Cách đây 30 năm, 19-06-1988, Giáo Hội Công giáo Việt Nam vui mừng hãnh diện với các thánh tử đạo Việt Nam. Chúng ta hãnh diện vì đức tin sáng ngời của các ngài trước biết bao cuộc bách hại bạo tàn. Gông cùm, đòn roi và án tử đã trở nên con đường để các ngài cùng Chúa Giêsu tiến lên đồi Canvê. Dòng máu tình yêu của các ngài đã tưới gội cho hạt mầm đức tin của lớp lớp con cháu được lớn mạnh trên quê hương Việt Nam con rồng cháu tiên. Chúng ta lắng nghe bài ca tán dương Thiên Chúa mà các ngài đã cất lên bằng chính sự sống của mình. Nhờ đó, các ngài được phúc hiển vinh trong hàng ngũ các thánh. Họ là 117 vị, trong đó có 8 Giám mục, 50 Linh mục, 59 giáo dân, trong đó có một phụ nữ, A-nê Lê Thị Thành.
Những trang sử hào hùng của các vị tử đạo được viết lên bằng giá máu. Điều ấy giúp chúng ta chiêm ngắm đức tin kiên vững và tình yêu mãnh liệt mà các ngài dành cho Thiên Chúa. Nhắc lại năm tháng bách đạo trên quê hương Việt Nam không phải để oán hờn hay gieo hận cho hậu thế. Nhưng đó là cơ hội để chúng ta nhìn đến ngọn lửa yêu mến Thiên Chúa rực cháy trên pháp trường năm xưa. Thuở ấy, người ta bài xích đạo Đức Chúa Trời vì cho đó là con đường sai lạc, đạo của người nước ngoài, của kẻ phản quốc!
Từ đó bao thế lực tra tay bách bớ, tiêu diệt các tín hữu một lòng tín trung với chính Đạo. Lời Chúa Giêsu đã khắc sâu trong trái tim các ngài: “Vì anh em không thuộc về thế gian và Thầy đã chọn, đã tách anh em khỏi thế gian, nên thế gian ghét anh em”. (Ga 15, 18). Thầy Giêsu đã chọn các ngài. Vì các ngài đã đáp lại tiếng gọi của Thầy Giêsu nên thế gian đã oán ghét rồi loại trừ các ngài. Bản án cuối cùng dành cho những con người yêu mến Thiên Chúa là đầu rơi máu chảy. Nhưng phần thưởng sau cùng dành cho những ai trung kiên chọn Chúa là phần phúc hiển vinh.
Quả vậy, những giọt máu các ngài năm xưa thấm đẫm mảnh đất hình chữ “S” từ nam chí bắc. Chắc hẳn người ta không ngờ rằng: càng truy lùng, tra tấn và hành quyết các ngài, tình yêu và lòng nhiệt thành làm chứng cho Thiên Chúa lại càng bùng cháy nơi lớp lớp anh hùng tử đạo. Chính ngọn lửa ấy đã thắp sáng, đang sưởi ấm cho mọi thế hệ con cháu chúng ta. Hôm nay đây, nhờ ánh sáng huy hoàng của lửa mến các ngài phản chiếu, Thiên Chúa đang cho cánh đồng lúa trên quê hương chúng ta trổ bông dâng tràn sức sống.
Lật lại những trang sử một thời vang bóng của các ngài, chúng ta kính phục và tri ân tất cả những bậc cha ông đã một lòng với Thiên Chúa và hết mực với quê hương. Chúng ta lắng nghe lời vang vọng của các ngài bày tỏ: “Tôi kính Thiên Chúa như Thượng Phụ, kính vua như trung phụ, và kính song thân như hạ phụ. Không thể nghe cha ruột để hại vua, tôi cũng không thể vì vua mà phạm đến Thượng Phụ là Thiên Chúa được.”
Thiên Chúa không dạy ghét bỏ tha nhân, không xúi phản lại Đất Nước. Phải chăng định mệnh của thời cuộc đã đẩy đưa tới những cuộc bách hại khốc liệt để loại trừ những tín hữu vốn hiền hoà dễ mến. Nơi đó, người con Chúa lại lấy đức tin, lời cầu nguyện và đức bác ái để bày tỏ tình yêu của mình với Thiên Chúa và Quê Hương. Chúng ta còn nhớ thánh Trần Văn Trung khẳng khái tuyên bố: “Là công dân Việt Nam, tôi sẵn sàng đi đánh giặc bảo vệ tổ quốc. Nhưng tôi không bao giờ đạp lên Thánh giá bỏ đạo chối Chúa, vì tôi là con dân của Chúa.”
Là công dân, chúng ta quyết một lòng yêu thương giống nòi và gìn giữ non sông gấm vóc. Là môn đệ Chúa, chúng ta nhiệt thành tin yêu và phụng sự Chúa trót cuộc đời. Đó là hai mặt của tình yêu mà chúng ta luôn bắt chước các ngài trong lúc gian nguy bách hại. Trong đó bổn phận làm chứng cho Chúa phải được dặt lên hàng đầu! Xin các ngài chuyển cầu giúp chúng ta tiếp tục thể hiện tấm lòng trung tín keo sơn với Thiên Chúa và tổ quốc Việt Nam thân yêu.
Tin yêu Thiên Chúa trong lòng dân tộc, các ngài xả thân theo tiếng gọi của Thầy Giêsu: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo.” (Mt16, 24). Nhìn lại ba thế kỷ bách đạo năm xưa, chúng ta xúc động vì dòng máu các ngài gieo vào lòng đất. Để từ đó, Lời Chúa đơm hoa kết trái trên quê hương Đất Việt. Đó là nguồn sức mạnh giúp các ngài phản chiếu một lòng hân hoan bước theo con đường hẹp của Thầy Giêsu. Con đường hẹp với tình yêu lớn đã giúp các ngài chịu được sức nặng của gông cùm, tra tấn và đã tử đạo trên pháp trường năm xưa. Ước gì chúng ta cũng can đảm từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo Thầy Giêsu.
Là thế hệ con cháu của các bậc tiền nhân son sắt một lòng với Thiên Chúa, chúng ta cũng nguyện một lòng cùng với Chúa Giêsu gieo mình vào Đất Việt. Chính tình yêu Thiên Chúa đã làm cho trái tim chúng ta không bao giờ mục nát, cánh hoa cuộc đời chúng ta chưa một lần úa tàn, những ánh sao không bao giờ lịm tắt, những người con Chúa sống mãi không thôi. Đó là những tâm tình Á Thánh tiên khởi Anrê Phú Yên nhắn nhủ với hậu thế chúng ta. Chắc hẳn các ngài cũng muốn chúng ta dệt tiếp trang sử mến Chúa yêu người, dấn bước dựng xây quê hương trong tinh thần hăng say của người Loan Báo Tin Mừng cho con dân Đất Việt!
Lạy các Thánh Tử Đạo Việt Nam, trong năm thánh mừng các ngài, xin giúp chúng con vui sống theo những lời hướng dẫn của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam:
Khi làm tất cả những điều ấy, xin giúp chúng con luôn phụng sự Thiên Chúa, phục vụ đồng bào trên Quê Hương Việt Nam!
Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
