Giáo xứ Ro Lục: từ năm 1880 - 2015
1. Hình Thành
Trải qua gần hai thế kỷ, giáo xứ Ro Lục khởi đầu chỉ là nơi lập trang trại của một số người dân Yên Tập (An Tập). Khi chưa có người đến ở, nơi đây chỉ là khoảng đất hoang vu, rậm rạp với những bãi lau sậy, cỏ dại, đồi núi, tre nứa và các cây cổ thụ như trám, gạo, đa, lim, sến, táu, mai… Và nơi đây còn là chỗ cư ngụ của nhiều loài thú hoang dã như: beo, nai, hươu, lợn rừng, gà lôi, khỉ, vượn. Vì vậy, người dân tới đây lập trại phải đối mặt với nhiều khó khăn và hiểm trở của cảnh nước độc, rừng thiêng. Nhưng với sự cần mẫn, họ đã cải tạo những vùng đất hoang vu đó thành những cánh đồng lúa như hiện nay.
Từ năm 1880, làng Yên Tập đón nhận thêm nhiều người công giáo từ Ninh Cường, Quần Anh, Nam Định tới định cư và lập nghiệp. Họ là những người di tản vì nhà vua cấm đạo thời đó. Vài chục năm sau, số lượng con cháu của họ ngày một thêm đông nên họ lập nên các nhành, các chi và đi tìm đất khai hoang xây đắp nên ruộng, vườn và làm trại tại Ro Lục.
Đến năm 1890 – 1892 số người tới định cư tại Ro Lục đông hơn, khoảng hơn ba chục gia đình với trên 100 nhân danh lập thành một khu xóm. Lúc bấy giờ, cụ Nguyễn Văn Lập được chọn làm ông trùm, cùng với bà con giáo dân cắt cử nhau lên đồi lấy gỗ về làm nhà nguyện ở khu đồng bến, để hàng năm đón các cha về cử hành tuần đại phúc.
Năm 1926, con số người ở Ro Lục đã tăng lên khoảng 350 nhân danh, hàng ngày họ chuyên cần lao động, đến tối và sáng sớm họ tập trung đọc kinh nguyện tại nhà nguyện gỗ đơn sơ. Đầu năm 1927, được sự quan tâm giúp đỡ của Bề trên Giáo phận; Cha Nguyễn Nghị Lực cùng với giáo dân làm gạch, trồng mía lấy mật, tìm cây mò nhớt lấy nhựa đem trộn với mật và vôi thay thế xi măng để xây dựng. Đến tháng 10 năm 1927 nhà thờ xây xong, nhưng chưa có tháp chuông và phòng thánh. Lúc này, giáo họ Ro Lục nhận thánh Anrê làm quan thầy, lễ kính vào ngày 30/12. Giáo họ Ro Lục đã được hình thành từ đây. Năm 1934, cha Mẫn và bà con giáo dân lại cùng nhau góp công, góp của xây thêm gian phòng thánh và tháp chuông. Nhờ vậy, nhà thờ Ro Lục mới hoàn chỉnh.
Từ năm 1945 trở đi, giáo họ Ro Lục không có Linh mục coi sóc. Năm 1948, Cha Giuse Nguyễn Đức Thịnh chịu chức Linh mục và được Đức Cha điều về làm cha phó xứ Yên Tập, nhưng lại đặc trách Ro Lục. Tuy nhiên, đang trong thời gian chiến tranh, nên việc mở mang xây dựng nhà Chúa rất khó khăn. Cha Thịnh chỉ xây dựng một số pho tượng đài trong khuôn viên thánh đường của giáo xứ và hiện còn tồn tại cho tới ngày nay.
Năm 1951, nhà thờ bị máy bay của Pháp ném bom sạt lở một góc, cha Giuse Nguyễn Đức Thịnh cùng với bà con giáo dân sửa chữa, nhưng với thời gian cùng với vật liệu tự chế và thô sơ, nên nhà thờ đã hỏng hóc và xuống cấp.
Ngày 25.10.1973, Cha Giuse Nguyễn Văn Đông được Đức Cha Nguyễn Huy Quang truyền chức và bổ nhiệm quản xứ Yên Tập và sau đó Cha quản nhiệm giáo họ Ro Lục.
