nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần ngày Truyền Tin; nhưng Mẹ còn là Mẹ của Hội Thánh, thân thể mầu nhiệm Chúa Kitô, Đấng tái sinh mọi Kitô hữu nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần ngày Ngũ Tuần. Như vậy, cả Đức Maria và Giáo Hội đều ‘thụ thai’ nhờ cùng một Thánh Thần. Mẹ Maria làm cho thân thể Chúa Kitô hiện diện về mặt thể chất ở Palestine vào thế kỷ thứ nhất; Hội Thánh có Đức Maria làm Mẹ, làm cho thân thể Chúa Kitô hiện diện cách bí nhiệm qua phép Rửa và Bí tích Mình Thánh Chúa mọi nơi, qua muôn thế kỷ. Từ xa xưa, giếng rửa tội được mô tả như một ‘tử cung thiêng liêng’; trong đó, Mẹ Hội Thánh ban sự sống cho con cái mình.
Ngày lễ hôm nay được chính thức đưa vào lịch của Giáo Hội năm 2018, đặc biệt suy tôn thiên chức làm Mẹ Hội Thánh của Đức Maria hơn là thiên chức làm Mẹ Thiên Chúa của ngài, vốn kính vào ngày đầu năm. Đức Maria có khả năng thể hiện sự quan tâm dịu dàng đối với thân thể mầu nhiệm Chúa Kitô cũng như khi ‘thân thể’ ấy trưởng thành từ từ ở Palestine, thân xác được Mẹ nuôi dưỡng. Các tông đồ đã họp Công Đồng đầu tiên khoảng năm 49 tại Giêrusalem, phải chăng vì sự có mặt của Mẹ trong thành này! Mẹ có thể là ‘nhân chứng sống’ vĩ đại nhất của ‘tôn giáo non trẻ’ này và là trụ cột của sự hiệp nhất. Chúng ta có thể tưởng tượng Mẹ đã chủ trì các buổi họp đầu tiên với sự trang trọng và kín đáo, nuôi dưỡng một Kitô giáo nguyên thủy như Mẹ đã làm điều đó với Chúa Kitô tại Nazareth.
‘Một người mẹ, hai thiên chức’, Mẹ Maria đã phản ánh một chân lý sâu xa, đó là Chúa Kitô, “Emmanuel”, đến gần chúng ta trong thời gian và không gian, trong lịch sử và trong bí tích theo những cách thức mầu nhiệm và đẹp đẽ. Thánh Augustinô nói, “Những gì Thiên Chúa đã ban cho Đức Maria về phần xác, Ngài cũng ban cho Giáo Hội về phần tinh thần; Đức Maria đã sinh ra Một Đấng, Giáo Hội sinh ra nhiều người, vốn nhờ Đấng ấy mà trở nên một”. Và đó chính là Hội Thánh, ‘Giêrusalem mới’ như lời ngợi khen của Thánh Vịnh đáp ca hôm nay, “Hỡi thành đô của Thiên Chúa, mọi người truyền tụng những điều hiển hách về thành”. Đây là tất cả nguyên nhân cho sự suy gẫm và tạ ơn sâu sắc nơi mỗi người chúng ta, những con trai, con gái của Chúa, của Mẹ Maria và của Mẹ Hội Thánh.
Anh Chị em,
Tạ ơn Chúa Giêsu đã nhớ đến chúng ta trong giờ cứu rỗi của Ngài. Ngài biết Giáo Hội non trẻ của mình cần đến một người mẹ; qua Mẹ Ngài, Giáo Hội vững chãi giữa bão táp phong ba. Ngài cũng biết mỗi người chúng ta cần đến một người mẹ để dìu dắt trên hành trình dương thế này, nên đã trối Mẹ Ngài cho người môn đệ; Gioan đã thay cả nhân loại rước Mẹ về nhà mình. Chúa Giêsu ước mong chúng ta đón Mẹ Maria về căn nhà của gia đình mình, căn nhà của tâm hồn mình. Hãy để Mẹ làm chủ căn nhà của chúng ta! Và nếu Mẹ là chủ, thì không có việc gì mà chúng ta sẽ không hỏi ý Mẹ.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Mẹ Maria, ‘một người mẹ, hai thiên chức’, Mẹ Chúa Kitô, Mẹ Hội Thánh; xin cho con ngày càng sống xứng đáng hơn với ‘thiên chức làm con’ của Chúa, con của Mẹ; và cũng là con của Hội Thánh, Mẹ của con”, Amen.