2. Địa Dư
Giáo họ Ro Lục nằm trên địa bàn hai huyện Cẩm Khê và huyện Yên Lập thuộc miền Tây Bắc Phú Thọ. Đây là giáo xứ có địa bàn rộng lớn, đường đi lối lại khá phức tạp, quanh co, khúc khuỷu, trơn trượt và đồi núi gồ ghề. Giáo xứ Ro Lục tính đến thời điểm hiện nay (2015) bao gồm 11 giáo họ (4 giáo họ thuộc địa bàn huyện Cẩm Khê và 7 giáo họ thuộc địa bàn huyện Yên Lập).
Về việc tổ chức: Lúc đầu trong giáo họ chỉ có ông Trùm điều hành; về sau giáo dân đề cử và bầu ban khánh tiết, sau này thay đổi gọi là ban hành giáo xứ.
3. Các Linh mục phục vụ tại Ro Lục
- Cha Nguyễn Nghị Lực (1926 – 1927)
- Cha Mẫn (1934 – 1936)
- Cha Hân (1937)
- Cha Dưỡng (1940)
- Cha Antôn Trần Văn Phán (1942 – 1944)
- Cha Giuse Nguyễn Đức Thịnh (1949 – 1967)
- Cha Giuse Nguyễn Văn Đông (1973 – 2006)
- Cha Giuse Đỗ Công Tiếu (2006 – 2015)
4. Phát Triển
Năm 2000, nhà thờ Ro Lục xuống cấp trầm trọng nên không thể đảm bảo cho việc sinh hoạt tôn giáo. Vì thế, giáo dân trong giáo họ xin Bề trên giáo phận và chính quyền nhà nước cho phép xây nhà thờ mới. Được sự chấp thuận của Tòa Giám mục và các cấp thẩm quyền xã hội, Cha Giuse Nguyễn Văn Đông cùng với bà con giáo dân đã khởi công xây dựng nhà thờ ngày 12.01.2000 và khánh thành ngày 25.12.2000. Ngôi nhà thờ mới to lớn, khang trang và rộng rãi. Giáo họ Ro Lục chọn Thánh Giuse làm quan thầy và lễ kính vào ngày 19.03 hàng năm.
Năm 2005, Cha Giuse Nguyễn Văn Đông tiếp tục xây thêm nhà giáo lý gồm chín phòng rộng rãi (một phòng khách, tám phòng giáo lý và các sinh hoạt khác). Cuối năm 2005, Đức cha Antôn Vũ Huy Chương đã thuyên chuyển Cha Giuse Nguyễn Văn Đông về làm chính xứ giáo xứ Dư Ba và Cha Giuse Kiều Thống quản nhiệm xứ Yên Tập, kiêm nhiệm phiên xứ Ro Lục.
Ngày 29 tháng 11 năm 2005, cha Giuse Đỗ Công Tiếu được thụ phong linh mục và được Đức cha Antôn Vũ Huy Chương điều về làm cha Phó xứ Yên Tập, phục vụ chủ yếu hai xứ Ro Lục và Mộ Xuân. Năm 2007, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương quyết định nâng phiên xứ Ro Lục thành giáo xứ Ro Lục và được chính quyền nhà nước chấp thuận. Nhân dịp này, Đức Cha đã bổ nhiệm cha Giuse Đỗ Công Tiếu làm quản nhiệm giáo xứ Ro Lục và Mộ Xuân gồm có 14 giáo họ (10 giáo họ thuộc giáo xứ Ro Lục và 4 giáo họ thuộc giáo xứ Mộ Xuân).
Năm 2008 - 2015, cha quản xứ Giuse Đỗ Công Tiếu đã quy hoạch lại khuôn viên nhà xứ; xây dựng cây Thánh Giá, bậc thang lên đồi Thánh giá, đổ bê tông sân nhà thờ và đường kiệu, hạ đất trên đồi để làm nhà giáo lý. Năm 2013 – 2014, Cha Giuse Đỗ Công Tiếu đã xây dựng thêm hai ngôi nhà rộng lớn để phục vụ cho các sinh hoạt mục vụ của giáo xứ. Kế hoạch xây dựng cho nhu cầu sinh hoạt của giáo xứ Ro Lục vẫn tiếp tục được thực hiện. Cách riêng, trong những năm qua, giáo xứ xây dựng được một hệ thống nước lọc tinh khiết để phục vụ cho bà con trong và ngoài giáo xứ có nước sạch để sử dụng, hầu ngăn ngừa và giảm bớt bệnh tật. Cũng trong thời gian này, giáo xứ Ro Lục có thêm cộng đoàn Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ; bổn mạng Thánh Giuse Thợ, lễ kính ngày 01.05.
Tính đến nay, giáo xứ Ro Lục đã có một số người con dâng mình cho Chúa đang phục vụ trong các giáo phận khác nhau. Gồm có 2 Linh mục đang phục vụ trong giáo phận và 25 nữ tu (9 nữ tu khấn trọn và 16 nữ tu khấn tạm) thuộc các hội Dòng như Dòng Mến Thánh Giá Hưng Hóa, Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ, Dòng Thánh Mẫu Maria, Dòng Mến Thánh Giá Thủ Đức. Ngoài ra còn một số các em đang trong thời gian học tu và đào luyện trong chủng viện và các Hội dòng.
Trong giáo xứ có các hội đoàn và đoàn thể:
- Thiếu nhi Thánh Thể
- Giới trẻ
- Ca Đoàn
- Hội huynh đoàn Đa Minh
- Hội Caritas
- Hội Hiền Mẫu
- Hội Mân Côi
- Hội Gia Trưởng
- Hội Cầu Nguyện
- Hội huynh đoàn Thánh Thể
Đó là lược sử cơ bản về giáo xứ Ro Lục qua các giai đoạn hình thành và phát triển. Tạ ơn Thiên Chúa vì sự quan phòng yêu thương, gìn giữ và chúc phúc cho đoàn con nơi giáo xứ này được bình an, hạnh phúc trong tình yêu của Người.
5. Địa chỉ: Xã Hương Lung, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ.
6. Bổn mạng: Tước hiệu thánh Giuse, mừng kính ngày 19 tháng 3.
7. Giáo dân: 3.500 giáo dân.
8. Nhà thờ: Hiện nay, khuôn viên nhà thờ có diện tích là 18.500m2. Hiện tại trên địa bàn Giáo xứ, có một cộng đoàn nữ tu Con Đức Mẹ Phù Hộ (6 nữ tu).
9. Các linh mục phục vụ theo dòng lịch sử: Từ năm 1896 - 1929, cha già Trung (P.Chatelrs). Sau đó là cha Antôn Trần Văn Phán (1929 - 1942); cha Giuse Lương Duy Hậu (1942 - 1947); cha Phêrô Nguyễn Hữu Năng (1947 - 1956); cha Giuse Nguyễn Đức Thịnh (1956 - 1968); cha Phêrô Vũ Cao Thuyết (1968 - 1973); cha Giuse Nguyễn Văn Đông (1973 - 2006); cha Giuse Đỗ Công Tiếu (2006 - 2017); từ năm 2017 đến nay cha Phêrô Tạ Duy Tài đặc trách Giáo xứ.
10. Các linh mục bản hương: Cha Giuse Nguyễn Chí Thanh, cha Giuse Phan Văn Luật, 1 chủng sinh, 1 tu sỹ nam và 32 nữ tu.
11. Các Giáo họ trong Giáo xứ (ngoài Giáo họ nhà xứ với 1.800 giáo dân, Giáo xứ Ro Lục còn hai Giáo họ là Xuân Ứng và Vĩnh Hòa).
11. 1. Giáo họ Xuân Ứng
Địa chỉ: Khu 1, xã Hương Lung, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ.
Nhà thờ mang tước hiệu thánh Giuse thợ, mừng kính vào ngày 01/05.
Giáo dân là những người bản địa ở Xuân Ứng. Họ giáo được thành lập năm 1917, do Cha cố Trung, Cha Trí.
Hiện nay, khuôn viên nhà thờ có diện tích là 2.941m2.
Với số giáo dân 400 nhân danh.
11.2. Giáo họ Vĩnh Hòa
Địa chỉ: Khu 5, xã Hương Lung, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ.
Nhà thờ: Tước hiệu thánh Antôn Pađôva, được mừng kính vào ngày 13/6.
Giáo dân là những người từ xứ Yên Tập vào làm ăn sinh sống, sau này có nhiều người từ nơi khác đến và hội tụ thành Giáo họ Vĩnh Hòa.
Giáo họ được thành lập năm 1910, do Cha cố Trung người Pháp.
Hiện nay, khuôn viên nhà thờ có diện tích là 6856,8m2.
Số giáo dân: 1.262 nhân danh.
Các giáo họ trong giáo xứ: